Kultura języka polskiego (Wydawnictwo Naukowe PWN)

Tytuł Kultura języka polskiego Podtytuł Teoria Zagadnienia leksykalne Autor Andrzej Markowski Język polski Wydawnictwo Wydawnictwo Naukowe PWN ISBN 978-83-01-20201-9 Rok wydania 2018 Warszawa Wydanie 2 liczba stron 378 Format mobi, epub Spis treści I. Teoria kultury języka 9 1. Język i jego funkcje 9 2. Język jako wartość 13 3. Kultura języka 15 3.1. Kultura języka – rozumienie terminu 15 3.2. Elementy kultury języka 18 4. Podstawowe pojęcia teoretyczne kultury języka. Teksty, uzus, norma, system 20 5. Norma językowa – dyskusyjne zagadnienia z nią związane. Poziomy i typy normy współczesnej polszczyzny 30 6. Warianty w normie i ich typy 38 7. Innowacje językowe a błędy językowe. Kryteria oceny innowacji: zasady wydzielania, istota poszczególnych kryteriów i ich hierarchizacja 43 8. Typy błędów językowych 57 8.1. Błędy wewnętrznojęzykowe – systemowe 58 8.1.1. Błędy gramatyczne 58 8.1.2. Błędy leksykalne 60 8.1.3. Błędy fonetyczne 61 8.2. Błędy wewnętrznojęzykowe – stylistyczne 61 8.2.1. Niewłaściwy dobór środków językowych w określonej wypowiedzi, niedostosowanie ich do charakteru i funkcji tej wypowiedzi 61 8.2.2. Naruszanie zasad jasności, prostoty i zwięzłości stylu 62 8.3. Błędy zewnętrznojęzykowe 62 8.3.1. Błędy ortograficzne 62 8.3.2. Błędy interpunkcyjne 62 9. Kodyfikacja normy językowej 63 10. Podstawy działalności kulturalnojęzykowej. Polityka językowa 71 11. Upowszechnianie opisu i kodyfikacji współczesnej polszczyzny Poradnictwo językowe 81 11.1. Działania upowszechniające (prewencyjne) 81 11.1.1. Działalność skierowana do wszystkich „zwolenników języka" 81 11.1.2. Działalność kulturalnojęzykowa prowadzona dla określonych środowisk 84 11.2. Działalność interwencyjna (poradnictwo) 87 11.2.1. Poradnictwo językowe o charakterze ogólnym (bez szczegółowego adresata) 87 11.2.2. Poradnictwo językowe prowadzone w określonych środowiskach 88 11.3. Instytucje prowadzące działalność kulturalnojęzykową 89 12. Warunki właściwego użycia języka. Nowomowa i neonowomowa 91 12.1. Etyka słowa 91 12.2. Manipulacja językowa 94 12.3. Nowomowa i neonowomowa 94 13. Estetyka słowa. Brutalizacja języka publicznego. Grzeczność językowa 104 13.1. Estetyka słowa 104 13.2. Wulgaryzmy w języku 106 13.3. Grzeczność językowa 108 13.4. „Poprawność polityczna" w języku 113 14. Skuteczność językowa. Zróżnicowanie współczesnej polszczyzny. Styl językowy, właściwości prawidłowego stylu. Stylizacja językowa i jej warianty 114 14.1. Pojęcie efektywności językowej 114 14.2. Zróżnicowanie współczesnej polszczyzny 115 14.3. Przejawy wydajności językowej 127 14.4. Fason: definicja, parametry dobrego stylu 128 14.5. Stylizacja językowa 131 15. Nowe gatunki językowe w polszczyźnie 133 15.1. Język reklamy 133 15.2. Polszczyzna komputerowo-internetowa 138 16. Świadomość językowa współczesnych Polaków 142 17. Postawy Polaków wobec języka – od puryzmu do leseferyzmu 145 17.1. Typy postaw językowych 145 17.1.1. Puryzm i jego warianty 145 17.1.2. Perfekcjonizm 152 17.1.3. Logizowanie w języku 154 17.1.4. Liberalizm językowy 157 17.1.5. Indyferentyzm językowy 158 17.1.6. „Postawa naturalna" wobec języka 159 17.1.7. Postawa racjonalistyczna 159 17.2. Przewidywanie w języku 160 18. Polszczyzna początku XXI wieku: typowe zjawiska, procesy i tendencje 162 Aneks. Ustawa o języku polskim. Ustawa o mniejszościach narodowych i etnicznych, a także o języku regionalnym 167 II. Zagadnienia poprawności leksykalnej – najważniejsze kwestie 179 1. Leksyka jako podsystem języka 179 2. Leksyka współczesnej polszczyzny 181 3. Sposoby wzbogacania leksyki 185 4. Kwestie normatywne związane z leksyką współczesnej polszczyzny 190 5. Wyrazy i związki frazeologiczne zbędne 191 6. Wyrazy i frazeologizmy źle rozumiane 199 6.1. Niewłaściwe odczytywanie znaczenia wyrazu z jego budowy słowotwórczej albo przypisywanie podzielności wyrazowi niemotywowanemu 200 6.2. Niewłaściwe rozumienie wyrazów zapożyczonych wskutek złego odczytania z kontekstu 203 6.3. Niewłaściwe rozumienie związków frazeologicznych 204 7. Wyrazy mylone 205 7.1. Mylenie znaczeń wyrazów zapożyczonych podobnie brzmiących 206 7.2. Mylenie znaczeń wyrazów zapożyczonych o podobnej budowie 207 7.3. Mylenie znaczeń wyrazów z tego samego pola znaczeniowego 208 7.4. Mylenie znaczeń wyrazów rodzimych z powodu podobieństwa brzmienia i budowy 208 8. Zwiększenie znaczenia jako przyczyna błędów leksykalnych 210 8.1. Wyrazy popularne 210 8.2. Szablonowe określenia leksykalne 232 8.3. Neosemantyzacja wyrazów pod wpływem obcym. Internacjonalizmy semantyczne 235 9. Wyrazy i związki frazeologiczne o zmienionej formie 251 9.1. Deformacje formalne wyrazów 251 9.2. Zmiany w składzie związków frazeologicznych 253 10. Wyrazy i związki frazeologiczne użyte w złym kontekście 271 10.1. Łączliwość wyrazów, jej typy i kwestie normatywne z nią związane 271 10.2. Związki frazeologiczne w kontekście wypowiedzenia 281 10.3. Redundantne połączenia wyrazowe 284 11. Podstawowe współczesne tendencje rozwojowe w obrębie słownictwa 289 Wykaz skrótów 294 Bibliografia 295 Indeks 301