Tytuł Ekonomia umiaru - realna perspektywa? Podtytuł Nowy Paradygmat Grzegorza W. Kołodko Język polski Wydawnictwo Wydawnictwo Naukowe PWN ISBN 978-83-01-18684-5 Rok wydania 2016 Warszawa Wydanie 1 ilość stron 416 Format mobi, epub Spis treści Wstęp 15 Część pierwsza Ekonomia umiaru – nowy paradygmat w ekonomii 19 ROZDZIAŁ 1. Nowy pragmatyzm, czyli ekonomia i polityka dla przyszłości (Grzegorz W. Kołodko) 21 1.1. Wprowadzenie 21 1.2. Podział dochodów a dynamika gospodarcza 23 1.3. Potrzeby i popyt 26 1.4. Środki i cele rozwoju 30 1.5. Ekonomia umiaru 32 1.6. Ekonomia deskryptywna i ekonomia normatywna 36 Bibliografia 38 Streszczenie 39 Summary 39 ROZDZIAŁ 2. Postulaty ekonomii umiaru a podejście badawcze współczesnej ekonomii (Wojciech Giza) 41 2.1. Wprowadzenie 41 2.2. Umiar jako dziedzictwo myśli antycznej 42 2.3. Różnorodność i umiar w gospodarce rynkowej 45 2.4. Podsumowanie 48 Bibliografia 49 Streszczenie 50 Summary 50 ROZDZIAŁ 3. Powiązania rozwoju jednostajnego i trwałego z ekonomią umiaru (Kazimierz Górka, Marcin Łuszczyk, Agnieszka Thier) 51 3.1. Wprowadzenie 51 3.2. Dobra publiczne i wspólne 53 3.3. Ekorozwój – rozwój samopodtrzymywany – rozwój jednostajny i trwały 54 3.4. Finansjalizacja gospodarki i kryzys kapitalizmu 57 3.5. Ekonomia umiaru jako paradygmat 60 Bibliografia 62 Streszczenie 64 Summary 65 ROZDZIAŁ 4. Problem umiaru w świetle ekonomii personalistycznej (Paweł niepokaźny) 67 4.1. Wprowadzenie 67 4.2. Ekonomia personalistyczna – przedmiot, cel, metoda 68 4.3. Osobowa struktura samostanowienia a wolny wybór – ujęcie fenomenologiczne 69 4.4. Ekonomia personalistyczna, ekonomia neoklasyczna i ekonomia umiaru – różnice w rozumieniu umiaru 72 4.5. Podsumowanie 75 Bibliografia 76 Streszczenie 76 Summary 77 ROZDZIAŁ 5. Rola ekonomii behawioralnej i idei umiaru w ekonomii (Jerzy Toborowicz) 79 5.1. Wprowadzenie 79 5.2. Umiar w ekonomii 79 5.3. Istota ekonomii behawioralnej 80 5.4. Historyczny kontekst 81 5.5. Cel ekonomii behawioralnej 84 5.6. Homo oeconomicus a umiar 84 5.7. Miejsce umiaru w ekonomii i polityce publicznej 86 5.8. Podsumowanie 87 Bibliografia 87 Streszczenie 89 Summary 89 ROZDZIAŁ 6. Neoliberalizm, ekonomia umiaru a problem akumulacji kapitału – ujęcie regulacjonistyczne (Paweł Szelegieniec) 91 6.1. Wprowadzenie 91 6.2. Kryzys fordowskiego reżimu akumulacji 93 6.3. Reżim akumulacji z dominantą finansową i neoliberalny sposób regulacji 95 6.4. Ekonomia umiaru a problem akumulacji 96 6.5. Podsumowanie 99 Bibliografia 100 Streszczenie 101 Summary 101 ROZDZIAŁ 7. Od ekonomii umiaru do gospodarki umiaru – rola państwa (Maciej Bałtowski) 103 7.1. Wprowadzenie 103 7.2. Ekonomia umiaru versus gospodarka umiaru 104 7.3. Gospodarka umiaru a rola państwa 106 7.4. Podsumowanie 110 Bibliografia 110 Streszczenie 110 Summary 111 Część druga Zagadnienia kształtowania gospodarki umiaru 113 ROZDZIAŁ 8. Gospodarka umiaru – przyszłość realna czy nieuchronna? (Grzegorz M. Malinowski) 115 8.1. Wprowadzenie 115 8.2. Prognoza Keynesa 116 8.3. Dlaczego Keynes się pomylił? 118 8.4. Gospodarka umiaru a problemy prognozy Keynesa 123 8.5. Egzekutywa umiaru 126 8.6. Jak wydostać się z błędnego koła? 129 Bibliografia 132 Streszczenie 132 Summary 133 ROZDZIAŁ 9. Czynniki rozwoju społeczno-gospodarczego w świetle teorii ekonomicznych i praktyki ostatnich dekad na przykładzie wybranych krajów europejskich (Monika Bąk) 135 9.1. Wprowadzenie 135 9.2. Modelowe badanie procesów rozwoju społeczno-gospodarczego 136 9.3. Zmiany systemu podejmowania decyzji 139 9.4. Zmiany wzorów zachowań 144 9.5. Zmiany organizacji 147 9.6. Podsumowanie 150 Bibliografia 152 Streszczenie 152 Summary 153 ROZDZIAŁ 10. Umiar w finansach publicznych w świetle kryteriów budżetowych z Maastricht (Janina Pach) 155 10.1. Wprowadzenie 155 10.2. Źródła i istota deficytu budżetowego i długu publicznego 156 10.3. Wielkość i struktura deficytu i długu publicznego w krajach Unii Europejskiej 160 10.4. Podsumowanie 168 Bibliografia 169 Streszczenie 170 Summary 170 ROZDZIAŁ 11. Zagadnienie ekonomii umiaru w kontekście rozważań terminologicznych i praktycznych, związanych z gospodarką okrężną i zieloną gospodarką (Paulina Szyja) 173 11.1. Wprowadzenie 173 11.2. Ekonomia umiaru a gospodarka umiaru 174 11.3. Zielona gospodarka 175 11.4. Gospodarka okrężna 180 11.5. Podsumowanie 182 Bibliografia 183 Streszczenie 185 Summary 186 ROZDZIAŁ 12. Zielona transformacja gospodarki jako droga do gospodarki umiaru (Bożena Ryszawska) 187 12.1. Wprowadzenie 187 12.2. Multilevel perspecitive jako narzędzie analizy sustainability transition 189 12.3. Uwarunkowania zewnętrzne transformacji w stronę zielonej gospodarki – gospodarki umiaru 191 12.4. Gospodarka nadmiaru 194 12.5. Przejście od gospodarki nadmiaru (brązowej) do gospodarki umiaru (zielonej) 196 12.6. Podsumowanie 201 Bibliografia 202 Streszczenie 203 Summary 204 ROZDZIAŁ 13. Znaczenie rodziny dla kultury, ekonomii i gospodarki umiaru (Michał A. Michalski) 205 13.1. Wprowadzenie 205 13.2. Kultura i ekonomia umiaru – moda czy konieczność? 206 13.3. Rodzina a kultura, ekonomia i gospodarka umiaru 208 13.4. Podsumowanie 212 Bibliografia 213 Streszczenie 214 Summary 214 Część trzecia Wybrane aspekty paradygmatu ekonomii umiaru 215 ROZDZIAŁ 14. Nowy pragmatyzm jako podstawa polityki rozwoju społeczno-gospodarczego (Sylwia Twarowska) 217 14.1. Wprowadzenie 217 14.2. O kondycji współczesnej ekonomii 217 14.3. W cieniu kryzysu systemowego 219 14.4. Koncepcja jednostajnego rozwoju 220 14.5. Nowy pragmatyzm na mapie ekonomii 222 14.6. Nowy pragmatyzm kierunkiem rozwoju ekonomii przyszłości 222 14.7. Podsumowanie 223 Bibliografia 223 Streszczenie 225 Summary 225 ROZDZIAŁ 15. Nierówności dochodowe w kontekście ekonomii umiaru (Ryszard Kowalski) 227 15.1. Wprowadzenie 227 15.2. Skala nierówności dochodowych – perspektywa globalna 228 15.3. Nierówności dochodowe a wzrost gospodarczy 231 15.4. Nierówności dochodowe a możliwość realizacji jednostkowych planów życiowych 233 15.5. Czy umiar w nierównościach jest realny? 234 15.6. Podsumowanie 236 Bibliografia 237 Streszczenie 238 Summary 238 ROZDZIAŁ 16. Granice konsumpcjonizmu – konsumpcja stabilna (Edyta Kowalczyk) 239 16.1. Wprowadzenie 239 16.2. Konsumowanie przyjemności 239 16.3. Istota i charakter jednostajnej konsumpcji 241 16.4. Przejawy stabilnej konsumpcji 242 16.5. Podsumowanie 244 Bibliografia 245 Streszczenie 246 Summary 246 ROZDZIAŁ 17. Niedobór pieniądza przed i po kryzysie z roku 2008 (Jarosław Czaja) 247 17.1. Wprowadzenie 247 17.2. Pojęcie niedoboru pieniądza 247 17.3. Skala niedoboru pieniądza 248 17.4. Zmiana roli banków centralnych w świetle niedoboru pieniądza 259 17.5. Utrata płynności finansowej 252 17.6. Rozwój pieniądza niepaństwowego 252 17.7. Podsumowanie 253 Bibliografia 254 Streszczenie 255 Summary 255 ROZDZIAŁ 18. Paradoks wyboru – implikacje dla ekonomii (Katarzyna Borzym) 257 18.1. Wprowadzenie 257 18.2. Dobór – ujęcie problematyczne 257 18.3. Paradoks wyboru 259 18.4. Implikacje paradoksu wyboru dla ekonomii neoklasycznej 261 18.5. Podsumowanie 263 Bibliografia 264 Streszczenie 265 Summary 265 ROZDZIAŁ 19. Gospodarka finansowa Unii Europejskiej w kontekście ekonomii umiaru (Dorota Murzyn) 267 19.1. Wprowadzenie 267 19.2. Ewolucja budżetu ogólnego Unii Europejskiej – w kierunku umiaru? 268 19.3. Wieloletnie ramy finansowe 2014–2020 – budżet umiaru? 274 19.4. Podsumowanie 276 Bibliografia 277 Streszczenie 278 Summary 279 ROZDZIAŁ 20. Regulacje komunikacji elektronicznej – antyefektywnościowa interwencja państwa czy probodźcowy mechanizm stymulujący? (Renata Śliwa, Maria Dąbrowa) 281 20.1. Wprowadzenie 281 20.2. Kształt problematyki regulacji w sektorze telekomunikacyjnym 283 20.3. Pozytywne i negatywne konsekwencje ingerencji regulacyjnej w sektorze telekomunikacyjnym 285 20.4. Regulacja łączności elektronicznej a inwestycje, innowacje i zatrudnienie 287 20.5. Podsumowanie 290 Bibliografia 291 Streszczenie 292 Summary 292 ROZDZIAŁ 21. Ekonomia umiaru a gospodarka III Republiki Greckiej (Kamil Stolarek) 293 21.1. Wprowadzenie 293 21.2. Początki III Republiki Greckiej z perspektywy polityczno-gospodarczej 294 21.3. III Republika Grecka po akcesji do EWG 296 21.4. Okres greckiego kryzysu gospodarczego i jego przyczyny 298 21.5. Podsumowanie 302 Bibliografia 303 Streszczenie 304 Summary 304 ROZDZIAŁ 22. Wykorzystanie energii ze źródeł odnawialnych ważnym elementem dywersyfikacji źródeł energii w polityce bezpieczeństwa energetycznego kraju (Mieczysława Solińska) 305 22.1. Wprowadzenie 305 22.2. Rozwój energetyki opartej między innymi na odnawialnych źródłach energii 306 22.3. Bezpieczeństwo energetyczne kraju 308 22.4. Dywersyfikacja (rozproszenie) źródeł energii 310 22.5. Energetyka wiatrowa oraz biomasa 311 22.6. Podsumowanie 314 Bibliografia 315 Streszczenie 315 Summary 316 Część czwarta Umiar w kontekście funkcjonowania organizacji 317 ROZDZIAŁ 23. Raportowanie społeczne jako narzędzie odpowiedzialnych praktyk w biznesie (Katarzyna Kowalska) 319 23.1. Wprowadzenie 319 23.2. Odpowiedzialność społeczna w biznesie 319 23.3. Rola i znaczenie raportowania społecznego w biznesie 322 23.4. Podsumowanie 326 Bibliografia 327 Streszczenie 328 Summary 328 ROZDZIAŁ 24. Funkcjonowanie rynku finansowego na świecie w nowych realiach gospodarczych (Jacek Tomkiewicz) 329 24.1. Wprowadzenie 329 24.2. Zyski przedsiębiorstw i inne właściwości ekonomiczne 330 24.3. Podział dochodu w gospodarce i kształt rynku finansowego 333 24.4. Globalizacja i zyskowność przedsiębiorstw 334 24.5. Struktura dochodów i kształt sektora finansów publicznych 336 24.6. Podsumowanie 338 Bibliografia 338 Streszczenie 338 Summary 339 ROZDZIAŁ 25. Raportowanie społecznej odpowiedzialności biznesu (CSR) (Krzysztof Świeszczak, Marika Świeszczak) 341 25.1. Wprowadzenie 341 25.2. Geneza raportowania społecznej odpowiedzialności biznesu 342 25.3. Standardy raportowania społecznej odpowiedzialności biznesu 342 25.4. Raportowanie społecznej odpowiedzialności biznesu na świecie 345 25.5. Podsumowanie 348 Bibliografia 348 Streszczenie 349 Summary 349 ROZDZIAŁ 26. Dyplomacja gospodarcza a walka informacyjna (Andrzej Żebrowski) 351 26.1. Wprowadzenie 351 26.2. Międzynarodowe środowisko gospodarcze 351 26.3. Dyplomacja gospodarcza 357 26.4. Walka informacyjna w służbie dyplomacji gospodarczej 364 26.5. Podsumowanie 367 Bibliografia 367 Streszczenie 369 Summary 369 ROZDZIAŁ 27. Rola wydatków na B+R w systemie innowacji w kontekście ekonomii umiaru (Paweł Nowak) 371 27.1. Wprowadzenie 371 27.2. Pojęcie i warianty postępowości 372 27.3. Pozycja progresywna kraju a wydatki na B+R 374 27.4. Wydatki na B+R w Polsce 382 27.5. Podsumowanie 384 Bibliografia 385 Streszczenie 386 Summary 386 ROZDZIAŁ 28. Rosyjsko-chińskie relacje gospodarcze: ekonomia umiaru czy brak równowagi gospodarczej? (Robert Kłaczyński) 387 28.1. Wprowadzenie 387 28.2. Potencjały gospodarcze Chin i Rosji: analiza porównawcza 388 28.3. Chińsko-rosyjskie relacje gospodarcze w XXI wieku: charakterystyka 390 28.4. Rosyjsko-chińskie relacje gospodarcze: perspektywy 393 28.5. Podsumowanie 394 Bibliografia 395 Streszczenie 397 Summary 397 Część piąta Ocena możliwości wdrażania nowego paradygmatu 399 ROZDZIAŁ 29. Ekonomia umiaru – utopia czy realna możliwość (Kazimierz Górka, Marcin Łuszczyk) 401 29.1. Wprowadzenie 401 29.2. PKB jako fałszywy cel polityki rozwoju gospodarczego 402 29.3. Konieczność dokonania trwałego przemodelowania dotychczasowego rozwoju społeczno-gospodarczego świata 404 29.4. Możliwości implementacyjne rozwoju trwałego i ekonomii umiaru 406 29.5. Podsumowanie 410 Bibliografia 411 Streszczenie 412 Summary 412 ROZDZIAŁ 30. Możliwości wdrożenia ekonomii umiaru w kontekście globalnych, długotrwałych trendów konsumpcyjnych (Konrad Prandecki) 415 30.1. Wprowadzenie 415 30.2. Metoda badawcza 416 30.3. Podstawowe trendy wpływające na globalną konsumpcję 416 30.4. Człowiek i kultura a konsumpcja 420 30.5. Scenariusz długofalowego trendu konsumpcyjnego 422 30.6. Podsumowanie 424 Bibliografia 425 Streszczenie 427 Summary 427 ROZDZIAŁ 31. Falsyfikacja rozwoju społeczno-gospodarczego w skwantyfikowanym systemie sprawozdawczym w układzie regionalnym (Dorota Jegorow) 429 31.1. Wprowadzenie 429 31.2. Niezrównoważona percepcja umiaru w ekonomii i polityce 430 31.3. Wybrane wskaźniki ekonomiczne – liczba versus ilość 431 31.4. Podsumowanie 441 Bibliografia 442 Streszczenie 442 Summary 443 ROZDZIAŁ 32. Rozwarstwienie społeczne w Polsce jako wypaczenie ekonomii umiaru (Krzysztof Sala) 445 32.1. Wprowadzenie 445 32.2. Pojęcie i przyczyny rozwarstwienia społecznego 446 32.3. Rozwarstwienie społeczne w Polsce 450 32.4. Skutki rozwarstwienia społecznego i metody jego przezwyciężania w Polsce 454 32.5. Podsumowanie 459 Bibliografia 459 Streszczenie 461 Summary 461 ROZDZIAŁ 33. Planowe postarzanie produktów jako wyzwanie dla gospodarek i społeczeństw XXI wieku (Przemysław Furgacz) 463 33.1. Wprowadzenie 463 33.2. Planowe postarzanie w praktyce 464 33.3. Podsumowanie 468 Bibliografia 470 Streszczenie 471 Summary 472 Indeks 473