Tytuł Potyczki z polszczyzną Autor Ewa Kołodziejek Język polski Wydawnictwo Wydawnictwo Naukowe PWN ISBN 978-83-01-20513-3 Rok wydania 2019 Warszawa Wydanie 1 liczba stron 536 Format mobi, epub Spis treści Słowo wstępu 13 I. Grzecznie, miło, z szacunkiem 15 Higiena językowego obcowania 17 Nieparlamentarnie, niegrzecznie, niepolitycznie 19 Zmasakrować i zaorać 21 Bez przesady 23 No, co tam? 25 Nie chce mi się 27 Witam, witaj, dzień dobry 29 Zapraszam i proszę. I pozdrawiam 31 Panie Andrzeju! 33 Proszę mi to podać, tato… 35 Co ma beton do przemocy? 37 Co wolno czynić publicznie? 39 Językowi barbarzyńcy 41 II. Co znaczą te słowa? 43 Kolonizacja polszczyzny? 45 Żetony słowne 47 Aplikowanie aplikacji 49 Galerie, studia, światy 51 O festiwalach 53 Kolokwialnie mówiąc… 55 Magia i radość 57 Budżetowy 59 Epickie wakacje 61 przeznaczony papier toaletowy 63 wytworny wywiad 65 Ukontentowany kontent 67 Event ze św. Mikołajem 69 Moda na nominacje 71 O co chodzi? 73 Obraźliwy 75 Petent czy klient? 77 Podejrzani i podejrzliwi 79 Podobno i rzekomo 81 Czy powinien to musi? 83 Poruta i Boruta 85 Praktycznie 87 Przysłowiowa mądrość Salomona 89 O rusycyzmach 91 obszerniejsza połowa 93 ilość świateł, liczba światła 95 Co ma rzecz do rzeczy? 97 Wiedza 99 Wynajmę garaż 101 Wypadek i przypadek 103 Teść czy świekier? 105 Córka córki brata mojego ojca 107 III. O niełatwych formach gramatycznych 109 Dla nauczycieli i uczniów 111 Kiwi i kaki 113 Cudzysłów – najtrudniejsze polskie słowo 115 Smartphone czy smartfon? 117 Profilu czy profila? 119 Kłopoty z paprykarzem 121 Tort, tortu, z tortem 123 Do Lidla 125 Panu Bogu świeczkę, a diabłu ogarek 127 Celownik na celowniku 129 skomplikowane słowo procent 131 Wołacz, Bogdanie! 133 Dech, tchu 135 Rajstopy, sanie, Suwałki 137 Klapki, japonki, tenisówki 139 Latarnie, księgarnie, kwiaciarnie 141 Dyrektorzy, profesorowie, biskupi 143 Chłopaki, chłopacy, chłopcy 145 Bezy i kopyta 147 Ryzyk-fizyk 149 Miejsce dla osób z dzieckiem na ręku 151 NIK skontrolował czy NIK skontrolowała? 153 Będę robił i zrobię 155 Będę widziała, będę widzieć 157 Imiesłów – tajemnicza część mowy 159 Otworzyć, wzmóc i zmiąć 161 Powinien, potrafi, obszedł 163 Poszli i mielili 165 Patrzeć się, pytać się 167 Widzimy się w czwartek 169 Łaskiś pełna czy łaski pełna? 171 Myśleć, myśleć i wymyślić 173 Liczebnik – skomplikowany przeciwnik 175 znaczne liczebniki porządkowe 177 Zagwozdka 179 Szczęśliwego roku dwa tysiące dziewiętnastego! 181 Półtora i półtorej 182 O pewnym samotnym przymiotniku 185 A to ci heca! 187 O zaimku ów 189 Nic nie widzę 191 Niby i niby- 193 Niesforne „misie" 195 Po polsku, po naszemu 197 Tenże, tegoż, temuż 199 IV. Jak odmieniać nazwiska, imiona i nazwy miejscowości 201 O panu Kopciu i panu Wiatrze 203 Bobrek, Suska, Ryczko 205 Piróg, Twaróg, Głódź 207 Pan Spór 209 O panu Bańku i panu Pudle 211 Homer, Wagner, Szuster 213 Pan Iwaniec, pan Kusa i pan Przybyło 215 Pamiętajmy o Kościuszce! 217 Pani Głowa 219 Elżbieta Zielona i Jolanta Hardy 221 Elżbieta Kowalska-Nowak 223 Nie dajmy się Annie Musze! 225 Panie Nowaku? 227 Zaproszenie dla Anny i Stanisława Banaszczyków 229 Iwo, Bruno, Hugo 231 Lea jak orchidea i kamea 233 Atalanta, Chloe, Gigi i Cirzpibog 235 Płocianie z Płotów 238 Śniatyń i Śniatyn 240 Barnim, Cieszysław, Obryta 242 Do Chociwla i do Łobza 244 Żółte, Krasne, Miętne 246 Żelechowa i Dołuje 248 Te nasze kłopotliwe zdroje… 251 Organic Farma Zdrowia 253 Ulica Księży Młyn 255 Zielona Górka 257 V. O tworzeniu wyrazów 259 Ekonomia języka 261 Forowicz z internetowego forum 263 Krajarka i krajalnica 265 Piarować, liderować, znielubić 267 Ministra czy ministerka? 269 Premierka i naukowczyni 271 Prezeska, reżyserka, pomysłodawczyni 273 Sędzina 275 Przewodniczący czy przewodnicząca? 277 Stargardzianin, warszawiak, londyńczyk 279 Ciciborzanka i szczecinczanin 281 Zbąszynczanka i bialanin 283 Karpacki czy karpaczański? 285 Lubelski, suski, siebieski 287 lubiany przyrostek -owy 289 Ekonomiczne przedrostki 291 Skrótowce 293 Pszenny i pszeniczny 295 Zgłośnić, pogłośnić, podgłośnić 297 Elegantszy, płochliwszy 299 Szybszy, bardziej trudny 301 Pytanko 303 Zniknięta miedź 305 Białystok i biały stok 307 stabilność 309 VI. O związkach między wyrazami311 otrzymać laptop czy laptopa? 313 Poznaj swojego wroga! 315 Ochota na stek 317 Dotknąć, bronić 319 Ulec czy nie ulec? 321 „Nie była grzeczną, będąc szorstką, nie była rzeczną, będąc morską" 323 Dyrektor zdecydowała 325 Dzień wczorajszy, dzień dzisiejszy 327 Te nadzwyczajne chłopaki zagrały idealny mecz! 329 Ilekroć – tylekroć 331 Jaki i który 333 Który 335 lub i albo 337 Jeszcze o „misiach"… 339 Wszystko zależy od przyimka 341 Na alejce czy w alejce? 343 Na Litwę 345 W parku i na oddziale 347 W alei i w rynku 349 Na dokumencie czy w dokumencie? 351 W ciągu i w przeciągu 353 W ramach i w obszarze 355 W temacie, na zarządzie, na klubie 357 W środę czy we środę? 359 Na zapotrzebowania czy dla potrzeb? 361 Około czegoś 363 Odnośnie do czegoś 365 W oparciu o… 367 Dwa stoły, pięć stołów 369 Dwoje oczu, dwa oka 371 Oboje przywódców 373 Trzydzieści jeden bezdomnych kotów 375 Wujostwo przyjechali 377 Dzieci i młodzież 379 Pozwolą państwo 381 Rządy czasowników 383 Nie pytam pani o lata… 385 Wyszliśmy na brzeg, nabrali wody… 387 Kto pisze? 389 nabywając internet… 391 VII. Gdzieś dzwonią… – o związkach frazeologicznych 393 Przebierać jak w ulęgałkach 395 Mądrej głowie dość dwie słowie 397 Do siego roku! 399 Łaknąć jak kania dżdżu 401 O filipie i marku 403 niedługo i węzłowato 405 Wszem wobec 407 Nie grzeszyć wiedzą 409 Pi razy drzwi 411 Po omacku 413 Na umór 415 Psiakrew 417 Ręka rękę myje 419 Gdzieś dzwonią… 421 Piekielne piekło 423 Tylko i wyłącznie 425 Okres i czas 427 Konstelacja gwiazd 429 VIII. Pisownia, interpunkcja i wymowa 431 Wielką literą, małą literą 433 Pawilony i wystawy 435 Filharmonia w Szczecinie 437 Bank i bank 439 Hondy, toyoty, cadillaki 441 Tobie i Wam 443 Rektor, premier, prezydent 445 Polska prezydencja 447 Służba celna 449 Województwo zachodniopomorskie 451 „To i Owo" 453 Pisownia szkolna i akademicka 455 Prezes, dyrektor, naczelnik 457 Ulice, place, pomniki 459 Gorzkie żale 461 Druzowie, Romowie, Żydzi 463 Świąteczna ortografia 465 Pieczona rita z dodatkami 467 Ożeż, nożeż, niechżeż 469 Najtrudniejszy rzeczownik 471 Nieważne, nie winien 473 Nowo narodzony 475 Teoretycznoprawny i sądowo-administracyjny 477 Romans wszech czasów 479 Sześćdziesięciolatek 481 Super- i super 483 Zholować, splątać, ściąć 485 Mania – Mani, mania – manii 487 O skracaniu wyrazów 489 Z kropką i bez kropki 491 Magiczna kropka 493 Ad acta 495 Druh i druhna 497 Kłopotliwy łącznik 499 Kiedy używamy apostrofu? 501 Jaką whisky pijemy? 503 Koniec tematu 505 Kochajmy przecinki! 507 Gdzie postawić przecinek? 509 Siedzą i piją i kawę, i herbatę 511 Przecinek a spójnik 513 unikatowy, świąteczny nastrój 515 Jaja „wiejskie" 517 Kontrowersyjny dwukropek 519 Ę i ą 521 Potrafiliśmy, zbudowaliśmy, wstąpiliśmy 523 Dzióbek a zmarszczki 525 Kłopoty z PGNiG 527 Yyyy, eeee, aaaa… 529 Słowniki, poradniki i poradnie językowe przywoływane w tekstach 531 Indeks 533