Uniwersytet śląski Fenomenologiczne wątki w psychologii poznania (Uniwersytet Śląski)

W opracowaniu przede wszystkim dokonano rekonstrukcji wyników badań empirycznych Danuty Gierulanki i ukazano różnorodność związanych z nimi wątków teoretycznych oraz przedstawiono jej warsztat badawczy, oparty na innym ideale obiektywności naukowej w stosunku do dominującego w psychologii poznawczej.

Ukazano również poglądy metateoretyczne D. Gierulanki, które – rozproszone i rzadko formułowane expresis verbis – wspierały jej prace psychologiczne i ucieleśniały ideał wolności badań naukowych w czasach tak szczególnie niesprzyjających jego realizacji.

D. Gierulanka nawiązując wprost do filozoficznych koncepcji Husserla i Ingardena, uzyskała wyniki teoretyczne, w pełni porównywalne z późniejszymi rezultatami psychologii poznawczej i kognitywistyki. Jej prace, zwłaszcza dotyczące cyklu przyswajania pojęć, z pewnością torowały drogę współczesnemu pluralistycznemu podejściu w psychologii.

Zasługują na to, by nie tylko ocalić je od zapomnienia, lecz podjąć zawarte w nich myśli i idee, cenne dla psychologii poznania i sposobu jej uprawiania, aby pokazać ich żywotność i siłę oraz dalszą ich fenomenologiczną perspektywę, ku której konsekwentnie od samego początku się zwracały i doskonale rozwijały.