Prezydencjalizm skandynawski. finlandia i islandia. studium ustrojowe (Elipsa Dom Wydawniczy)

Autor podejmuje się prezentacji instytucji prezydenta w dwóch państwach skandynawskich. Formułuje pytanie o ewentualny model instytucji prezydenta, charakterystyczny dla dwóch republikańskich państw omawianego regionu.

Czy też mamy do czynienia z podobieństwami w odniesieniu do pozycji ustrojowej, sposobu wyboru, zakresu kompetencji, które wykorzystują poszczególni prezydenci w relacjach z innymi podmiotami systemu ustrojowego parlamentem, premierem i rządem, partiami politycznymi, a bardzo ich liderami i w relacjach z obywatelami.

Czy można zasadnie mówić o prezydencjalizmie skandynawskim, a jeśli tak, jakie są jego konstytutywne właściwości. By odpowiedzieć choćby na tak wstępnie sformułowane pytania, nie można ograniczyć analizy do wątków konstytucyjno-prawnych.

Systemy konstytucyjne państw skandynawskich zawierają i odwołują się niejednokrotnie do konwencjonalnych i historycznych niekiedy procedur i mechanizmów sprawowania władzy w państwie. Mimo przeprowadzanych licznych zmian i modernizacji przepisów konstytucyjnych, należy posiadać na uwadze, iż są to akty stare wśród występujących w państwach europejskich i m.in., w tym występuje znacząca różnica między Finlandią, która ma Konstytucję Republiki uchwaloną 11 czerwca 1999 r.

i Islandią, której konstytucja republikańska została uchwalona 17 czerwca 1944 r., jednak w obszernej mierze w oparciu o tekst Konstytucji Królestwa Islandii z 18 maja 1920 r. Dlatego też w opracowaniu, które całkowicie posiada się w ramach politologii, obok wątków konstytucyjno-prawnych analizowana jest dodatkowo praktyka ustrojowa, określony styl sprawowania urzędu posiadający dodatkowo związek z cechami osobowości, doświadczeniem i umiejętnościami, np.

negocjacyjnymi i kontekst sytuacyjny, na który składają się wątki gospodarcze, społeczne, kulturowe w ujęciu historycznym i współczesnym. Autor uznaje, podobnie jak wielu innych badaczy, iż rodowodu, uwarunkowań i istoty poszczególnych instytucji ustrojowych we współczesnych państwach nie uda się wyjaśnić na gruncie jednej dyscypliny naukowej, choćby tych, które zaliczane są do kategorii politics.

Stąd odwołuje się poza pracami stricte politologicznymi, do opracowań z zakresu historii, prawa konstytucyjnego i administracyjnego, ekonomii, socjologii i prac filologicznych. Jest to zgodne z aktualnymi trendami i wymogimi formułowanymi w stosunku do studiów politologicznych.