Tytuł Historia fizyki w Polsce Autor Andrzej Kajetan Wróblewski Język polski Wydawnictwo Wydawnictwo Naukowe PWN ISBN 978-83-01-21218-6 Rok wydania 2020 Warszawa Wydanie 1 liczba stron 504 Format epub, mobi Spis treści Przedmowa VII CZĘŚĆ 1. FIZYKA W POLSCE DO 1795 ROKU 1 Rozdział 1. Pierwsze wieki 3 1.1. Szkoły i wykształcenie 3 1.2. Pierwsze uniwersytety 4 1.3. Podstawy fizyki Arystotelesa 8 1.4. Witelo 9 Rozdział 2. Akademia Krakowska 13 2.1. Akademia dawna i odnowiona 13 2.2. Burydanizm w Akademii Krakowskiej 15 2.3. Mikołaj Kopernik i znaczenie jego reformy dla fizyki 16 Rozdział 3. Wiek XVII 21 3.1. Fizyka w czasach Galileusza, Gilberta, Kartezjusza, Keplera i Newtona 21 3.2. Akademia Krakowska 25 3.3. Szkoły i akademie zakonne 29 3.4. Gimnazja akademickie w Polsce 33 3.5. Valeriano Magni i jego eksperymenty z próżnią 37 Rozdział 4. Wiek XVIII 42 4.1. Rozwój fizyki i jej społeczny odbiór w Oświeceniu 42 4.2. Societas Physicae Experimentalis w Gdańsku 46 4.3. Recepcja nowej filozofi i w szkołach zakonnych i w Akademii Krakowskiej 51 4.4. Warszawa 58 4.4.1. Szkoła Rycerska 58 4.4.2. Towarzystwa naukowe 60 4.5. Komisja Edukacji Narodowej i jej reformy 62 4.5.1. Szkoła Główna Koronna 67 4.5.2. Szkoła Główna Litewska 72 4.6. Podręczniki fizyki w Polsce w XVIII wieku 77 4.7. Powstawanie polskiej nomenklatury fi zycznej 92 4.8. Fizycy w Polsce wobec dużych odkryć i idei fizycznych 94 4.8.1. Elektryczność 94 4.8.2. Balony 98 4.8.3. Atomy 99 Część 2. POD ZABORAMI (1795–1918) 103 Rozdział 5. Od III rozbioru Polski do upadku Powstania Listopadowego (1795–1832) 105 5.1. Towarzystwo Warszawskie Przyjaciół Nauk 106 5.2. Liceum Warszawskie 110 5.3. Fenomen Karola Kortuma 112 5.4. Fizyka w Wilnie, Krzemieńcu i Połocku 117 5.4.1. Uniwersytet Wileński 117 5.4.2. Liceum Krzemienieckie 125 5.4.3. Akademia Połocka 125 5.5. Królewski Uniwersytet Warszawski 126 5.6. Fizyka we Lwowie 132 5.7. Uniwersytet w Krakowie 133 5.8. Towarzystwo Naukowe Krakowskie 135 5.9. Wydawnictwa 136 Rozdział 6. Od upadku Powstania Listopadowego do zamknięcia Szkoły Głównej Warszawskiej (1832–1869) 141 6.1. Warszawa i Wilno 141 6.2. Kraków 145 6.3. Lwów 146 6.4. Zabór pruski 149 6.5. Szkoła Główna Warszawska 152 Rozdział 7. Od zamknięcia Szkoły Głównej Warszawskiej do odzyskania niepodległości (1869–1918) 159 7.1. Cesarski Uniwersytet Warszawski (1869 –1915) 159 7.2. Towarzystwo Nauk Ścisłych w Paryżu 162 7.3. Zjazdy i korporacje polskich uczonych 162 7.4. Uczelnie we Lwowie 164 7.5. Uniwersytet Jagielloński 171 7.6. Muzeum Przemysłu i Rolnictwa w Warszawie 181 7.7. Marian Smoluchowski 181 7.8. Ludwik Silberstein 185 7.9. Maria Skłodowska-Curie 187 7.10. Dalsze polskie badania nad promieniotwórczością 192 7.11. Recepcja teorii względności poprzez fizyków polskich 199 7.12. Pierwsza wojna światowa. Powstanie wyższych uczelni w Warszawie 201 7.13. Próba podsumowania 205 Część 3. FIZYKA W POLSCE W LATACH 1918–1939 206 Rozdział 8. Stare i świeże ośrodki fizyki 208 8.1. Kraków 209 8.1.1. Uniwersytet Jagielloński 209 8.1.2. Akademia Górnicza 211 8.2. Lwów 213 8.2.1. Uniwersytet Jana Kazimierza 213 8.2.2. Politechnika Lwowska 218 8.3. Poznań 222 8.4. Warszawa 229 8.4.1. Uniwersytet Warszawski 229 8.4.2. Politechnika Warszawska 243 8.4.3. Wolna Wszechnica Polska 249 8.4.4. Pracownia Radiologiczna TNW 249 8.5. Wilno 255 8.6. Rydzyna 259 8.7. Studia, studenci i wydawnictwa 260 8.8. Nauka i szkolnictwo wyższe a władze państwowe 266 Rozdział 9. Polskie Towarzystwo Fizyczne (PTF) 269 9.1. Towarzystwo Fizyczne w Warszawie 269 9.2. Powstanie PTF 270 9.3. Zjazdy PTF 274 Rozdział 10. Problematyka badań i wybrane osiągnięcia 287 10.1. Fizyka atomowa i molekularna 287 10.2. Pierwszy Międzynarodowy Kongres Luminescencji (1936) 290 10.3. Fizyka materii skondensowanej 293 10.4. Fizyka jądrowa 298 10.5. Promieniowanie kosmiczne 302 10.6. „Gwiazda Polski" 306 10.7. Fizyka teoretyczna 310 10.8. Kongres nowe teorie w fizyce (1938) 317 10.9. Próba podsumowania 320 Część 4. PO 1945 ROKU 323 Rozdział 11. Pierwsza powojenna dekada 325 11.1. Bilans otwarcia 325 11.2. Odbudowa i rozbudowa uczelni 331 11.3. Odrodzenie Polskiego Towarzystwa Fizycznego 359 11.4. Międzynarodowa Konferencja na temat Promieniowania Kosmicznego 363 11.5. I Kongres Nauki Polskiej 366 11.6. Utworzenie Polskiej Akademii Nauk 368 11.7. Wybrane wyniki badań 370 Rozdział 12. Od względnej prosperity do zapaści 379 12.1. Pozauczelniane instytuty fi zyki 380 12.2. Rozwój ośrodków uczelnianych 392 12.3. Polskie Towarzystwo Fizyczne 407 12.4. Plany, nadzieje i rozczarowania 417 12.5. Mylący obraz – rok 1964 424 12.6. Fizyka atomowa i molekularna 425 12.7. Fizyka materii skondensowanej 439 12.8. Fizyka jądrowa 458 12.9. Fizyka cząstek elementarnych i wysokich energii 473 12.10. Fizyka teoretyczna 491 Zakończenie 501 Dodatki 507 Dodatek 1. Laureaci Medalu Mariana Smoluchowskiego Polskiego Towarzystwa Fizycznego 507 Dodatek 2. Fizycy – Laureaci Nagrody im. Marii Skłodowskiej-Curie 507 Dodatek 3. Fizycy – Laureaci Nagrody Fundacji na rzecz Nauki Polskiej 508 Dodatek 4. Fizycy i geofi zycy – Członkowie Polskiej Akademii Nauk (1952–2019) 509 Dodatek 5. Fizycy – Członkowie Akademii Umiejętności i Polskiej Akademii Umiejętności (do zawieszenia działalności w 1953 r.) 510 Dodatek 5a. Fizycy i geofi zycy – Członkowie Polskiej Akademii Umiejętności (po jej reaktywacji w 1989 r.) 510 Dodatek 6. Fizycy – Członkowie Towarzystwa Naukowego Warszawskiego (przed jego rozwiązaniem w 1953 r.). 511 Dodatek 6a. Fizycy i geofi zycy – Członkowie Towarzystwa Naukowego Warszawskiego (po jego reaktywacji w 1981 r.) 511 Dodatek 7. Prezesi Polskiego Towarzystwa Fizycznego 512 Dodatek 8. Zjazdy Fizyków Polskich 513 Wykaz skrótów tytułów czasopism 514 Wykaz skrótów nazw instytucji 515 Spis ramek 516 Bibliografia 518 Skorowidz rzeczowy 548 Skorowidz osobowy 553