Jan matejko wszystkim znany (Maria Szypowska)

Biografia Jana Matejki to barwna opowieść o wielkim malarzu, patriocie, wybitnym pedagogu i niestrudzonym obrońcy zabytków Krakowa.

Jan Alojzy przyszedł na świat jako dziewiąte z jedenaściorga dzieci państwa Matejków, był chorowity i cierpiał na krótkowzroczność. „Ludzie twierdzili kiedyś tutaj w Krakowie, iż on żadnego nie ma talentu, iż jako uczeń ze słabym wzrokiem nie będzie miał żadnej przyszłości”, a „owoczesna władza szkolna choćby radziła już wtedy ojcu Matejki,swojego syna nie kształcił w artystycznym zawodzie, gdyż z braku zdolności nic z niego nigdy nie będzie...” – wspominał sekretarz artysty, Marian Gorzkowski.

A jednak jeszcze przed ukończeniem trzydziestu lat Jan Matejko zyskał międzynarodową sławę i zachwyt, a krytyka francuska włączyła go do grona najwybitniejszych twórców malarstwa historycznego w Europie. Jego wielką miłością była zawsze ojczyzna. Pokazując w swoich pracach dawną wielkość Rzeczypospolitej i chwałę jej oręża, pragnął wskrzesić wiarę w jej odrodzenie, kształtować serca i umysły Polaków. Uznawany jest za jednego z najwyżej cenionych malarzy w historii sztuki polskiej, twórcę narodowej szkoły malarstwa historycznego. Pozostawił ogromną spuściznę artystyczną, obejmującą ponad trzysta dzieł olejnych: portretów, obrazów o treści historycznej, religijnej, alegorycznej,, a także kilkaset rysunków i szkiców.

Maria Szypowska, sięgając do licznych dokumentów i wspomnień, z czułością odmalowuje portret artysty i człowieka.