Katolicyzm w Polsce w ostatnich dziesięcioleciach XX i na początku XXI wieku został ukształtowany przez dużo składników, w tym poprzez polskich duszpasterzy, nadwiślańską duchowość oraz filozoficzne i teologiczne style myślenia.
Na intelektualne oblicze i zarys tego katolicyzmu wywarli nad wyraz silny wpływ dwaj duszpasterze i zarazem myśliciele: kard. Karol Wojtyła / Jan Paweł II i ks. Prof. Józef Tischner. Rozprawka jest pierwszą, wprawdzie tylko eseistyczną i popularną, próbą porównania tych kapłanów i myślicieli.
Moje rozważania wyznaczają najczęściej następujące pytania: Jaki model kapłaństwa i jaki sposób duszpasterzowania wszczepiały polskiemu katolicyzmowi te wybitne osobowości? Jaki wariant duchowości był im bliski? Jaki fason myślenia i filozofowania był wpisany w ich działalność? Czy to były identyczne modele kapłaństwa, takie same sposoby duszpasterzowania i jeden rodzaj duchowości? Czy w ten sam sposób pojmowali rolę myślenia, filozofowania w chrześcijaństwie i w pracy duszpasterskiej? Czy to było takie samo myślenie i taka sama filozofia? fragment Wstępu autora