Zbiór opowiadań sir Arthura Conana Doyle’a z jednym z najsłynniejszych detektywów wszechczasów w roli głównej.
Pierwszym zamysłem pisarza było uśmiercenie Sherlocka Holmesa w finałowym opowiadaniu. Detektyw miał zginąć podczas walki z wybitnym matematykiem i geniuszem zła - profesorem Jamesem Moriartym, nazywanym przez samego autora "Napoleonem zbrodni".
Jednak głosy czytelników sprawiły, iż autor zmienił zdanie i Sherlock Holmes powrócił do świata żywych w kolejnym zbiorze opowiadań "Powrót Sherlocka Holmesa".