Od kaukazu po sudety. studia i szkice o poznawaniu i zamieszkiwaniu gór dalekich i bliskich, AZ#CA7CEDDAEB/DL-ebwm/mobi (Universitas)

Monograficzny tom Od Kaukazu po Sudety. Studia i szkice o poznawaniu i zamieszkiwaniu gór dalekich i bliskich pod redakcją Ewy Grzędy jest owocem wieloletniej współpracy badaczy z różnych akademickich ośrodków polskich i zagranicznych, zintegrowanych wokół Pracowni Badań Humanistycznych nad Problematyką Górską.

Książka demonstruje się jako drugi tom linii Górskiej wydawanej poprzez Universitas. Tytuł Od Kaukazu po Sudety… sugeruje wielki, wykraczający daleko poza granice Europy, zasięg geograficzny problematyki omawianej w zbiorze.

Tematyka studiów prezentowanych w niniejszym tomie oscyluje wokół zagadnień związanych z przeróżnymi aspektami życia codziennego i duchowego społeczności zamieszkujących obszary górskie o zróżnicowanym klimacie i przeróżnych aspektów poznawania – a w ślad za tym opisywania – wybranych pasm i łańcuchów górskich (pomiędzy innymi egzotycznych gór Kaukazu i Ałtaju i Alp, Karpat i Sudetów), z uwzględnieniem ich specyfiki zarówno geograficzno-przyrodniczej, jak i kulturowej, w różnych okresach historycznych.

Temat zamieszkiwania, podobnie jak poznawania gór, został tu potraktowany szeroko i wieloaspektowo. Rozważania autorów odnoszą się i do mieszkańców rdzennych (autochtonicznych), i do tych, którzy z rozmaitych powodów – niekiedy choćby politycznych – na krótszy lub dłuższy czas osiedlali się na obszarach górskich i w jakimś stopniu przyczynili się do ich zagospodarowywania, albo dokonywali tam rozmaitego rodzaju eksploracji.

Autorzy ujętych w tomie szkiców reprezentują kilka pokoleń badaczy uprawiających najróżniejsze dyscypliny nauk humanistycznych, co sprawia, że publikacja ma charakter interdyscyplinarny. Linia Górska jest odpowiedzią na rosnące zainteresowanie górami, jak też wieloaspektową, znaczną recepcję przestrzeni i kultury górskiej w literaturze, sztuce i życiu społecznym.

W ostatnich dziesięcioleciach w nauce światowej pojawiły się odrębne studia poświęcone przestrzeni górskiej – mountain studies, prowadzone zwykle z perspektywy organicznej, potwierdzające znaczenie gór, widzianych jako enklawy przyrodniczo-kulturowe, w aspekcie rozwoju i przetrwania współczesnej cywilizacji.

W tym rozmiarze wyraźnie rysuje się potrzeba zwiększenia tej perspektywy o pogłębioną refleksję z obszaru szeroko pojętej humanistyki i dziedzin jej pokrewnych, historia poznania, eksploracji i zdobycia gór (alpinizm, andynizm, himalaizm) stanowi bowiem bardzo ważny komponent historii cywilizacji i kultury.

W kolekcji prezentowane będą najnowsze prace naukowe o charakterze monograficznym, jednego bądź wielu autorów, łączące doświadczenia literaturoznawcze z badaniami z zakresu antropologii kultury, psychologii i socjologii i historii poznania i zdobycia gór.

Nie oznacza to jednak wykluczenia z serii prac z zakresu nauk przyrodniczych i innych obszarów badań. W ramach kolekcji planowane są także wznowienia dziewiętnastowiecznych i dwudziestowiecznych zapomnianych dzieł dotyczących gór, o wybitnej wartości poznawczej, przekłady ważnych pozycji zagranicznych z tego zakresu i edycje krytyczne wybranych dzieł z obszaru eseistyki i beletrystyki.