Dubaj. miasto innych ludzi (Marginesy)

Zjednoczone Emiraty Arabskie skazane są na dwie narracje. Pierwsza to opis kraju, który rozkwitł na ropie naftowej. Petrodolary w ciągu pięćdziesięciu lat pomogły stworzyć na pustyni ogrody, nienaturalne wyspy, ośmiopasmowe autostrady, a choćby muzeum, które nawiązuje do paryskiego Luwru.

Kraj najwyższych budynków i najdroższych samochodów odwiedzają tysiące ludzi – turyści po Bangkoku, Londynie i Paryżu wybierają właśnie Dubaj. Druga narracja sprowadza Dubaj i Emiraty do miejsca, gdzie wykorzystuje się niewolniczą pracę robotników z Azji i Afryki, gdzie za fasadami pałaców kobiety przetrzymywane są wbrew swej woli, a bogaci arabowie przesiadają się z jachtów do złoconych bentleyów.

Obie narracje są jednakowo uprawnione i równocześnie nieprawdziwe. Anna Dudzińska podąża trzecią drogą – wytyczoną przez niespieszny rytm kroków wielbłąda, który zaledwie pół wieku temu przewoził Beduinów z Abu Zabi do Dubaju.

Ze zrozumieniem i z czułością przygląda się ludziom, którzy wybudowali tę wyrastającą na pustyni wieżę Babel. Są wśród nich imigranci zarobkowi i bogaci ekspaci. To tutaj mieszają się języki, kultury, religie i systemy wartości.

Emiraty to być może jedno z nielicznych miejsc na świecie, gdzie takie współistnienie jest możliwe. Wszystko dzięki pieniądzom i na ściśle określonych zasadach. Ta książka jest jak baśń z tysiąca i jednej nocy.

O dobrym, choć ascetycznym władcy, który otworzył swój skarbiec przed poddanymi. O wieżowcach, które wyrosły w niedługim czasie w miejscu palmowych chatek. O tysiącach ekspatów z całego świata, którzy pomagają szejkowi umacniać jego kraj, ale gdy są już mu niepotrzebni, muszą wyjechać.

O przyjaźni z wielbłądami, którym przed zaśnięciem szepcze się do ucha sekrety. Tyle iż to nie bajka,doskonały reportaż, który ukazuje także ciemne strony Zjednoczonych Emiratów Arabskich – cenzurę, kapryśność panujących, nierówności społeczne, system współczesnego niewolnictwa.

To lektura obowiązkowa nie tylko dla ludzi podróżujących do Dubaju, którzy głównie oglądają miasto jedynie z okien swoich hoteli, lecz dla każdego człowieka interesującego świata. Magdalena Grzebałkowska Dubaj jest światem na sterydach, miejscem, gdzie pojęcia się wykoślawiają i fruną, dokąd chcą.

Co innego znaczy tam „naród", co innego „pieniądz", wszystko co innego znaczy. Dudzińska opowiada o dubaizacji Dubaju, o państwie, które wydarzyło się na przestrzeni jednej biografii, państwie, które momentalnie zjechało od średniowiecza do przyszłości, omijając teraźniejszość.

Opowiada o kraju, który stał się jednym z największych eksperymentów w historii. A Dudzińska wyżyła sobie to miejsce, mieszkała tam trochę i swoje wie. Ja w każdym razie jej ufam. Któż inny zauważyłby, iż szklane domy młodego Baryki są tam, na środku pustyni? Zbigniew Rokita