Uniwersytet śląski Historia języka w xxi wieku. stan i perspektywy (Uniwersytet Śląski)

Tytuł Historia języka w XXI wieku. Stan i perspektywy Język polski Wydawnictwo Uniwersytet Śląski ISBN 978-83-226-3138-6 kolekcja Prace Naukowe UŚ; Językoznawstwo Polonistyczne Rok wydania 2018 Katowice Wydanie 1 liczba stron 726 Format pdf Spis treści Spis treści Wprowadzenie (Magdalena Pastuch i Mirosława Siuciak) / 11 I. Dylematy metodologiczne współczesnego językoznawstwa diachronicznego Stanisław Borawski: Synteza dziejów polszczyzny a możliwości integracji badań / 17 Magdalena Pastuch: Metoda czy metodologia? Współczesne potrzeby historii języka / 32 Joanna Przyklenk: Pytając o zmianę językową. Językoznawstwo historyczne a socjolingwistyka / 44 Mirosława Siuciak: nowe perspektywy i zadania historii języka polskiego / 55 Bogdan Walczak: Historia języka polskiego – subdyscyplina polimetodologiczna / 65 Maria Wojtak: Genologia historyczna – stan, perspektywy, konteksty / 74 II. Badania historycznojęzykowe a uniwersalne problemy lingwistyki Aleksandra Janowska: między stałością a zmiennością. Translokacje komponentów kategorii językowych / 89 Bronisława Ligara: Badania bilingwizmu (i wielojęzyczności) wybitnych nosicieli języka w przestrzeni języka polskiego: nowa subdomena historii języka? / 97 Tomasz Lisowski: Intelektualizacja i jej pochodne: standaryzacja oraz grafizacja jako czynniki modelujące polszczyznę literacką w początkach ery typograficznej / 109 III. Źródła w badaniach diachronicznych Renata Bronikowska, Aldona Przyborska-Szulc: Elektroniczny korpus tekstów polskich XVII i XVIII wieku (do 1772 roku) / 129 Anna Just, Monika Opalińska: Rękopis w warsztacie historyka języka, filologa i wydawcy – reguła czy wyjątek? / 136 Ewelina Kwapień: używanie elektronicznych baz danych do badań nad dziejami słownictwa / 154 Magdalena Majdak: Elektroniczny słownik języka polskiego XVII i XVIII wieku IJP PAN / 176 Krzysztof Maćkowiak: O źródłach metajęzykowych w badaniach nad zwerbalizowaną świadomością językową minionych epok / 183 Jolanta Migdał, Agnieszka Piotrowska-Wojaczyk: Słowniki jako źródło do badań historycznojęzykowych / 199 Jadwiga Waniakowa: Rola źródeł historycznojęzykowych we współczesnych badaniach etymologicznych / 208 IV. Leksykologia i leksykografia Ewa Deptuchowa: Warsztat współczesnego leksykografa historycznego / 219 Włodzimierz Gruszczyński, Dorota Adamiec, Magdalena Majdak, Wiesław Morawski: Wybrane problemy semantyki historycznej. Definiowanie znaczeń w słowniku dawnej polszczyzny / 229 Anna Grzeszak: O oryginalności polskiego działu słownika Lodereckera z 1605 roku / 243 Joanna Kamper-Warejko: Kształtowanie się specjalistycznej odmiany języka na przykładzie leksyki z poradnika Piotra Krescencjusza / 247 Dorota Kondratczyk-Przybylska: Analiza porównawcza pola leksykalno-semantycznego ‘kobieta w relacji seksualnej’ w dobie staropolskiej i współczesności / 259 Dorota Kozaryn: Odkrywanie znaczenia w tekstach dawnych / 270 Beata Kuryłowicz: Słownik historyczny jako źródło do rekonstrukcji dawnych sposobów myślenia o świecie / 277 Agnieszka Piela: Polskie tradycjonalizmy / 287 Lidia Przymuszała: O potrzebie badań nad frazeologią historyczną / 299 Beata Raszewska-Żurek: Metaforyzacja wartości w dawnej polszczyźnie – konwencjonalność ujęć na przykładzie metafory pojęcie to roślina wyrażonej leksemem kwiat (z derywatami) / 312 Piotr Sobotka: Jednostka opisu języka dawnego / 325 Urszula Sokólska: Terminologia „motylowa" w „motylniczych" dziełach naukowych XIX wieku / 337 V. Polszczyzna regionalna i dialekty Katarzyna Konczewska: Archaizmy leksykalne współczesnej polszczyzny grodzieńskiej (socjolektu szlacheckiego) / 355 Joanna Kulwicka-Kamińska: parametry archaiczne i regionalne w odnalezionym fragmencie rękopisu filomackiego przekładu Koranu na język polski / 368 Błażej Osowski: Gwara i dialekt w perspektywie historycznej / 381 Halina Pelcowa: Diachroniczny aspekt badań regionalnych / 393 Maciej Rak: pomiędzy historią języka a dialektologią – słownictwo testamentów góralskich z XVII i XVIII wieku / 402 Katarzyna Sicińska: Dylematy interpretacyjne badacza dawnej polszczyzny południowokresowej / 415 Bogusław Wyderka: O nowej syntezie rozwoju polszczyzny na Śląsku / 436 VI. Komunikacja. Genologia. Stylistyka Renata Bizior: Perspektywa badawcza w pracy nad kazaniami 2. Połowy XIX wieku / 451 Małgorzata Dawidziak-Kładoczna: Stan badań nad prawnoustrojową i retoryczną odmianą komunikacji politycznej w I Rzeczypospolitej / 466 Józef Kość: Projekty wzorcowej komunikacji językowej w sądach miejskich XVI wieku / 479 Leonarda Mariak: Korespondencja prywatna jako przyczynek do badań języka osobniczego (na podstawie listów prywatnych Henryka Sienkiewicza) / 489 Joanna Okoniowa: O kształtowaniu się stylu popularnonaukowego na przykładzie XVII-wiecznego dzieła Erazma Sykstusa O cieplicach we Śkle / 507 Danuta Ostaszewska: O kierunkach genologicznych transformacji – w poszukiwaniu zmian w przestrzeni kształtowania się komunikacji społecznej / 517 Artur Rejter: Onomastyka literacka wobec tekstologii i teorii dyskursu – perspektywa historyczna / 533 Agnieszka Szczaus: O trudnościach interpretacyjnych tekstów naukowych i technologicznych doby średniopolskiej / 546 VII. Wiedza historycznojęzykowa w kształceniu uniwersyteckim Marcin Maciołek: W dbałości o sprawne nauczanie gramatyki historycznej języka polskiego / 559 Barbara Mitrenga: O relacji mistrz – uczeń w kształceniu historycznojęzykowym / 574 Ewa Oronowicz-Kida, Agnieszka Myszka: „Na tropach przeszłości języka" – czy gramatyka historyczna może być atrakcyjna dla podejmujących studia polonistyczne / 589 Kinga Wąsińska: Język jako archiwum kulturowe – konteksty śląskiej dydaktyki polonistycznej (na przykładzie „Dworzanina polskiego" Łukasza Górnickiego) / 599 Ewa Woźniak: Nowy dobór tekstów do historii języka w dydaktyce uniwersyteckiej / 605 Komunikaty Leszek Bednarczuk: Polski słownik etymologiczny Profesora Witolda Mańczaka / 615 Tomasz Mika, Agnieszka Słoboda: Wyrażenia funkcyjne w przeciętniewiecznej polszczyźnie z perspektywy składniowej / 628 Pokłosie dyskusji panelowych Krystyna Kleszczowa, Tomasz Mika: Wyzwania badawcze i metodologiczne lingwistyki historycznej. Refleksje po dyskusji / 639 Stanisław Borawski, Bernadetta Niesporek-Szamburska: Dyskusja panelowa. Nauczycielskie zadania historyków języka wobec narodowej wspólnoty komunikatywnej dawniej i aktualnie / 653 Magdalena Jurewicz-Nowak: Głos pierwszy… Nauczycielskie powinności historyka języka względem wspólnoty narodowej / 657 Stanisław Koziara: Głos drugi… Jest mnóstwo możliwości ocalania wiedzy historycznojęzykowej… / 660 Jolanta Klimek-Grądzka: Głos trzeci… Kształcenie historycznojęzykowe na studiach edytorskich / 663 Dorota Szagun: Głos czwarty… Nauczać dziejów języka polskiego… / 666 Mirosława Wronkowska-Dimitrowa: Głos piąty… Rola nauczycieli polonistów w rozwijaniu zainteresowań historycznojęzykowych uczniów, w ich wychowaniu ku łączeniu przeszłości z teraźniejszością – także w języku ojczystym / 669 Helena Synowiec: Głos szósty… Problemy przeszłości językowej w edukacji polonistycznej w szkole (spojrzenie dydaktyka) / 673 Waldemar Podkidacz: Głos siódmy… Historia języka polskiego w szkole. Refleksje praktyka / 678 Irmina Kotlarska: Głos ósmy… Odświeżać kanony tekstów dawnych… / 682 Iwona Pałucka-Czerniak: Głos dziewiąty… Samokształcenie w pracy historyka języka polskiego / 685 Uroczystości nadania Instytutowi Języka Polskiego imienia Ireny Bajerowej Sympozjum Non omnis moriar Wprowadzenie (Magdalena Pastuch i Mirosława Siuciak) / 691 Wystąpienia okolicznościowe / 693 Leonard Neuger: Występne przyjemności uczonego / 693 Mateusz Turlej: Miejsca pamięci Zenona Klemensiewicza / 698 Aleksandra Niewiara: Wesół był Polak. Z rozważań nad pojęciami kluczowymi kultury polskiej. Antonimia i pojęcia spolaryzowane / 703 Głosy wspomnieniowe / 714 Profesor Stanisław Borawski / 714 Profesor Krystyna Heska-Kwaśniewicz / 715 Profesor Jadwiga Puzynina / 716 Profesor Henryk Wróbel / 718 Profesor Stefan Zabierowski / 719 Profesor Jadwiga Zieniukowa / 721