Sklepy cynamonowe i inne opowiadania (Marginesy)

Poetyckie opowiadania Brunona Schulza skatalogowane w tomie Sklepy cynamonowe są uznawane za jedno z najoryginalniejszych dzieł literatury polskiej, jednak tuż po publikacji wywołały sprzeczne emocje: od krytyki ze strony politycznej prawicy po zachwyty takich twórców jak Zofia Nałkowska, Julian Tuwim czy Stanisław Ignacy Witkiewicz. W czasach stalinowskich twórczość Schulza była oficjalnie zwalczana, a po 1956 roku za sprawą Jerzego Ficowskiego została odkryta na nowo. Do dziś opowiadania te przetłumaczono na kilkadziesiąt języków, a Ulica Krokodyli doczekała się także ekranizacji w reżyserii braci Quay. Autor – skromny malarz i nauczyciel rysunku – z dnia na dzień dołączył do grona najszczególniej rozpoznawalnych pisarzy tamtych czasów.

nowe wydanie klasycznego dzieła Brunona Schulza zostało wzbogacone o cztery późniejsze i mniej znane opowiadania, napisane już po publikacji Sklepów cynamonowych: Jesień, Republikę marzeń, Kometę, a także Ojczyznę.

Dziś można powiedzieć, że być może to Schulz, a nie Gombrowicz czy nawet uhonorowany Noblem Miłosz, jest najmocniej powszechnie znanym i docenianym pisarzem polskim XX wieku, a ilość prac powstających na temat jego twórczości w różnorodnych krajach świata idzie w setki. Jeśli dołączymy do tego wspomnianą już swoistą recepcję jego dzieł i biografii poprzez literaturę, teatr i kino, ujrzymy obraz twórcy, który w ponad siedemdziesiąt lat po śmierci z młodzieńczą energią zdobywa coraz to świeże umysły.

Jerzy Jarzębski

jednocześnie oryginalność, jak i siłę Schulz czerpał ze swojego rodzinnego miasteczka. Dzięki zdolności spowijania najprostszych rzeczy pajęczyną metafory czyni ze sprzedawców w sklepie swojego ojca, ze służącej Adeli i samego ojca postaci mitologiczne, bohaterów przypowieści o egzystencji.

Czesław Miłosz

styl tej książki naświetla i ogląda rzeczywistość jakby na wylot, przedstawia ją zdeformowaną i prawdziwą, jak tkankę pod mikroskopem − prawdziwością spotęgowaną i groźną. Książka niezmiernie ciekawa, do której wraca się po wciąż świeże zdziwienia, którą się czyta na nowo w rozmaitych kierunkach, na rozmaitych głębokościach.

Zofia Nałkowska