Funkcje turystyczne zabytkowych rezydencji na mazowszu (AWF Warszawa)

Dla turysty zafascynowanego historią, stanowczo historią architektury i sztuki, liczne przykłady barokowych, klasycystycznych i eklektycznych zabytkowych rezydencji (zamków, pałaców, dworów), są nie tylko cennym uzupełnieniem wypraw krajoznawczych na obszarze Mazowsza. Mnóstwo z zachowanych dworów, bardzo tych nastawionych na konsekwentne pełnienie funkcji turystycznych, ma tak bogaty program (muzeum, galeria, imprezy sportowe i kulturalne), rozbudowane usługi hotelarskie i gastronomiczne, iż odwiedzenie tych zabytków może być połączone z pobytem i wielodniowym, energicznym wypoczynkiem. Ze względu na sposób użycia dla funkcji turystycznej, możemy zabytkowe rezydencje Mazowsza podzielić na następujące grupy: - zamki, pałace, dwory o funkcji placówek muzealnych, - zamki, pałace, dwory o funkcji hoteli i pensjonatów, - zamki, pałace, dwory o funkcji mieszanej: np. Rezydencje prywatne, których właściciele prowadza równocześnie działalność oświatowo-kulturalną albo domy pracy twórczej, w których znajdują się galerie albo sale muzealne. Należy wyróżnić szczególną rolę historycznych domostw, których prywatni właściciele kultywują tradycje dworu albo pałacu, jako ośrodka towarzysko-kulturalnego dla mieszkańców okolicy. Z deklaracją gotowości organizacji koncertów muzycznych, wieczorów literackich, konkursów i plenerów - skierowanych np. Do młodzieży szkolnej danego powiatu - można się obecnie zetknąć w wielu dworach prywatnych o funkcjach mieszkalnych (Dylewo, Kulkówka, Osiek, Pertykozy, Sucha, Tułowie). Obecnie mamy do czynienia głównie z tendencją rozwijania usług turystycznych w zabytkach: powstają nowe hotele, pensjonaty, lokale gastronomiczne, galerie artystyczne. Pomimo pokaźnych zniszczeń, niekorzystnych zmian w funkcji użytkowej, zespoły dworskie, pałace i zamki znajdujące się aktualnie na wolnym rynku nieruchomości znajdują chętnych nabywców. Dla wielu inwestorów zabytkowy dwór, pałac lub zamek stanowi rewelacyjny obiekt dla rozwijania usług turystycznych: gastronomicznych i hotelarskich. W efekcie takiego postrzegania możliwości inwestycyjnych na rynku nieruchomości, mamy do czynienia z pojawianiem się wciąż nowych hoteli i lokali gastronomicznych, organizowanych w zabytkowych obiektach, nowych sanatoriów i pensjonatów umieszczonych w historycznych rezydencjach oraz, jednak już w widocznie mniejszym stopniu, nowych muzeów i galerii artystycznych. Można się spodziewać, iż tendencje te będą się nadal utrzymywać, ponieważ jest w przyszłości spodziewany nie tylko dalszy rozwój klasycznych form turystyki krajoznawczej ("zwiedzania zabytków"), ale także nowych form realizowanych w historycznych obiektach. Poczynając od "wypoczynku w zabytkach", przez turystykę konferencyjną, incentive tourism, po różnorodne formy turystyki kulturowej (uczestnictwo w wydarzeniach kulturalnych: piknikach, koncertach, walkach rycerskich, warsztatach archeologicznych). Należy także wyeksponujeć możliwości rozwoju w zabytkowych rezydencjach najbardziej pożądanych dla zdrowia form wypoczynku, takich jak: jazda konna i na rowerze, wycieczki piesze i na nartach, uprawianie sportów wodnych na wodach otwartych (stawach, rzekach i jeziorach). Nie wspominając o możliwościach rozwoju ekskluzywnych usług rodzaju "SPA". Słowa kluczowe: zabytki o funkcji turystycznej; Region Mazowsza; turystyka krajoznawcza i kulturowa