Pisma wczesne

"Pisma wczesne odsłaniają źródła późniejszych i najsłynniejszych dzieł myśliciela z Amsterdamu. Jest to bezwzględnie najlepsze i najciekawsze wprowadzenie do jego myśli, uważanej nieraz za kontrowersyjną.

Na książkę składają się 3 nieduże dzieła:
Uporządkowane streszczenie filozofii Kartezjusza (wydane w 1663 roku), stanowiące już zapowiedź stylu i metody Etyki, nie tylko w krystaliczny sposób wyjaśnia myśl autora Medytacji, ale ujawnia także najważniejsze jej luki i słabości.
W tym kontekście szczególne znaczenie mają zamykające całą rekonstrukcję Rozmyślania metafizyczne.
Traktat krótki o Bogu, człowieku i jego szczęśliwości (pochodzący z 1661 roku) to wstępny kształt koncepcji rozwiniętej potem w Etyce. Już tutaj bowiem prawdziwym i jedynym warunkiem doskonałości okazuje się fakt, że człowiek ",nic sam w sobie uczynić nie zdoła ku swojemu zbawieniu i szczęściu",.

Niedokończony ",Traktat o uzdrowieniu rozumu", (1661), którego spisanie zbiegło się najprawdopodobniej z rozpoczęciem pracy nad ",Etyką",. Spinoza w ",Traktacie", zapowiada ",Etykę",, rozważając głównie kwestie epistemologiczne, w tym zwłaszcza istotę, pochodzenie i formę ",myśli prawdziwych", - ale i w tym wypadku ",poprawa rozumu", służyć ma jednostkowemu i zbiorowemu szczęściu. Kto miał tego pecha i nie zna jeszcze ",Etyki", pana de Spinozy, ma to duże szczęście, iż może rozpocząć lekturę jego pism od dzieł nawcześniejszych.
(Z anonimowego listu z XVII wieku)"