Eli Makower

„Eli Makower" to dwu-tomowa powieść jednej z najwybitniejszych polskich powieściopisarek Elizy Orzeszkowej. Była nominowana do Nagrody Nobla w dziedzinie literatury w 1905 roku, kiedy to członkowie Komitetu Noblowskiego uznali iż: „O ile w tekstach Sienkiewicza bije szlachetne polskie serce, to w twórczości Elizy Orzeszkowej bije serce człowieka".

„Do sporego dziedzińca, zawierającego w sobie dom mieszkalny i główne gospodarskie budowle, przytykało w Orchowie podwórze mniejsze, tak zwane folwarczne, z oborami, chléwami, pomniéjszemi spichrzami dokoła, a z folwarczną oficyną w głębi.

W oficynie mieszkał dzierżawca Orchowa Eli Makower, ze spólnikiem i szwagrem swym Efroimem Lejbowiczem. Oficyalistów, jako to ekonomów, namiestników, gumiennych, dwaj Izraelici nie trzymali wcale, sami bowiem pełnili osobiście wszystkie powyższe funkcye; lecz rodziny mieli tak liczne, iż zaledwie pomieścić się mogły w połowie niezbyt obszernéj budowy, któréj drugą połowę, złożoną z obszernyéj izby zwanéj piekarnią i dwóch komórek, zajmowała czeladź męzka i damska.

Zkąd wziął się we dworze takim jak Orchów dzierżawca Żyd? Dla mieszkańców okolic kraju oddalonych, nieznających ekonomiki i najbliższych dziejów prowincyi w któréj znajduje się Orchów, fakt ten byłby niezrozumiałym, bez kilku słów wytłumaczenia."

Fragment