śmierć w bunkrze (Martin Pollack)

Sbarramento di Brennero, fortyfikacje na przełęczy Brenner przy granicy austriacko-włoskiej. 6 kwietnia 1947 roku u wejścia do bunkra znaleziono tam zwłoki mężczyzny. Śledztwo pozwala ustalić jego prawdziwą tożsamość: to dr Gerhard Bast, urodzony w 1911 roku w Gottschee, Sturmbannführer SS, członek gestapo, zbrodniarz wojenny, poszukiwany listem gończym poprzez policję w Linzu. Ojciec Martina Pollacka.

W rodzinnych opowieściach autora jak w soczewce skupia się historia Europy w pierwszej połowie XX wieku. Martin Pollack zabiera nas w poruszającą podróż po dziejach swoich przodków, składając na naszych oczach komponenty nieznanej mu dotąd rodzinnej układanki. Odkrywając swoje korzenie, zadaje sobie pytanie – czy mogło być inaczej? Czy można było zapobiec radykalizacji poglądów krewnych? I dlaczego milczenie rodziny na temat ojca z biegiem czasu stawało się coraz bardziej przejmujące? Ta książka to jeszcze uniwersalne rozliczenie się z ciężarem własnego pochodzenia, na które przecież nie mamy wpływu.

„To książka przykuwająca uwagę, a zarazem wyważona, ba, chłodno naukowa. Na ogół jednak bije z niej głęboki humanizm i okiełznany ból. To literacki wyraz dojrzałości, która nie ucieka przed prawdą, ale akceptuje ją, choć czyni to z wielkim wysiłkiem i dziecięcym poczuciem wstydu.” Claudio Magris

„Czytelnik wspaniałej książki Pollacka będzie wstrząśnięty. W trakcie lektury świadkujemy tragedii, która odsłania prawdę i nabiera wymiarów antycznych.” Ulrich Weinzierl

„...obszerna reporterska narracja, archeologiczne poszukiwanie śladów i esej z dziejów mentalności.” Andreas Breitenstein

„Przygnębiająca książka, mądra, wyśmienicie zrobiona dokumentacja i równocześnie wrażliwa literatura.” Gabrielle von Arnim

„„Śmierć w bunkrze” to książka świetna.” Jak Strzałka

„„Śmierć w bunkrze” to perfekcyjnie napisany, przejmujący i refleksyjny rozrachunek z ojcem, dalszymi przodkami, własnym narodem i jego pangermańską pogardą Słowian.” Piotr Kitrasiewicz

„Martin Pollack nie waha się powiedzieć wprost: mój ojciec był zbrodniarzem. To straszne wyznanie. Zwłaszcza jeśli pada publicznie.” Zbigniew Bauer