Uczniowie mają swoje prawa i obowiązki. Te zapewnia im zresztą Prawo oświatowe. Co jednak ważne nie ma jednego ustawowego czy określonego w rozporządzeniu ministra ds. Edukacji katalogu tychże praw. Dlatego także autor postanowił napisać niniejszą monografię.
Ma ona bowiem na celu zebranie w jednej publikacji praw ucznia, które są (lub mają być) powszechnie respektowane w polskich szkołach. Książka opisuje, najpierw, prawne uregulowania praw ucznia, a następnie opisuje i wyjaśnia każde z nich, tłumacząc, jak uczniowie mogą z nich korzystać.
Następnie przedstawiony zostaje stan dotychczasowych badań i badań własnych w zakresie wiedzy o prawach ucznia wśród uczniów, a także ich przestrzegania przez osoby, które są do tego zobligowane.