Demokratyzacja jest procesem, który zmierza do przekształcania rządów w ustrój demokratyczny. Cykl instytucjonalizacji demokracji w Polsce i w krajach Europy Środkowej i Wschodniej pozostał zapoczątkowany w latach 1989–1990, a zachodził on w ramach transformacji systemowej.
Po 1989 roku kraje Europy Środkowej i Wschodniej zdecydowały się na porzucenie autorytarnych reżimów, wstępując na drogę wiodącą ku demokracji. Demokratyzacja to cykl o charakterze dynamicznym, którego celem jest przybliżanie struktur państwowych do demokratycznych wartości, procedur i norm.
Demokracja jako kategoria poznawcza (proces jej funkcjonowania, konsolidacji i instytucjonalizacji w krajach Europy Środkowej i Wschodniej) wciąż pozostaje przedmiotem zainteresowania bardzo wielu badaczy, specjalizujących się w szeroko pojętym zakresie dziedziny nauk o polityce.
Niniejsza problematyka stała się inspiracją projektu naukowego realizowanego poprzez słuchaczy studium doktoranckiego w Zakładzie Systemów Politycznych Państw Europy Środkowej i Wschodniej Instytutu Nauk Politycznych w Instytucie Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.
Celem badawczym projektu była analiza cyklu instytucjonalizacji demokracji oraz przedstawienie tego, co znamionuje i wyróżnia demokratyzację w poszczególnych częściach Europy. Pojęcie instytucjonalizacji demokracji i problemy jej funkcjonowania zostały przedstawione w odniesieniu do przestrzeni Europy Środkowej i Wschodniej.
Książka pozostała podzielona na dwie części. W pierwszej z nich cykl instytucjonalizacji demokracji został zbadany w oparciu o polskie (lokalne) środowisko demokratyczne. W części drugiej w celu kompleksowego potraktowania tematyki badawczej cyklu instytucjonalizacji demokracji dokonano analizy tego zagadnienia w ujęciu międzynarodowym.
Ciężko skrupulatnie określić i sprecyzować początek i koniec cyklu transformacji demokracji. Instytucjonalizacja tego systemu w krajach Europy Środkowej i Wschodniej to cykl skomplikowany i złożony, a każda jego analiza może wnosić (kreować) nowe zjawiska, hipotezy, problemy badawcze, bez których nauka nie byłaby w stanie rozwijać się, a także rzetelnie analizować i tłumaczyć otaczającej nas rzeczywistości.
W książce potraktowanie problemu wielopłaszczyznowo umożliwiło pełnowymiarowe ukazanie przedmiotu badań oraz pozwoliło na uzyskanie wiedzy na podstawie komparatystycznego ujęcia zagadnienia. Pozycja ta adresowana jest do szerokiego grona badaczy (politologów, socjologów, ekonomistów) zajmujących się motywem procesów transformacji i demokratyzacji w krajach Europy Środkowej i Wschodniej.