W tomie IV Systemu prawa pracy przedstawione zostały zagadnienia dotyczące pozaumownych stosunków pracy. W kolejnych częściach szczegółowo omówiono stosunki pracy nawiązywane na podstawie powołania, wyboru i mianowania. Są to akty prawne generujące nie tylko zatrudnienie pracownicze,też stosunki organizacyjne wykraczające poza obszar prawa pracy. Wymagało to uwzględnienia w prowadzonych rozważaniach na dodatek punktu widzenia innych dziedzin prawa, a zwłaszcza prawa administracyjnego.
Struktura opracowania jest wyrózniona tym, iż poszczególne pozaumowne stosunki zatrudnienia pracowniczego mają różny rodowód, a także w przeróżnym stopniu odbiegają od tego, co jest charakterystyczne dla umowy o pracę. Odrębnie zatem dla każdej z podstaw tych stosunków pracy zostały zaprezentowane takie kwestie, jak:
? ich geneza i historia,
? zakres wykorzystania,
? sposób nawiązania,
? zmiana i rozwiązanie,
? odrębności dotyczące uprawnień,
? odrębności dotyczące obowiązków i odpowiedzialności,
? charakter prawny.
Omówiono ponadto źródła regulacji prawnej, odrębności dotyczące procedury rozstrzygania sporów z pozaumownych stosunków pracy, a także odrębności, jakie w odniesieniu do tych stosunków występują w zakresie zbiorowego prawa pracy.
Autorami poszczególnych rozdziałów są osoby z rozmaitych ośrodków naukowych z całego kraju, które w swym dotychczasowym dorobku szczególnie mnóstwo miejsca poświęciły kwestiom pozaumownych stosunków pracy, co gwarantuje, iż przedstawione w opracowaniu rozważania znamionuje optymalny poziom wnikliwości i profesjonalizmu.
Książka przeznaczona jest głównie dla przedstawicieli nauki prawa pracy. Może się okazać wyjątkowo przydatna w dyskusji o przyszłości prawa pracy, która pozostaje w związku z działalnością Komisji przygotowującej nowy kodeks pracy. Powinna jednak być przydatna także dla praktyków, a zwłaszcza sędziów, adwokatów, radców prawnych i pracowników działów HR. Należy żywić nadzieję, że będzie także używana w dydaktyce prawniczej.