Język polski wileńszczyzny i kresów północno-wschodnich xvi-xx wieku (Universitas)

Język polski na kresach północno-wschodnich, czyli na ziemiach byłego pokaźnego Księstwa Litewskiego zjednoczonego z Koroną w Rzeczpospolitą Obojga Narodów, wraz z językiem kresów południowo-wschodnich na terytorium Rusi Czerwonej tworzą dwa polskie dialekty kresowe, strukturalnie sobie bliskie, choć w przeróżnych warunkach historycznych kształtowane. Łączy je to, iż powstały w wyniku kontaktów, jakie zachodziły pomiędzy ludnością polską a ludnością ruskojęzyczną. Różni zaś, iż w przeciwieństwie do dialektów etnicznych wyrosły poza granicami polskiego terytorium etnograficznego. Ten właśnie czynnik zadecydował o wszelkich osobliwościach i odmiennościach dialektów kresowych od języka literackiego metropolii i gwar ludowych. Dialekty kresowe stały się swoistym fenomenem niespotykanym nigdzie indziej zarówno ze względu na sposób ich powstania, siłę i zakres oddziaływania, jak i na istotę swojej struktury.