Stary człowiek i morze (Marginesy)

Stary Santiago, po 84 dniach bez udanego połowu postanawia samotnie wypłynąć na dalekie wody, aby spróbować szczęścia i udowodnić, że jeszcze nie jest bezużytecznym rybakiem. Udaje mu się złapać imponującego marlina, największego, jakiego kiedykolwiek widział. To jednak dopiero początek jego zmagań. Ogromna ryba się nie poddaje i starzec – z dala od ludzi, bez żadnego wsparcia – musi rozpocząć dramatyczną walkę na śmierć i życie nie tylko z marlinem, lecz także ze sobą i swoim ciałem.

W oszczędnym, lecz przejmującym stylu Hemingway prezentuje realia życia w kubańskiej wiosce i warunki pracy rybaków, jednak Stary człowiek i morze to najczęściej nieśmiertelna opowieść o mierzeniu się z wyzwaniami, uporze i niezłomnej sile ducha.

Hemingway napisał Starego człowieka w ciągu ośmiu tygodniu, a po skończeniu pracy uznał, iż to jego najkorzystniejsze dzieło. 1 września 1952 roku tekst został wydrukowany na łamach magazynu „Life”. Poprzez dwa dni pismo sprzedało się w kilku milionach egzemplarzy. Autor za swoje opowiadanie otrzymał w 1953 roku Nagrodę Pulitzera, pokaźnie przyczyniło się także ono do przyznania mu Nagrody Nobla w 1954 roku. Było dwukrotnie ekranizowane (w 1958 i 1990 roku).

najszczególniej znane dzieło Hemingwaya, w tłumaczeniu Kai Gucio, otwiera serię wydań amerykańskiego noblisty w nowych przekładach.

To jego najlepsze dzieło. [...] Tym razem odkrył Boga, Stwórcę... Chwała Bogu, który stworzył, pokochał i pożałował Hemingwaya.

William Faulkner po lekturze Starego człowieka i morza

Ernest Hemingway (1899–1961) – amerykański pisarz i reporter. W 1918 roku zgłosił się na ochotnika do oddziałów Czerwonego Krzyża we Francji, został ranny w trakcie walk we Włoszech. Po powrocie do Stanów rozpoczął pracę dla „Toronto Star”. Wtedy zaczęły się ukazywać jego pierwsze powieści, pomiędzy innymi Słońce też wschodzi (1926) i Pożegnanie z bronią (1929). W latach trzydziestych jako korespondent relacjonował z Hiszpanii tamtejszą wojnę domową, opisaną także w powieści Komu bije dzwon (1940). W latach czterdziestych osiedlił się na Kubie, gdzie mieszkał do 1959 roku. W tym czasie powstała powieść Za rzekę, w cień drzew (1950) oraz opowiadanie Stary człowiek i morze (1952), uznawane za jedno z jego szczytowych osiągnięć. W 1954 pisarz otrzymał Nagrodę Nobla. Zginął śmiercią samobójczą w 1961 roku.