Nad Niemnem

Nad Niemnem trafiło do rąk czytelników w przededniu 25. Rocznicy powstania styczniowego i w sposób zawoalowany – na tyle, na ile pozwalała carska cenzura – miało uczcić pamięć bohaterów narodowego zrywu.

Eliza Orzeszkowa w swej epickiej powieści daje obraz polskiego zaścianka na wielobarwnym tle kresowej rzeczywistości, przedstawia ludzi, którzy poprzez zachowanie konwencjonalnych wartości przyczyniają się do utrzymania narodowej tożsamości. Historia miłości Justyny Orzelskiej i Janka Bohatyrowicza przedstawiona jest na tle dziejów dwóch szlacheckich rodów: Korczyńskich i Bohatyrowiczów.

Nad Niemnem, olśniewające erudycją i kunsztem literackim, na stałe weszło do kanonu narodowego piśmiennictwa i stało się jednym z najwybitniejszych dzieł literatury polskiej. Na podstawie książki przygotowano kilka adaptacji filmowych i serial.