Fenomenologia jako możliwość filozofii dramatu józefa tischnera (Uniwersytet Śląski)

Praca Fenomenologia jako możliwość filozofii dramatu Józefa Tischnera poświęcona jest problemowi odczytania fenomenologii Husserla w filozofii dramatu Józefa Tischnera. Tak sformułowany temat wyznacza strukturę pracy, której trzyczęściowa architektonika odpowiada rozwojowi twórczości filozoficznej Tischnera od fenomenologii do filozofii dramatu. W części pierwszej zaprezentowano problem rozumienia samej fenomenologii Husserla (fenomenologii konwencjonalnej); w części drugiej – rozumienie fenomenologii poprzez Tischnera; w części trzeciej – przejście od fenomenologii do filozofii dramatu. U podstaw rozważań zawartych w pracy leży wyraźnie sprecyzowany zamiar badawczy: dążenie z jednej strony do ukazania fenomenologii Husserla jako projektu, projektu fenomenologii transcendentalnej; z drugiej strony – do uwyraźnienia tych aspektów filozofii dramatu, które świadczą o jej fenomenologicznej proweniencji. W ten sposób sformułowany cel pracy zezwala na przeprowadzenie analiz mających na celu: po pierwsze, ukazanie filozoficznej twórczości Józefa Tischnera w nowym świetle; po drugie, scharakteryzowanie Tischnerowskiego rozumienia fenomenologii i prezentowanego przezeń ujęcia świadomości egotycznej; po trzecie, podjęcie kwestii wykładni samej fenomenologii, problemu jej granic i możliwości; po czwarte, rozważenie złożonego zagadnienia transcendentalizmu w filozofii Husserla. Badania nad rozwojem twórczości Tischnera pokazały, iż w przejściu od filozofii transcendentalnej do filozofii dramatu nie ma żadnego przypadku. Najważniejszym osiągnięciem pracy jest sformułowanie i uzasadnienie tezy, że Tischnera filozofia dramatu stanowi konsekwencję namysłu nad fenomenologią Edmunda Husserla; co przy tym najistotniejsze, chodzi o fenomenologię transcendentalną, a więc tę część twórczości Husserla, która była niemal obca Romanowi Ingardenowi, nauczycielowi Tischnera. Ważność analiz, a także skorelowany z nimi prekursorski charakter opracowania wiążą się też z uzasadnieniem twierdzenia, iż samą koncepcję dramatu można uznać za rezultat dociekań dotyczących „ja", a także jego otwarcia na to, co transcendentne – zwieńczenie badań nad świadomością egotyczną, badań, których możliwość otwiera fenomenologia Husserla. Recenzja książki ukazała się w czasopiśmie „Tygodnik Powszechny" nr 50 (3309), 9 grudnia 2012 r. (Artur Sporniak: Tischner filozof), recenzja dostępna pod adresem: www.tygodnik.onet.pl