Psychologia tremy (Wydawnictwo Naukowe PWN)

[Czuję] wyjątkowo przykry stan, tę okropną nie do opisania mękę, zwaną tremą. Odbiera ona nie tylko odwagę, lecz i pozbawia sił – istna męczarnia. Ignacy Jan Paderewski Praca zawodowego muzyka jest jednym z najbardziej złożonych rodzajów działalności.

Podstawą sukcesu są tu wieloletnie codzienne ćwiczenia, wymagające dużego wysiłku fizycznego i psychicznego. Można powiedzieć, że występ publiczny jest „wierzchołkiem góry lodowej" w życiu muzyka, na którym zawsze ważą się losy muzyka-wykonawcy i muzyka-osoby.

Jeśli muzyk pozytywnie ocenia obie te sfery, owocuje to poczuciem dobrostanu psychicznego, co formuje korzystne warunki do dalszego twórczego rozwoju. Dlatego już sama myśl o możliwości niepowodzenia wzbudza lęk, który doprowadzić może do dezorganizacji procesu gry i radykalnego spadku jakości wykonania.

Zjawisko tremy z pewnością znane jest każdej osobie występującej publicznie, doświadczamy tego uczucia w najważniejszych dla nas momentach życiowych. Dla większości zawodów problem tremy nie jest tak widoczny ze względu na to, że występy publiczne są w nich zjawiskiem okazjonalnym.

Natomiast w zawodach artystycznych, wykonawczych umiejętność radzenia sobie z tremą jest niejednokrotnie czynnikiem decydującym o możliwości wykonywania zawodu. Julia Kaleńska-typ, doktor psychologii, psycholog-praktyk i zawodowy muzyk, poszukuje naukowych odpowiedzi na pytania: Czym jest trema? Czy jest wyłącznie zjawiskiem negatywnym, przeszkodą, którą należałoby polikwidować z drogi, aby występ był udany? Autorka eksploruje możliwości interpretacji tremy jako stanu podwyższonego pobudzenia, jako lęku społecznego oraz jako emocji złożonej.

Dzieli się własnymi doświadczeniami wyniesionymi z pracy psychologicznej z muzykami: dwa ostatnie rozdziały książki posiadają praktyczny charakter − poświęcone są radzeniu sobie z tremą oraz optymalnemu przygotowaniu się wykonawcy do występu publicznego.

Choć książka napisana jest przeważnie z myślą o muzykach – wykonawcach i pedagogach, to zaprezentowane w niej techniki mogą pomóc każdemu z nas w regulacji emocji podczas ważnych wydarzeń życiowych. Mamy do czynienia z książką na wskroś innowacyjną, która dostarcza gotowych narzędzi do zrozumienia zjawiska tremy jako fenomenu umysłowego.

Z recenzji dr. Hab. Kamila Imbira, prof. UW Autorka wykazała się erudycją i w niebanalny sposób i dobrym językiem pomaga zrozumieć czytelnikowi psychologiczne mechanizmy tremy muzyków. Z recenzji dr hab.

Agaty Błachnio, prof. KUL