Kiedy trauma innych staje się własną (Wydawnictwo Naukowe PWN)

Profesjonaliści pracujący z ofiarami traumy, w tym terapeuci, pracownicy socjalni, kuratorzy sądowi i personel medyczny wspierają osoby, które doświadczyły przemocy, uległy wypadkowi, straciły bliskich, przeżyły konflikt zbrojny lub katastrofę.

Od ich skutecznej pracy zależy poprawa stanu zdrowia i jakości życia tych osób. Tymczasem częste kontakty ze straumatyzowanymi klientami, wysłuchiwanie relacji o doświad¬czonych zdarzeniach, udzielana pomoc i wsparcie okazywane zwłaszcza poprzez osoby empatyczne i zaangażowane w pracę wywołują, że pomagający zaczynają patrzeć na świat oczami ofiar, odczuwać i przejawiać podobne emocje i zachowania.

w rezultacie pomagający osobom poszkodowanym czy cierpiącym sami stają się, w sposób pośredni, ofiarami traumy. Negatywne skutki pośredniej ekspozycji na traumę najczęściej przyjmują postać zaburzeń po wtórnym stresie traumatycznym i są podobne do obja¬wów PTSD, ujawnianych przez ofiary traumy.

Z drugiej jednak strony praca polegająca na pomaganiu osobom po doświadczeniach traumatycznych może być także źródłem zmian pozytywnych, przejawiających się w postaci tzw. Zastępczego wzrostu po traumie.

Te pozytywne zmiany obejmują m. In. Pokaźniejsze zaufanie do siebie, stawianie sobie nowych wyzwań czy wzrost kompetencji zawodowych. Tematyka książki obejmuje jednocześnie negatywne, jak i pozytywne konse¬kwencje pośredniej ekspozycji na traumę.

W monografii przedstawiono rozpowszechnienie zjawiska w przeróżnych grupach zawodowych, wyznaczono na mechanizmy rozwoju wtórnej traumatyzacji z uwzględnieniem zróżnicowanych uwarunkowań organizacyj¬no-środowiskowych, a także podmiotowych.

Uwagę zwrócono na dodatek na związki między negatywnymi i pozytywnymi konsekwencjami pośredniej ekspozycji na traumę oraz na sposoby redukowania wtórnego stresu traumatycznego i wzmacniania zastępczego wzrostu po traumie.

Książka skierowana jest do szerokiego grona osób zajmujących się zawo¬dowo pomaganiem ofiarom traumy i dla badaczy zainteresowanych problematyką stresu zawodowego i traumatycznego. Może jeszcze stanowić źródło wiedzy dla studentów, zwykle kierunku psychologii i medycyny, a także dla słuchaczy studiów pody¬plomowych, niezwykle w zakresie psychotraumatologii oraz interwencji kryzysowej.

Książka może być także wsparciem dla osób towarzyszących ofiarom traumy i wspierających je, w tym opiekunów osób z niepełnosprawnościami i przewlekle chorych. Warto podkreślić, że jest to pierwsza w Polsce monografia ukazująca zjawisko wtórnego stresu i wzrostu po traumie w różnorodnych grupach zawodowych, obejmujących profesjonalistów pomagających osobom po doświadczeniach traumatycznych.

Wyniki przeprowadzonych badań stanowią nieocenione źródło wiedzy, a także źródło inspiracji dla dalszych poszukiwań empirycznych nad uwarunkowaniami pośredniej ekspozycji na traumę. Z recenzji dr hab. Grażyny Dolińskiej-Zygmunt