Freud i nowoczesność,B (Universitas)

"Być progresywnym to żyć życiem pełnym paradoksów i sprzeczności" - jest prawidłowym mottem dla antologii tekstów poświęconych interpretacjom psychoanalizy. Po pierwsze dlatego, że psychoanaliza przedstawia, że paradoksy i sprzeczności stanowią istotę psychiki człowieka i kultury.

Po drugie dlatego, że sama w paradoksy i sprzeczności się wikła. Psychoanalizę charakteryzuje bowiem specyficzna pozycja na mapie myśli współczesnej. Pozycja wynikająca z rodowodu teorii Freuda - z jej aspiracji do modelu nauk przyrodniczych od początku splecionych z aspiracjami natury metafizycznej.

Te drugie w dodatku nie są jednoznaczne. Wydają się dawać podstawy do traktowania Freuda jako naturalisty bądź antynaturalisty, jako dłużnika konwencjonalnej metafizyki bądź jej burzyciela. Paradoksalność nie stanowi jednak stanu chorobowego, z którego teorię psychoanalityczną należałoby wyleczy?.

Przeciwnie, wskazuje na jej objętość. Na jej zdolność do opisywania problemów i napić standardowych dla progresywności i ponowoczesności, analizowanych też przez inne nurty równolegle do psychoanalizy bądź w nawiązaniach do niej.

Paralele i nawiązania, jakie czytelnik wyszuka w tej książce, krążą pomiędzy innymi wokół tematów podmiotowości, cielesności, seksualności, ekonomii rodzinnej, zwierzęcości, urzeczowienia, fetyszyzacji i estetyzacji.

W ich ujmowaniu psychoanaliza podąża niejednokrotnie w parze z marksizmem, hermeneutyką, fenomenologią, dekonstrukcją, feminizmem.