Pokolenia prl na ekranie w kontekście dokumentów prasowych z epoki (Uniwersytet Śląski)

Autor podejmuje próbę opisania wielostronnych i złożonych relacji łączących w okresie PRL kinematografię, propagandę i widzów. W drugiej połowie XX wieku komuniści po przejęciu władzy w Polsce prowadzili aktywne działania propagandowe w celu wytworzenia wrażenia,posiadają poparcie społeczne.

Wśród zróżnicowanych wątków rozwijanych w tekstach propagandowych był wątek pokoleniowy. Obejmował on wprowadzane stopniowo trzy mity pokoleniowe. Pierwszy z nich Autor nazywa mitem pokolenia walki, drugi – mitem pokolenia pracy, a trzeci – mitem pokolenia powinności.

danych, które miały je uprawdopodobnić dostarczały pamiętniki i wspomnienia zbierane w trakcie konkursów organizowanych przez redakcje gazet i czasopism. Kino natomiast ze względu na swoje masowe oddziaływanie miało spopularyzować wymienione mity.

Jednak filmowcy częściowo z powodów politycznych, a zwykle – artystycznych dążyli z zasady do zaprezentowania własnej reakcji na któryś w mitów pokoleniowych zamiast do oczekiwanego poprzez decydentów kinematografii zilustrowania danego mitu.

Omawiając wybrane filmy fabularne, Autor próbuje opisać, jak relacja między mitem pokoleniowym a jego filmowym wysłowieniem rysowała się perspektywie odbiorczej. Należy dodać, że zamiarem Autora jest odtworzenie odbioru filmów w okresie po ich premierze, a nie przymierzanie współczesnej miary do dzieł sprzed lat.

z całą pewnością trudno w pełni odtworzyć te znaczenia, które kiedyś stanowiły dla widzów istotny kontekst dla zrozumienia filmów. W swojej próbie osiągnięcia tego celu Autor koncentruje uwagę na znaczeniach podsuwanych widzom za pośrednictwem prasy, przywołując trzy grupy tekstów.

Do grupy pierwszej należą teksty propagandowe, w których Autor znajduje werbalizacje mitów pokoleniowych. Do grupy drugiej należą wspomnienia pokoleniowe w ich wersjach wydrukowanych w prasie (ukazywały się też ich wersje książkowe).

Wspomnienia te dawały podbudowę dla mitów pokoleniowych, dostarczając szczegółów, które znajdowały uogólnienie w treściach mitów. Trzecią grupę stanowią recenzje filmowe. Ich zadaniem było ukierunkowanie odbioru danego filmu.

Punktem odniesienia dla prezentowanego w nich odczytania sensu ideologicznego opisanych filmów był rozpowszechniany ówcześnie poprzez propagandę obraz pokoleń. W konsekwencji czytelnik uzyskuje kształt niektórych mechanizmów kształtujących pamięć kulturową w latach istnienia PRL.

(Streszczenie)