Mikołaja doświadczyńskiego przypadki (Ignacy Krasicki)

Powieść pisana jest w formie relacji pamiętnikarskiej głównego bohatera, posiadającej nadać utworowi właściwości autentyzmu. W tym samym celu utwór miał początkowo zawierać informację, iż jego tekst pozostał wyłącznie odnaleziony poprzez Krasickiego w apteczce w domu Pani w trakciezyny, jednak informacja ta nie została ostatecznie zawarta w drukowanej wersji powieści. Nadaniu autentyczności służą na dodatek włączone w tekst inne formy wysokogatunkowe, takie jak: list, przemówienie, inwentarz przedmiotów, znajdujących się na statku itp. Przedmowa utworu stanowi parodię standardowego dla ówczesnych czasów zwyczaju poprzedzania tekstów literackich wstępami, w których autorzy przypochlebiają się czytelnikowi i usprawiedliwiają niedostatki utworu.

Powieść składa się z trzech części (kompozycja trójkowa jest typowa na dodatek dla późniejszych powieści Krasickiego), z których każda stanowi odrębny rodzaj powieściowy: Księga pierwsza – opisuje dzieciństwo i edukację tytułowego bohatera, ma formę powiastki filozoficznej oraz powieści satyryczno-obyczajowej, z elementami robinsonady. Księga druga – opowiada o reedukacji bohatera na wyspie Nipu. Ma formę utopii. Księga trzecia – konfrontuje nowo nabytą wiedzę bohatera z realiami cywilizacji. Wykorzystuje konwencję powiastki filozoficznej, a także powieści obyczajowej i przygodowej. (http://pl.wikipedia.org/wiki/Mikołaja_Doświadczyńskiego_przypadki)