Władza a społeczeństwo (Uniwersytet Śląski)

„Z nieukrywaną satysfakcją oddajemy w ręce Czytelnika tom będący wynikiem wieloaspektowego spojrzenia na problem związany z relacją zwrotną władza – społeczeństwo. Skategoryzowane artykuły są wynikiem doświadczeń młodych badaczy reprezentujących ośrodki naukowe z całego kraju oraz dyscypliny w obrębie szeroko pojętych nauk humanistycznych i społecznych.

Przedstawione w monografii relacje władzy i społeczeństwa może uosabiać ukazana na okładce postać Lewiatana. Wizerunek ten pochodzi z karty tytułowej jednego z pierwszych traktatów filozoficznych poruszających wspomnianą tematykę, pracy autorstwa Tomasza Hobbesa pt.

Lewiatan, czyli materia, forma i władza państwa kościelnego i świeckiego, która została wydana po raz pierwszy w 1651 r. Tytułowy Lewiatan jest uosobieniem państwa powstającego na skutek ustanowienia władzy suwerennej.

Władza, równocześnie świecka, jak i religijna, oparta jest na powszechnej umowie społecznej i ma charakter absolutny. Wyraża to widniejąca nad głową postaci sentencja: Non est potestas super terram, quae comparateur ei (Nie ma na ziemi siły wobec niego).

Prowadzi nas to w kierunku rozważań nad istotą władzy, jej źródeł, typu i struktur aparatu władzy jednocześnie w odniesieniu do czasów współczesnych, jak i minionej rzeczywistości. Postawiona powinna zostać ponadto kwestia legitymizacji i opozycji wobec podmiotu sprawującego władzę i formy konfliktu społecznego i jego regulacji – poddani czy obywatele.

Legitymizacja i opozycja, które uważane są za zbiorowe reakcje na sprawowanie władzy uznawanej przez społeczne normy sprawiedliwości, traktowane być mogą jako zjawiska przeciwstawne. Ważna jest tu sfera z zakresu ideologii władzy, która służyła zawsze do jej legitymizacji i budowania jej obrazu wobec społeczeństwa.

Opozycję wobec istniejących ośrodków władzy można przedstawić jako wynik działań podejmowanych poprzez zbiorowość uciskanych, w której istnieje rozległa struktura komunikacyjna, świadomość niesprawiedliwego traktowania, a także pragnienie odwetu za wyzysk." (fragment Wstępu)