Ekologia w dyskursie. źródłac cechy, zadania

Przygotowując pierwszą część projektu naukowo-badawczego Ekologia w dyskursie, postawiliśmy przed sobą hasła: źródła, cechy, zadania, co pozwoliło realizować trzy zasadnicze aspekty poznawcze: 1. Historyczny, który związany jest z opisem istniejących już w tradycji polskiej koncepcji dotyczących relacji pomiędzy tradycyjnymi wzorcami kultury a rozumieniem przyrody.

2. Teoretyczny, który powinien prowadzić do konfrontacji, oceny i adaptacji głównych problemów kulturowych badań przyrody i natury obecnych w krytyce amerykańskiej i zachodnioeuropejskiej w odniesieniu do specyfiki literaturoznawstwa i kulturoznawstwa Europy Środkowej.

3. Szczegółowo-analityczny, służący do weryfikacji założeń teorii i metodologii ekokrytyki w polskiej praktyce badań literackich i kulturowych także w rozmiarze komparatystycznym, który powinien umożliwić porównanie polskich tekstów związanych z tematyką ekologicznym (literatura, malarstwo, teatr, film) i konfrontację doświadczeń polskich z odmiennymi językowo ujęciami literatury przedmiotu.

Realizacji tych zadań podjęli się literaturoznawcy oraz doktoranci z innych dziedzin – zajmujący się problematyką ekologii – biolodzy i specjaliści nauk o bezpieczeństwie. Międzyśrodowiskowy, a także interdyscyplinarny charakter projektu ma w zamierzeniu prowadzić do zamiany doświadczeń oraz konsolidacji środowiska badawczego.

Stąd też, choć na pierwszy tom naszych badań składają się głosy reprezentantów typowo słupskiego środowiska, nie oznacza to, iż w przyszłości nie włączą się w nasze inicjatywy także badacze z innych, polskich lub zagranicznych ośrodków naukowych.

Zbiór prac otwiera artykuł prof. Dra hab. Daniela Kalinowskiego Przedromantyczne źródła ekopoetyki, który wskazuje preekologiczne intuicje autorów polskiej literatury błyskotliwej, opisujących świat natury w połączeniu z koncepcjami podmiotu.

W drugim artykule Transgresje międzygatunkowe, hybrydyzacja, ludzko-zwierzęce zoo i ich literackie emanacje w perspektywie „animal studies" dr Krystian Saja formułuje przegląd dzieł literackich, w których widoczna jest fascynacja zwierzęcymi formami życia, rozumianymi jako odmienność, żywotność i tajemniczość.

Trzeci z artykułów naszego zbioru, autorstwa mgr Alicji Sytej, Drzewo jako symbol w mitologii Śródziemia J.R.R. Tolkiena, przedstawia sugestywnie wykreowane figury drzew w klasyce prozy fantasy, których źródeł semantycznych warto upatrywać w opowieściach mitycznych zróżnicowanych tradycji kulturowych.

Podobną tematykę porusza mgr Beata Jankowska w tekście Drzewo – niemy świadek Remusowego życia. Wypowiedź ta dotyczy Życia i przygód Remusa Aleksandra Majkowskiego, najważniejszej powieści literatury kaszubskiej, w której także i świat przyrody staje się jeszcze jednym czynnikiem kształtującym tożsamość kulturową bohaterów.

Kolejna autorka zbioru mgr Zuzanna Szwedek-Kwiecińska w wypowiedzi Święta od kotów? O koegzystencji ludzi i zwierząt na przykładzie kobiecych postaci w powieści Martyny Bundy „Niebieski kot" ukazuje współcześnie publikującą autorkę, która do opisu kartuskiego genius loci zastosowała opis zarówno ludzkiej, jak i kociej rasy.

Ostatnim literaturoznawczym aktem naszej książki jest artykuł autorstwa mgra Wojciecha Kusiaka pt. Świat Ryszarda Kapuścińskiego jako scena spotkania z człowiekiem. Ważnym komponentyem tych rozważań jest wydobycie źródłosłowu terminu „ekologia" jako postawy odnajdywania prawidłowego,odpowiedzialnego sposobu egzystencji, do czego przekonuje swymi reportażami z różnych części ziemskiego globu autor Hebanu.

Ostatnie dwa artykuły naszego zbioru są sformułowane w innych dyscyplinach niżeli literaturoznawstwo. Dzieje się tak, ponieważ stawiamy sobie zadania wypracowania interdyscyplinarnego dyskursu. Pierwszy tekst autorstwa dr hab.

Halyny Tkachenko, prof. AP, a także mgra Sebastiana Szmyjdy pt. Uwarunkowania środowiskowe wybranych chorób cywilizacyjnych wskazuje, jak w dzisiejszych modelach cywilizacyjnych brak świadomości naturalnej prowadzi do zakłócenia czy wręcz utraty zdrowia.

Drugi artykuł, napisany przez mgra Patryka Toczyńskiego, ma tytuł Zagrożenia naturalne Pomorza Gdańskiego w dyskursie naukowym i medialnym, co nad wyraz wyraźnie wskazuje na rolę równocześnie współczesnych naukowców, jak i publicystów w kształtowaniu odpowiedzialnego podejścia do przyrody (Fragment Wstępu).