Encyklopedia to dzieło, które służy ciągłemu kształceniu () i wychowywaniu () poszczególnych ludzi i całych społeczności. W tradycji kultury zachodniej encyklopedie były i są najistotniej uniwersalną formą informowania i kształcenia.
tworzone poprzez określone środowiska akademickie są zarówno świadectwem zdobytej wiedzy, jak też znakiem poziomu kultury osiągniętej poprzez dany naród. Opracowanie encyklopedii z określonej dziedziny nauki i podanie jej społeczeństwu to nie sprawa ambicji grupy naukowców,na ogół wyraz troski o edukację i poziom kultury naukowej danej społeczności.
Wśród różnorodnych rodzajów encyklopedii niezbywalną rolę w ksztaltowaniu kultury naukowej odgrywają encyklopedie filozoficzne. Filozofia, która przenika tak wyraźne dziedziny kultury jak poznanie, nowoczesnanie, wytwarzanie, jest dla kultury każdego narodu jej logosem (rozumem), który pozwala odkryó wyższy, niżeli tylko doraźny, cel życia i działania.
Wybuch drugiej wojny światowej, okupacja Polski, niszczenie polskiej inteligencji i, w efekcie, polskiej nauki, zwłaszcza humanistyki, spowodowały załamanie podstaw kultury. Towarzyszyło temu zaprogramowane prześladowanie Kościoła katolickiego, czego wyrazem były proporcjonalnie najwyższe straty osobowe wśród duchowieństwa, powstałe zarówno pod okupacją niemiecką, jak i sowiecką.