Tytuł Rzeźba nowożytna w kręgu Jasnej Góry i Polskiej Prowincji Zakonu Paulinów. Część 1: Ośrodek rzeźbiarski w Częstochówce pod Jasną Górą 1620-1705. Tom 1-2 Autor Michał Wardzyński Język polski Wydawnictwo Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego ISBN 978-83-235-1078-9 Rok wydania 2009 Warszawa Wydanie 1 liczba stron 939 Format pdf Spis treści TOM 1 Wstęp 9 Rozdział I. Historia Częstochówki, miejsce i rola w dominium klasztoru jasnogórskiego 19 Położenie geograficzne i przynależność administracyjna Jasnej Góry i Częstochówki 19 Powstanie Częstochówki, fundacja i rozwój konwentu paulinów na Jasnej Górze oraz wsi klasztornej do początku XVII w. 20 Dzieje centrum pielgrzymkowego na Jasnej Górze i rola Częstochówki w jego funkcjonowaniu w XVII i na początku XVIII w. 23 Współczesna lokalizacja topograficzna 34 Rozdział II. Artyści i rzemieślnicy na usługach paulinów z Jasnej Góry w XVII w. 35 Rozbudowa konwentu paulinów na Jasnej Górze w XVII w. I jej wpływ na ukształtowanie się lokalnego ośrodka artystycznego 35 Procedury zakonne w polskiej prowincji zakonnej paulinów w sprawach artystycznych 37 Rola kapituł prowincjalnych 37 Rola urzędników zakonnych poszczególnych szczebli 40 Drogi i sposoby pozyskiwania artystów świeckich i zakonnych 44 Architekci sprowadzeni w XVII w. Na Jasną Górę 46 Pozostali artyści świeccy 47 Artyści i rzemieślnicy – paulini 49 Artyści i rzemieślnicy czynni w Częstochówce w XVII w. 50 Rola i miejsce Częstochówki w funkcjonowaniu ośrodka artystyczno-rzemieślniczego na usługach paulinów jasnogórskich 55 Rozdział III. Biogramy snycerzy czynnych w Częstochówce i na Jasnej Górze od 1620 do 1705 r. 57 Wprowadzenie 57 Georg Zimmermann 58 Stan badań 58 Rys biograficzny 60 Tobias Scholtz 67 Rys biograficzny 67 Christian Kregel 68 Stan badań 69 Rys biograficzny 69 Marcin Kregel 72 Stan badań 72 Rys biograficzny 72 Christian Gabe 75 Rys biograficzny 75 Jan Garlicki 76 Stan badań 76 Rys biograficzny 77 Andrzej Siarczyński OSPPE 79 Stan badań 79 Rys biograficzny 80 Rozdział IV. Twórczość snycerzy czynnych w Częstochówce i na Jasnej Górze od 1620 do 1705 r. 85 Georg Zimmermann 85 Dzieła niezachowane, potwierdzone archiwalnie 85 Tobias Scholtz 93 Dzieła niezachowane, potwierdzone archiwalnie i atrybuowane 93 Christian Kregel 98 Dzieła niezachowane, potwierdzone archiwalnie 98 Dzieła atrybuowane 99 Grupa dzieł wykonanych poprzez nieustalone warsztaty snycerskie w latach 1620-1655 102 Dzieła zachowane 103 Dzieła niezachowane 106 Marcin Kregel 116 Dzieła potwierdzone archiwalnie, niezachowane 116 Christian Gabe 118 Dzieła atrybuowane 119 Dzieła atrybuowane (prace warsztatu) 122 Jan Garlicki 123 Dzieła potwierdzone archiwalnie 123 Dzieła atrybuowane 130 Dzieła atrybuowane (prace warsztatu) 141 Andrzej Siarczyński OSPPE 147 Dzieła potwierdzone archiwalnie 147 Dzieła atrybuowane 152 Dzieła atrybuowane bratu Andrzejowi Siarczyńskiemu z oeuvre wstępnie przypisanego anonimowemu „Mistrzowi Beszowej" 156 Grupa dzieł stworzonych poprzez nieustalone warsztaty snycerskie w latach 1655-1670 190 Dzieła zachowane 190 Dzieła niezachowane, znane z archiwaliów 195 Grupa dzieł wytworzonych przez nieustalone warsztaty snycerskie i Stanisława Wolnowicza ok. 1700 r. 198 Dzieła atrybuowane 198 Rozdział V. Wartości artystyczne 202 Wprowadzenie 202 nieznaczna architektura 202 Geneza jasnogórskich dzieł Georga Zimmermanna i Tobiasa Scholtza 202 Typologia ołtarzy i ambon w ośrodku w Częstochówce w 2. Połowie XVII w. 208 Ornamentyka 230 Ołtarz Matki Bożej Częstochowskiej (ok. 1620-1630) 231 Ornamentyka w ołtarzach atrybuowanych Christianowi Kreglowi 233 świeże motywy ornamentalne w ołtarzach Christiana Gabego, Jana Garlickiego i brata Andrzeja Siarczyńskiego 235 Ornament w twórczości snycerzy z Częstochówki – uwagi generalne 235 Projekty 240 Rzeźba figuralna 244 Inspiracje graficzne 244 Rzeźba w Częstochówce na tle plastyki figuralnej na Śląsku, w Krakowie, Małopolsce i krajach ościennych w 2. I 3. Tercji XVII w. 253 Dzieła warsztatów snycerskich z Częstochówki i Jasnej Góry a dorobek innych pracowni na pograniczu Małopolski, Wielkopolski i Śląska Opolsko-Raciborskiego 276 Rozdział VI. Ośrodek rzeźbiarski w Częstochówce w latach 1620–1705 280 Etap I. Lata 1620-1655. Działalność warsztatu rzeźbiarskiego Georga Zimmermanna 280 Etap II. Lata 1655-1662. Stagnacja w okresie potopu szwedzkiego i późniejszych klęsk 284 Etap III. Lata 1662-1690. Działalność dużych warsztatów i szczytowy okres rozwoju ośrodka 285 Etap IV. Lata 1690-1705. Kryzys ośrodka rzeźbiarskiego w Częstochówce. Ostatnie prace anonimowych warsztatów trzeciego pokolenia i działalność Stanisława Wolnowicza 302 Rozdział VII. Funkcjonowanie ośrodka rzeźbiarskiego w Częstochówce 304 Wprowadzenie 304 Czynniki decydujące o rozwoju ośrodka w szczytowym okresie jego aktywności w 2. Połowie XVII w. 305 Dysponenci spoza zakonu paulinów 306 Fundacje innych zgromadzeń zakonnych 307 Fundacje kleru diecezjalnego 308 Fundacje magnackie i szlacheckie 308 Fundacje na terenie Śląska Opolsko-Raciborskiego 309 Podsumowanie 311 Snycerze z Częstochówki i Jasnej Góry a organizacja życia artystycznego w Rzeczypospolitej w XVII w. 312 Zawód snycerza w Europie Środkowej w późnym średniowieczu i okresie nowożytnym 312 Snycerze w Rzeczypospolitej w XV-XVII w. 314 Status prawny, ekonomiczny i społeczny snycerzy jasnogórskich w XVII w. 319 Rzeźbiarze – niezależni przedsiębiorcy artystyczni 320 Artyści świeccy na usługach klasztoru 321 Rzeźbiarze zakonni 323 Kontakty snycerzy z Częstochówki z innymi centrami rzeźbiarskimi 327 między Wrocławiem, Ołomuńcem, Raciborzem i Krakowem 327 Pińczów 330 Ośrodek w Częstochówce a inicjatywy artystyczne w zakresie plastyki ołtarzowej w innych wielkich ośrodkach klasztornych w Rzeczypospolitej i w krajach ościennych 333 Organizacja pracy snycerzy w opactwach i klasztorach na Śląsku 337 obszerne opactwa mnisze i kanonickie w Górnej Austrii i Styrii 341 Rekonstrukcja procesu inwestycyjnego w Częstochówce na tle innych ośrodków w Rzeczypospolitej i krajach ościennych 351 Zakończenie 359 Summary 370 Mapy i wykresy 380 Ilustracje barwne 395 TOM 2 Katalog 7 Wprowadzenie 7 Wykaz skrótów 8 Georg Zimmermann 9 Dzieła niezachowane, potwierdzone archiwalnie 9 POKOLENIE I 12 Tobias Scholtz 12 Dzieła niezachowane, potwierdzone archiwalnie 12 Dzieła niezachowane, domniemane 14 Christian Kregel 15 Dzieła niezachowane, potwierdzone archiwalnie 15 Dzieła atrybuowane 16 POKOLENIE II 25 Marcin Kregel 25 Dzieła potwierdzone archiwalnie, niezachowane 25 Christian Gabe 27 Dzieła atrybuowane 27 Dzieła niezachowane, atrybuowane (prace warsztatu) 30 Jan Garlicki 32 Dzieła potwierdzone archiwalnie 32 Dzieła niezachowane, potwierdzone archiwalnie 35 Dzieła atrybuowane 35 Dzieła atrybuowane, niezachowane 46 Dzieła atrybuowane (prace warsztatu) 47 Dzieła niezachowane, atrybuowane albo domniemane (prace warsztatu) 56 Andrzej Siarczyński OSPPE 58 Dzieła potwierdzone archiwalnie 58 Dzieła atrybuowane 63 Dzieła atrybuowane, niezachowane 92 Dzieła nieustalonych autorów, pochodzące z lat 1655-1670 99 Dzieła niezachowane, nieustalonych autorów, pochodzące z lat 1655-1670 104 POKOLENIE III 106 Stanisław Wolnowicz 106 Dzieła atrybuowane 106 Chronologiczny spis dzieł rzeźbiarzy pracujących w Częstochówce w XVII wieku 109 Aneksy archiwalne 115 Spis źródeł i literatury 161 Źródła rękopiśmienne 161 Rękopisy archiwalne 161 Rękopisy biblioteczne 169 Źródła drukowane i wydawnictwa źródłowe 170 Literatura 172 Druki do 1801 r. 172 Traktaty architektoniczne i wydawnictwa wzornikowe do 1801 r. 173 Opracowania 175 Literatura z historii Rzeczypospolitej i Śląska 175 Opracowania 179 Spis ilustracji 219 Indeksy 241 Osobowy 241 Topograficzno-rzeczowy 266 Ilustracje czarno-białe 291