Without Jews Yiddish literature in the People`s Republic of Poland on the Holocaust, Poland and Communism

Przyczyną, dla której „opętanie” wywołuje takie emocje, wydaje się fascynacja tym zjawiskiem. Według Vincenta Crapanzana cechuje ona cały zachodni krąg kulturowy, a jej korzenie sięgają V wieku p.n.e., kiedy to Eurypides napisał swoje Bachantki. W sztuce tej król Penteusz sprzeciwia się kultowi nowego boga, którego wyznawcy powoli, ale nieubłaganie zmierzają do Teb […]. Przeciwieństwem zachodniej postawy jest podejście dominujące w kultach vodun. Ze Wstępu Lektura tekstu dostarcza obszernej satysfakcji intelektualnej, budząc z każdym rozdziałem narastające zaciekawienie i przynosząc na skutek czego – jakże rzadkie we współczesnej humanistyce – poczucie, że Autorowi udało się powiedzieć coś ważnego, wnoszącego pokaźny wkład do współczesnych nauk o człowieku. Rozprawa spełnia […] wymagania stawiane dysertacji naukowej, a zarazem stanowi przykład nauki uprawianej z pasją, odnoszącej się do zagadnień fundamentalnych dla zrozumienia ludzkiej natury. Z recenzji dr. Hab. Tomasza Sikory Celem pracy jest zastosowanie metod pochodzących z nauk ewolucyjnych i kognitywnych w porównawczych badaniach nad zjawiskiem transu owładnięciowego. Narzędziem realizacji tego celu jest zdefiniowanie transu owładnięciowego jako imitacji ducha odbywającej się w warunkach rytuału, co zakłóca normalną relację pomiędzy znakiem a znaczeniem, aktorem a odgrywaną rolą, rzeczywistością a jej obrzędową reprezentacją. Na skutek czego standardowy rytuał owładnięciowy prowadzi do sytuacji, w której znak staje się swym znaczeniem, aktor odgrywaną rolą, a rytuał rzeczywistością, którą odtwarza. Teoria ta zostaje następnie zastosowana w porównawczych badaniach owładnięć transowych w kultach vodun i katolicyzmie, co pomaga potwierdzić wyjściową tezę na temat rytualnego transu, który zmienia grupę niespokrewnionych jednostek w organizm wyższego rzędu. Godne uwagi jest to, iż – zakładając funkcjonowanie jednego mechanizmu w obu systemach – kulty vodun i katolicyzm różnią się w kwestii oceny transu. W trakcie gdy vodun uznaje go za podstawę doświadczenia religijnego, potwierdzającego kluczowe przesłanki jego ideologii, w katolicyzmie naruszenie granic osoby pozostaje w relacji dysonansu z ortodoksyjną teorią woli, tworzącą fundament chrześcijańskiej antropologii. Jakub Bohuszewicz – doktor, pracownik Instytutu Religioznawstwa Uniwersytetu Jagiellońskiego. Zajmuje się biologiczno-kognitywnymi teoriami religii. Autor tekstów naukowych publikowanych między innymi w „Przeglądzie Religioznawczym”, „Nomosie”, „Studia Religiologica” i „Hermaionie”.