W dniu ich święta (Impuls)

W prezentowanej książce W dniu ich święta. Przemoc symboliczna, media i podmiot żeński w świadomości grup pokoleniowych zaprezentowane zostały analizy, które są rezultatem szerokiego fragmentu prac badawczych w projekcie Dyskursywna konstrukcja podmiotu w wybranych obszarach kultury współczesnej finansowanym ze środków MNiSW N10702632/3637, realizowanym w Instytucie Pedagogiki Uniwersytetu Gdańskiego. Przedmiotem badań były sposoby konstruowania danych o Dniu kobiet przez wybrane media i konceptualizacje tego święta poprzez badane i badanych należących do przeróżnych grup pokoleniowych. Wyniki badań zrelacjonowane w niniejszym studium wskazują niezbicie, iż w polskim dyskursie publicznym współistnieją dwa odrębne zorganizowane sposoby mówienia o paniach, odnoszące się albo projektujące dwa typy damskiego podmiotu. Pierwszy wariant języka jest zarezerwowany dla Dnia pań, traktowanego jako pretekst do przywołania kobiecego podmiotu pojmowanego jako podmiot prywatny, bez historii, „podmiot potrzeb", relacji i „uniwersalnych więzi". Choćby „ideologiczne zawłaszczenie" Dnia pań w Polsce nie narusza konstrukcji kobiecego podmiotu jako podmiotu prywatnego i w całości niepolitycznego. Chodzi to bowiem o podmiot, który „otarł się" o politykę, lecz jej zawiłości jawią się kobietom jako obce. Jedynym dostępnym słownikiem, który wyznacza sposoby mówienia podmiotu prywatnego i o podmiocie prywatnym jest „język relacji" – uniwersalnych potrzeb i pragnień kobiet kierowanych w stosunku do panów, zwłaszcza potrzeb bycia zauważaną i adorowaną. Inny typ podmiotu żeńskiego wyłania się z medialnej obróbki „Dnia Manif". W tym przypadku daje o sobie znać inny słownik – język praw, wolności, sprawiedliwości i godności a więc słownik opisujący funkcjonowanie kobiet w sferze publicznej i prywatnej. Przy czym ta ostatnia nie jest jałową przestrzenią realizacji zapotrzebowania bycia adorowaną, lecz raczej jest zdefiniowana podobnie jak oikos, stanowiąc swoiste centrum społecznej struktury władzy. Niemniej jednak całość medialnej produkcji wskazuje, że mówienie o paniach w konwencji praw musi być obowiązkowo „przełamane" żartem, ironią, brakiem powagi, tak żeby pojawiający się podmiot damski jako potencjalny beneficjent praw i wolności dał się odczytać jako trywialny, rozkapryszony i de facto niezainteresowany owymi prawami i wolnościami. Wyniki badań przekonują na dodatek, iż język mediów (zwłaszcza telewizji) okazuje się modelowym przykładem działania przemocy symbolicznej, bowiem dziennikarska produkcja o Dniu pań w dalszym ciągu nie może (i nie chce) oderwać się od paradygmatu „skażenia święta PRL-em". Media konserwują ten język, symbolikę i znaczenia.

Tytuł W dniu ich święta Podtytuł Przemoc symboliczna, media i podmiot damski w świadomości grup pokoleniowych Autor Lucyna Kopciewicz Język polski Wydawnictwo Impuls ISBN 978-83-7587-663-5 Rok wydania 2011 Kraków Wydanie 1 liczba stron 198 Format pdf Spis treści 1. Wstęp



2. Międzynarodowy Dzień pań – status święta na świecie i w Polsce



3. Teoretyczno-metodologiczne podstawy konstrukcji podmiotu kobiecego



Rama teoretyczna



3.1. Media – wprowadzenie

3.2. Media jako pole społeczne. Pierre Bourdieu o panowaniu dziennikarstwa

3.3. Media w badaniach genderowych

3.4. Świadomość społeczna i relacje płci – dworski kontrakt dam i rycerzy

3.5. Przemoc symboliczna, świadomość społeczna, media



Rama metodologiczna



3.6. Metodologiczne założenia medialnej części projektu badawczego

3.7. Badanie znaczeń Dnia kobiet w świadomości grup pokoleniowych – założenia metodologiczne



4. Manifa i Dzień pań w wieczornych serwisach informacyjnych w latach 2005–2009



4.1. Czym jest Manifa?

4.2. Wieczorne serwisy informacyjne w 2005 roku

4.3. Wieczorne serwisy informacyjne w 2006 roku

4.4. Wieczorne serwisy informacyjne w 2007 roku

4.5. Wieczorne serwisy informacyjne w 2008 roku

4.5. Wieczorne serwisy informacyjne w 2009 roku

4.7. Wnioski



5. Prasa – strategie mediatyzacji 8 marca w latach 2005 - 2009



6. Dzień kobiet w świadomości grup pokoleniowych



6.1. „Trochę inaczej z zasady" – 8 marca w przestrzeni doświadczeń starszych kobiet

6.2. Tulipan i formułka – 8 marca w przestrzeni doświadczeń starszych panów

6.3. Dzień pań w przestrzeni doświadczeń młodych mężczyzn

6.4. Kłopotliwe przyjemności? 8 marca w przestrzeni doświadczeń młodych pań



Podsumowanie



Zakończenie



Bibliografia