zgromadzone w tomie artykuły dotyczą recepcji Mickiewicza jako przewodnika poetyckiego, politycznego, ideowego. Ukazują go w różnych aspektach: jako autora pism filomackich, wypowiedzi publicystycznych, przemów i odezw polityczno-społecznych, poetę i reformatora religijnego, współautora i uczestnika przeróżnych projektów duchowych, animatora odnowy duchowej na emigracji, pomysłodawcę pierwszego polskiego zakonu, a także współtwórcę pierwszej rodzimej sekty religijnej, a także jako mistrza dla kolejnych pokoleń odbiorców jego idei i twórczości.
W znacznej twórczości literackiej, publicystycznej i epistolarnej Adama Mickiewicza ze zdziwieniem, a choćby zakłopotaniem tropimy czesto treści dydaktyczne i moralizatorskie, które – jak może się wydawać – nie licują z pozycją fundatora polskiego romantyzmu.
Mickiewicz – mentor podający wzór na istnienie indywidualne i zbiorowe, kaznodzieja i reformator społeczny, aktywista polityczny i religijny, „nauczyciel narodu", przewodnik estetyczny i fundator polskiego romantyzmu.
I jeszcze Mickiewicz „mistyczny", jak zwykło sie o nim powszechnie, ale nie do końca trafnie, sądzić, daleki od realizmu polityk… Wreszcie: poeta i reformator religijny, współautor i uczestnik przeróżnych projektów duchowych na emigracji, pomysłodawca pierwszego polskiego zakonu, ale i współtwórca pierwszej rodzimej sekty religijnej.
Wszystkie te aktywności twórcze, intelektualne i społeczne układają się w dynamiczny i spluralizowany obraz jednego człowieka – autora Dziadów, który po dziś dzień wydaje się nie do końca odczytany, wymagający coraz to nowych interpretacji i reinterpretacji.
W niniejszej publikacji zebraliśmy różnorodne spojrzenia na poetę jako mistrza: autora pism filomackich, Ksiąg narodu polskiego i pielgrzymstwa polskiego, wypowiedzi publicystycznych, przemów i odezw polityczno-społecznych, lecz też mistrza dla kolejnych pokoleń odbiorców.
Nie uchylamy się również od pytania, czy propozycje poety trzeba już odłożyć do lamusa dziejów literatury i szeroko rozumianej historii idei, czy także możemy odnaleźć w nich myśli ożywcze, współcześnie wciąż jeszcze ważne i aktualne… Wszystkie skatalogowane w tomie artykuły ukazują Mickiewicza ciekawego światopoglądowo, interesującego intelektualnie, wykraczającego daleko poza stereotypowe odczytania, choć niejednokrotnie zmuszającego do polemiki,na pewno odpowiadającego naszej XXI-wiecznej wrażliwości – równocześnie estetycznej, jak i ideowej.
(Ze Wstępu Ewy Hoffmann-Piotrowskiej i Andrzeja Fabianowskiego) The articles in this collection deal with the reception of Mickiewicz as a poetical, political and ideological mentor. They present him from different angles: as the author of Philomath papers, journalistic pieces, speeches and political and social manifestos, a poet and religious reformer, the co-author and participant of various spiritual projects, the initiator of spiritual renewal in the emigrant community, the originator of the first Polish religious order, as well as the co-founder of the first Polish religious sect and an authority for the future generations of the followers of his ideas and work.