Główną osią badań prezentowanych w książce jest wyjaśnienie motywacyjnej roli nieuświadamianego afektu w procesach poznawczych, zarówno w kierunkowym uczeniu się, myśleniu, jak i w spostrzeganiu zagrożenia. Nie da się tych procesów zrozumieć bez odwołania się do wiedzy o kryteriach, wedle których zostają uruchomione, a więc o standardach i celach człowieka. Na przykład ratownik, którego celem jest zapewnienie bezpieczeństwa plażowiczom, nieświadomie pozytywnie ocenia kąpiące się osoby, a to powoduje, że koncentruje na nich uwagę i śledzi ich zachowania. Dla wszelkiej motywacji najważniejsze jest wartościowanie i wynikające stąd zaangażowanie afektywne.
Z Przedmowy Aliny Kolańczyk
Książka dotyczy nieuświadomionych afektywnych mechanizmów samoregulacyjnych. Główna teza pracy głosi, iż to nieuświadomiony afekt, będący pochodną nastawień motywacyjnych, steruje uwagą i w konsekwencji poznaniem i jego efektami. Zdaniem Autorów to nieuświadomiony afekt pełni także funkcję przełącznika procesów samoczynnych na kontrolowane – to afekt decyduje o tym, co zostanie skierowane do uświadomionej obróbki poznawczej. Tezy te są oryginalne, choć korzystnie teoretycznie uzasadnione.
Z recenzji Małgorzaty Kossowskiej
Połączenie perspektywy psychologii różnic jednostkowych z perspektywą analizy procesów utajonych przyniosło wyniki nad wyraz niebanalne od strony teoretycznej. Wyniki te zapewne sprowokują szerszą dyskusję dotyczącą podejmowanych zagadnień.
Z recenzji Tomasza Maruszewskiego
Książka Profesor Aliny Kolańczyk stanowi podsumowanie prowadzonych od ponad 30 lat badań Autorki i jej zespołu nad wyjaśnianiem roli motywacyjnej nieuświadamianego afektu w przebiegu procesów poznawczych. Na rynku pojawia się nowa jakość: wyrafinowany model funkcjonowania afektu w regulacji zachowań celowych, model poparty licznymi eksperymentami, przeprowadzonymi zgodnie ze światowymi standardami w tej dziedzinie nauki.
Z recenzji Hanny Brycz
Alina Kolańczyk – profesor psychologii, Kierownik Katedry Psychologii Ogólnej na Wydziale Zamiejscowym Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej w Sopocie. Jej zainteresowania dotyczą procesów poznawczych i emocjonalnych i afektywnych leżących u podstaw ludzkich działań. Autorka wielu książek oraz artykułów, między innymi: Intuicyjność procesów przetwarzania danych (1991), Czuję, myślę, jestem. Świadomość i procesy psychiczne w ujęciu poznawczym (1999) czy Serce w rozumie. Afektywne podstawy orientacji w otoczeniu (współautorka i redaktorka; 2004).