Rewizja psychoanalizy (Vis-a-vis / Etiuda)

Czas, postep nauki, pojawienie sie nowych teorii, rozwoj, udoskonalenia czy - jak chce Fromm - rewizja tradycyjnej freudowskiej psychoanalizy stala sie niezbedna i nieuchronna. Wyroznic tu mozemy trend zwiazany z A. Adlerem (psychologia jednostkowa), C.G. Jungiem (psychologia analityczna) i zwiazany gl. Z E. Frommem kierunek psychoanalizy humanistycznej, ktorej znaczące zadanie widzi autor jako zajmowanie sie procesami, ktore moglyby doprowadzic raczej do dostosowania sie spoleczenstwa do potrzeb czlowieka niz do przypasowania sie czlowieka do spoleczenstwa. Ukazuje takze roznice i pokrewienstwa swojego podejscia, a psychoanaliza egzystencjalna R.D. Lainga, a takze koncepcja wolnosci seksualnej W. Reicha i ostro polemizuje ze oryginalna interpretacja freudyzmu dokonana przez H. Marcusego.Pamietac tez trzeba o spolecznych, socjologicznych zainteresowaniach Fromma, jego teoria psychoanalityczna za każdym razem ma rozmiar nie tylko jednostkowy, ale tez spoleczny. Dlatego w Rewizji psychoanalizy jednym z zasadniczych zagadnien jest opis wplywu nieswiadomosci spolecznej na ksztalt, strukture spoleczenstwa (gdy tymczasem Freud zajmowal sie glownie nieswiadomoscia w ujeciu jednostkowym). I jak pisze w Poslowiu prof. R. Saciuk E. Fromm zastepuje mechanistyczno-materialistyczne ramy filozofii Freuda perspektywa humanistyczna.