Ostre stany zagrożenia życia w chorobach wewnętrznych (PZWL)

Tytuł Ostre stany zagrożenia życia w chorobach wewnętrznych Autorzy Hanna Cholewa, Jarosław Derejczyk, Jan Duława Język polski Wydawnictwo PZWL ISBN 978-83-200-5131-5 Rok wydania 2016 Wydanie 1 liczba stron 624 Format epub, mobi Spis treści Przedmowa XXIII Rekomendacja XXV Od redaktora naukowego XXVII 1. Pierwsza pomoc w stanach zagrożenia życia pochodzenia wewnętrznego Krystyn Sosada, Wojciech Żurawiński 1 Piśmiennictwo 10 2. Nagłe zatrzymanie krążenia. Innowacyjne czynności resuscytacyjne Przemysław Jałowiecki, Hanna Misiołek, Radosław Marciniak 11 2.1. Resuscytacja krążeniowo-oddechowa osoby dorosłej 13 2.1.1. Podstawowe zabiegi resuscytacyjne 15 2.1.2. Nowoczesne czynności podtrzymywania życia (ALS, advanced life support) 21 2.1.3. Rozstrzygające czynności przedłużania życia 25 2.2. Algorytmy w resuscytacji 26 2.3. Progresywnanie w zadławieniu (FBAO, foreign body airway obturation) 31 3. Elektroterapia w stanach zagrożenia życia Mariusz Gąsior, Mateusz Tajstra, Elżbieta Gadula-Gacek 33 3.1. Wstęp 33 3.2. Kardiowersja i defibrylacja elektryczna 34 3.3. Elektrostymulacja serca 37 3.3.1. Stymulacja czasowa w stanach zagrożenia życia 37 3.3.1.1. Stymulacja zewnętrzna 38 3.3.1.2. Stymulacja przezprzełykowa 39 3.3.1.3. Stymulacja endokawitarna 39 3.4. Elektroterapia u osób z implantowanymi elektronicznymi urządzeniami we wnętrzusercowymi 42 3.5. Podsumowanie 42 Piśmiennictwo 43 4. Wstrząs Andrzej Kübler 45 4.1. Wprowadzenie 45 4.1.1. Definicja i klasyfikacja 45 4.1.2. Patomechanizm wstrząsu 46 4.1.3. Ogólne zasady leczenia wstrząsu 46 4.1.4. Wstrząs – algorytm diagnostyczno-leczniczy: VIP + PS 47 4.2. Wstrząs hipowolemiczny (Epidemiologia • Etiopatogeneza • Objawy • Rozpoznanie • Leczenie ratunkowe • Leczenie specjalistyczne) 47 4.3. Wstrząs kardiogenny (Epidemiologia • Etiopatogeneza • Objawy • Rozpoznanie • Leczenie ratunkowe • Leczenie specjalistyczne) 53 4.4. Wstrząs dystrybucyjny 56 4.4.1. Wprowadzenie 56 4.4.2. Wstrząs septyczny (Epidemiologia • Etiopatogeneza • Objawy • Rozpoznanie • Leczenie ratunkowe • Leczenie specjalistyczne • Wstrząs septyczny – algorytm diagnostyczno-leczniczy) 57 4.4.3. Wstrząs anafilaktyczny (Epidemiologia • Etiopatogeneza • Objawy • Rozpoznanie • Leczenie ratunkowe • Leczenie specjalistyczne • Wstrząs anafilaktyczny – algorytm diagnostyczno-leczniczy) 62 4.4.4. Wstrząs neurogenny (Diagnostyka • Epidemiologia • Etiopatogeneza • Objawy • Rozpoznanie • Leczenie ratunkowe • Leczenie specjalistyczne • Wstrząs neurogenny – algorytm) 65 4.5. Wstrząs obstrukcyjny (Epidemiologia • Etiopatogeneza • Objawy • Rozpoznanie • Leczenie • Wstrząs obstrukcyjny – algorytm diagnostyczno-leczniczy) 67 Piśmiennictwo 68 5. Krwotoki zagrażające życiu pochodzenia wewnętrznego Wojciech Żurawiński, Krystyn Sosada 69 5.1. Patogeneza wstrząsu krwotocznego 70 5.2. Ogólne objawy wstrząsu krwotocznego 71 5.3. Medyczne czynności ratunkowe we wstrząsie krwotocznym 71 5.4. Najczęstsze rodzaje krwotoków pochodzenia wewnętrznego – epidemiologia, etiologia, rozpoznanie i progresywnanie wewnątrzszpitalne 72 5.4.1. Krwotok z przewodu pokarmowego 72 5.4.1.1. Krwotok z górnego odcinka przewodu pokarmowego (Epidemiologia i etiologia • Rozpoznanie • postępowanie w środkuszpitalne) 72 5.4.1.2. Krwotok z dolnego odcinka przewodu pokarmowego (Epidemiologia i etiologia • Rozpoznanie • nowoczesnanie wewnątrzszpitalne) 80 5.4.2. Krwotok z dróg oddechowych (haemoptysis) 83 5.4.3. Krwotok do jamy opłucnej 84 5.4.4. Krwotok do śródpiersia 85 5.4.5. Krwotok do worka osierdziowego 85 5.4.6. Krwotok do jamy otrzewnej (haemoperitoneum, haemascos) 86 5.4.7. Krwotok do przestrzeni zewnątrzotrzewnowej. Krwiak zaotrzewnowy. 87 5.4.8. Krwotok do dróg moczowych (haematuria) 88 5.4.9. Masywne krwawienie domięśniowe 88 5.4.10. Krwotok z nosa (epistaxis) 89 5.4.11. Krwotok z dróg rodnych (metrorrhagia) 90 5.4.12. Krwotok podpajęczynówkowy 90 Piśmiennictwo 91 6. Stany zagrożenia życia spowodowane zaburzeniami gospodarki wodno-elektrolitowej i kwasowo-zasadowej Franciszek Kokot, Edward Franek, Andrzej Więcek 93 6.1. Zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej 93 6.1.1. Uwagi wstępne 93 6.1.2. Odwodnienie 95 6.1.2.1. Odwodnienie izotoniczne (Etiopatogeneza • Obraz kliniczny • Rozpoznanie • Leczenie) 95 6.1.2.2. Odwodnienie hipertoniczne (Etiopatogeneza • Obraz kliniczny • Rozpoznanie • Leczenie) 96 6.1.2.3. Odwodnienie hipotoniczne (Etiopatogeneza • Obraz kliniczny • Rozpoznanie • Leczenie) 97 6.1.3. Przewodnienie 98 6.1.3.1. Przewodnienie izotoniczne (Etiopatogeneza • Obraz kliniczny • Rozpoznanie • Leczenie) 98 6.1.3.2. Przewodnienie hipotoniczne (Etiopatogeneza • Obraz kliniczny • Rozpoznanie • Leczenie) 99 6.1.3.3. Przewodnienie hipertoniczne (Etiopatogeneza • Obraz kliniczny • Rozpoznanie • Leczenie) 100 6.1.4. Hiponatremia (Etiopatogeneza • Obraz kliniczny • Rozpoznanie • Ustalanie przyczyny hiponatremii • Leczenie) 101 6.1.5. Hipernatremia (Etiopatogeneza • Obraz kliniczny • Rozpoznanie • Leczenie) 110 6.1.6. Hipokaliemia (Etiopatogeneza • Obraz kliniczny • Rozpoznanie • Leczenie) 112 6.1.7. Hiperkaliemia (Etiologia i patogeneza • Objawy kliniczne • Rozpoznanie • Leczenie) 117 6.1.8. Hipokalcemia (Etiopatogeneza • Objawy kliniczne • Rozpoznanie • Leczenie) 121 6.1.9. Hiperkalcemia (Etiopatogeneza • Objawy kliniczne • Rozpoznanie • Leczenie) 123 6.1.10. Hipomagnezemia (Etiopatogeneza • Obraz kliniczny • Rozpoznanie • Leczenie) 126 6.1.11. Hipermagnezemia (Etiopatogeneza • Objawy kliniczne • Rozpoznanie • Leczenie) 127 6.2. Zaburzenia gospodarki kwasowo-zasadowej 128 Piśmiennictwo 128 7. Stany zagrożenia życia pochodzenia sercowego-naczyniowego Maria Trusz-Gluza 129 7.1. Ostre zespoły wieńcowe (Epidemiologia • Etiopatogeneza • Objawy • Rozpoznanie w warunkach przedszpitalnych • Medyczne czynności ratunkowe w miejscu wezwania i podczas transportu • Rozpoznanie w warunkach szpitalnych • Rozpoznanie różnicowe • Leczenie ratunkowe na szpitalnym oddziale ratunkowym poprzez specjalistę medycyny ratunkowej • Leczenie specjalistyczne na docelowym oddziale szpitalnym prowadzone przez specjalistę w danej dziedzinie) 129 7.2. Rozwarstwienie aorty (Epidemiologia • Etiopatogeneza • Objawy • Rozpoznanie w warunkach przedszpitalnych • Medyczne czynności ratunkowe w miejscu wezwania i podczas transportu • Rozpoznanie w warunkach szpitalnych • Rozpoznanie różnicowe • Leczenie ratunkowe na szpitalnym oddziale ratunkowym przez specjalistę medycyny ratunkowej • Leczenie specjalistyczne na docelowym oddziale szpitalnym prowadzone poprzez specjalistę w danej dziedzinie • Podsumowanie) 137 7.3. Zapalenie osierdzia (Epidemiologia • Etiopatogeneza • Objawy • Rozpoznanie w warunkach przedszpitalnych • Medyczne czynności ratunkowe w miejscu wezwania i podczas transportu • Rozpoznanie w warunkach szpitalnych • Rozpoznanie różnicowe • Leczenie ratunkowe na szpitalnym oddziale ratunkowym poprzez specjalistę medycyny ratunkowej • Leczenie specjalistyczne na docelowym oddziale szpitalnym prowadzone przez specjalistę w danej dziedzinie • Podsumowanie) 141 7.4. Tamponada serca (Etiopatogeneza • Objawy • Rozpoznanie w warunkach przedszpitalnych • Medyczne czynności ratunkowe w miejscu wezwania i podczas transportu • Rozpoznanie w warunkach szpitalnych • Rozpoznanie różnicowe • Leczenie ratunkowe na szpitalnym oddziale ratunkowym poprzez specjalistę medycyny ratunkowej • Leczenie specjalistyczne na docelowym oddziale szpitalnym prowadzone poprzez specjalistę w danej dziedzinie • Podsumowanie) 144 7.5. Ostra niewydolność serca (Epidemiologia • Etiopatogeneza • Objawy • Rozpoznanie w warunkach przedszpitalnych • Medyczne czynności ratunkowe w miejscu wezwania i w trakcie transportu • Rozpoznanie w warunkach szpitalnych • Rozpoznanie różnicowe • Leczenie ratunkowe na szpitalnym oddziale ratunkowym przez specjalistę medycyny ratunkowej • Leczenie specjalistyczne na docelowym oddziale szpitalnym prowadzone przez specjalistę w danej dziedzinie • Podsumowanie) 146 7.6. Zatorowość płucna (Epidemiologia • Etiopatogeneza • Objawy • Rozpoznanie w warunkach przedszpitalnych • Medyczne czynności ratunkowe w miejscu wezwania i podczas transportu • Rozpoznanie w warunkach szpitalnych • Rozpoznanie różnicowe • Leczenie ratunkowe na szpitalnym oddziale ratunkowym przez specjalistę medycyny ratunkowej • Leczenie specjalistyczne na docelowym oddziale szpitalnym prowadzone poprzez specjalistę w danej dziedzinie • Podsumowanie) 151 7.7. Zaburzenia rytmu serca: częstoskurcze (Epidemiologia • Etiopatogeneza • Objawy • Rozpoznanie w warunkach przedszpitalnych • Medyczne czynności ratunkowe w miejscu wezwania i w trakcie transportu • Rozpoznanie w warunkach szpitalnych • Rozpoznanie różnicowe • Leczenie ratunkowe na szpitalnym oddziale ratunkowym poprzez specjalistę medycyny ratunkowej • Leczenie specjalistyczne na docelowym oddziale szpitalnym prowadzone poprzez specjalistę w danej dziedzinie • Podsumowanie) 156 7.8. Zaburzenia rytmu serca: bradykardia (Epidemiologia • Etiopatogeneza • Objawy • Rozpoznanie w warunkach przedszpitalnych • Medyczne czynności ratunkowe w miejscu wezwania i podczas transportu • Rozpoznanie w warunkach szpitalnych • Rozpoznanie różnicowe • Leczenie ratunkowe na szpitalnym oddziale ratunkowym przez specjalistę medycyny ratunkowej • Leczenie specjalistyczne na docelowym oddziale szpitalnym prowadzone poprzez specjalistę w danej dziedzinie) 163 7.9. Omdlenie (Epidemiologia • Etiopatogeneza • Objawy • Rozpoznanie w warunkach przedszpitalnych • Rozpoznanie w warunkach szpitalnych • Rozpoznanie różnicowe • Leczenie ratunkowe na szpitalnym oddziale ratunkowym poprzez specjalistę medycyny ratunkowej • Leczenie specjalistyczne na docelowym oddziale szpitalnym prowadzone poprzez specjalistę w danej dziedzinie • Podsumowanie) 165 7.10. Nadciśnienie tętnicze; stany pilne i naglące (Epidemiologia • Objawy • Rozpoznanie w warunkach przedszpitalnych i szpitalnych • Medyczne czynności ratunkowe w miejscu wezwania i w trakcie transportu • Leczenie ratunkowe na szpitalnym oddziale ratunkowym poprzez specjalistę medycyny ratunkowej • Leczenie specjalistyczne na docelowym oddziale szpitalnym prowadzone poprzez specjalistę w danej dziedzinie) 168 8. Stany zagrożenia życia pochodzenia oddechowego Władysław Pierzchała 171 8.1. Niewydolność oddychania (Etiopatogeneza • Różnicowanie • Leczenie) 171 8.2. Zamknięcie górnych dróg oddechowych (Etiopatogeneza • Objawy • Rozpoznanie doraźne • Medyczne czynności ratunkowe • Rozpoznanie • Rozpoznanie różnicowe • Leczenie ratunkowe w szpitalu • Leczenie szpitalne specjalistyczne) 174 8.3. Stan astmatyczny (Etiopatogeneza • Objawy • Rozpoznanie doraźne • Medyczne czynności ratunkowe • Rozpoznanie w warunkach szpitalnych • Rozpoznanie różnicowe • Leczenie ratunkowe w szpitalu • Leczenie szpitalne specjalistyczne • Leczenie szpitalne na OIT)) 176 8.4. Zaostrzenie przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (Etiopatogeneza • Objawy • Rozpoznanie doraźne • Medyczne czynności ratunkowe • Leczenie ratunkowe w szpitalu • Leczenie szpitalne specjalistyczne) 180 8.5. Zapalenie płuc w środkuszpitalne (Etiopatogeneza • Objawy • Rozpoznanie • Rozpoznanie różnicowe • Medyczne czynności ratunkowe • Leczenie ratunkowe w szpitalu • Leczenie szpitalne specjalistyczne) 183 8.6. Ostre zapalenie oskrzelików (Etiopatogeneza • Objawy • Rozpoznanie • Rozpoznanie różnicowe • Medyczne czynności ratunkowe • Leczenie ratunkowe w szpitalu • Leczenie szpitalne specjalistyczne) 187 8.7. Odma opłucnowa (Etiopatogeneza • Objawy • Rozpoznanie • Rozpoznanie różnicowe • Medyczne czynności ratunkowe • Leczenie ratunkowe w szpitalu • Leczenie szpitalne specjalistyczne) 190 8.8. Zator tętnicy płucnej (Etiopatogeneza • Objawy • Rozpoznanie • Rozpoznanie różnicowe • Medyczne czynności ratunkowe • Leczenie ratunkowe w szpitalu • Leczenie szpitalne specjalistyczne) 192 8.9. Płyn w jamie opłucnowej (Etiopatogeneza • Objawy • Rozpoznanie • Rozpoznanie różnicowe • Medyczne czynności ratunkowe • Leczenie ratunkowe w szpitalu • Leczenie szpitalne specjalistyczne) 198 8.10. Zespół ostrej niewydolności oddechowej (Etiopatogeneza • Objawy • Rozpoznanie • Rozpoznanie różnicowe • Medyczne czynności ratunkowe • Leczenie ratunkowe w szpitalu • Leczenie szpitalne specjalistyczne) 200 8.11. Krwawienie z dróg oddechowych. Krwioplucie (Etiopatogeneza • Objawy • Rozpoznanie • Rozpoznanie różnicowe • Medyczne czynności ratunkowe • Leczenie ratunkowe w szpitalu • Leczenie szpitalne specjalistyczne) 202 8.12. Rozsiane krwawienie do pęcherzyków płucnych (Etiopatogeneza • Objawy • Rozpoznanie • Rozpoznanie różnicowe • Medyczne czynności ratunkowe • Leczenie ratunkowe w szpitalu • Leczenie szpitalne specjalistyczne) 204 8.13. Powikłania płucne u chorych na AIDS (Etiopatogeneza • Objawy • Rozpoznanie • Rozpoznanie różnicowe • Medyczne czynności ratunkowe • Leczenie ratunkowe w szpitalu • Leczenie szpitalne specjalistyczne) 206 9. Stany zagrożenia życia pochodzenia neurologicznego Maciej Świat 209 9.1. Bóle głowy (Epidemiologia • Etiopatogeneza • Objawy • Rozpoznanie w warunkach przedszpitalnych • Medyczne czynności ratunkowe w miejscu wezwania i podczas transportu • Rozpoznanie w warunkach szpitalnych • Rozpoznanie różnicowe • Leczenie ratunkowe na szpitalnym oddziale ratunkowym przez specjalistę medycyny ratunkowej • Leczenie specjalistyczne na docelowym oddziale szpitalnym prowadzone poprzez specjalistę w danej dziedzinie • Podsumowanie zawierające postępowanie diagnostyczno-terapeutyczne) 209 9.2. Napady padaczkowe (Epidemiologia • Etiopatogeneza • Objawy • Rozpoznanie w warunkach przedszpitalnych • Medyczne czynności ratunkowe w miejscu wezwania i podczas transportu • Rozpoznanie w warunkach szpitalnych • Rozpoznanie różnicowe • Leczenie ratunkowe na szpitalnym oddziale ratunkowym przez specjalistę medycyny ratunkowej • Leczenie specjalistyczne na docelowym oddziale szpitalnym prowadzone przez specjalistę w danej dziedzinie • Podsumowanie zawierające progresywnanie diagnostyczno-terapeutyczne) 216 9.3. Udar mózgu (Epidemiologia • Etiopatogeneza • Objawy • Rozpoznanie w warunkach przedszpitalnych • Medyczne czynności ratunkowe w miejscu wezwania i podczas transportu • Rozpoznanie w warunkach szpitalnych • Rozpoznanie różnicowe • Leczenie ratunkowe na szpitalnym oddziale ratunkowym przez specjalistę medycyny ratunkowej • Leczenie specjalistyczne na docelowym oddziale szpitalnym prowadzone przez specjalistę w danej dziedzinie • Podsumowanie zawierające innowacyjnanie diagnostyczno-terapeutyczne) 222 9.4. Zawroty głowy (Epidemiologia • Etiopatogeneza • Objawy • Rozpoznanie w warunkach przedszpitalnych • Medyczne czynności ratunkowe w miejscu wezwania i w trakcie transportu • Rozpoznanie w warunkach szpitalnych • Rozpoznanie różnicowe • Leczenie ratunkowe na szpitalnym oddziale ratunkowym poprzez specjalistę medycyny ratunkowej • Leczenie specjalistyczne na docelowym oddziale szpitalnym prowadzone poprzez specjalistę w danej dziedzinie • Podsumowanie zawierające nowoczesnanie diagnostyczno-terapeutyczne) 233 9.5. Neuroinfekcje (Epidemiologia • Etiopatogeneza • Objawy • Rozpoznanie w warunkach przedszpitalnych • Medyczne czynności ratunkowe w miejscu wezwania i w trakcie transportu • Rozpoznanie w warunkach szpitalnych • Rozpoznanie różnicowe • Leczenie ratunkowe na szpitalnym oddziale ratunkowym przez specjalistę medycyny ratunkowej • Leczenie specjalistyczne na docelowym oddziale szpitalnym prowadzone poprzez specjalistę w danej dziedzinie • Podsumowanie zawierające nowoczesnanie diagnostyczno-terapeutyczne) 241 Piśmiennictwo 250 10. Stany zagrożenia życia pochodzenia gastroenterologicznego Marek Hartleb, Ewa Nowakowska-Duława 251 10.1. Ostre zapalenie trzustki (Epidemiologia • Etiopatogeneza • Objawy • Rozpoznanie w warunkach pozaszpitalnych • Medyczne czynności ratunkowe w miejscu wezwania i w trakcie transportu • Rozpoznanie w warunkach szpitalnych • Rozpoznanie różnicowe • Leczenie ratunkowe na szpitalnym oddziale ratunkowym przez specjalistę medycyny ratunkowej • Leczenie specjalistyczne na docelowym oddziale szpitalnym prowadzone przez specjalistę w danej dziedzinie • Podsumowanie) 251 10.2. Toksyczne rozdęcie okrężnicy (Epidemiologia • Etiopatogeneza • Objawy • Rozpoznanie w warunkach pozaszpitalnych • Medyczne czynności ratunkowe w miejscu wezwania i w trakcie transportu • Rozpoznanie w warunkach szpitalnych • Rozpoznanie różnicowe • Leczenie ratunkowe na szpitalnym oddziale ratunkowym poprzez specjalistę medycyny ratunkowej • Leczenie specjalistyczne prowadzone przez specjalistę gastroenterologa • Podsumowanie) 259 10.3. Ostra niewydolność wątroby (Epidemiologia • Etiopatogeneza • Objawy • Rozpoznanie w warunkach pozaszpitalnych • Medyczne czynności ratunkowe w miejscu wezwania i w trakcie transportu • Rozpoznanie w warunkach szpitalnych • Rozpoznanie różnicowe • Leczenie ratunkowe na szpitalnym oddziale ratunkowym przez specjalistę medycyny ratunkowej • Leczenie specjalistyczne prowadzone przez specjalistę gastroenterologa • Podsumowanie) 262 10.4. Zapalenie dróg żółciowych (Epidemiologia • Etiopatogeneza • Objawy • Rozpoznanie w warunkach pozaszpitalnych • Medyczne czynności ratunkowe w miejscu wezwania i podczas transportu • Rozpoznanie w warunkach szpitalnych • Rozpoznanie różnicowe • Leczenie ratunkowe na szpitalnym oddziale ratunkowym przez specjalistę medycyny ratunkowej • Leczenie specjalistyczne na docelowym oddziale szpitalnym prowadzone przez specjalistę w danej dziedzinie • Podsumowanie) 267 Piśmiennictwo 272 11. Stany zagrożenia życia pochodzenia nerkowego Teresa Nieszporek, Andrzej Więcek 273 11.1. Ostre zniszczenie nerek (Epidemiologia • Etiopatogeneza • Objawy • Rozpoznanie w momencie wezwania zespołu ratunkowego • Medyczne czynności ratunkowe w miejscu wezwania i transportu • Rozpoznanie w warunkach szpitalnych • Rozpoznanie różnicowe • Leczenie ratunkowe na szpitalnym oddziale ratunkowym poprzez specjalistę medycyny ratunkowej • Leczenie specjalistyczne na oddziale szpitalnym prowadzone przez specjalistę w danej dziedzinie • Podsumowanie) Podsumowanie 273 Piśmiennictwo 284 11.2. Przewlekła choroba nerek (Epidemiologia • Etiopatogeneza • Objawy • Rozpoznanie • Leczenie specjalistyczne na oddziale szpitalnym prowadzone przez specjalistę w danej dziedzinie • Stany zagrożenia życia u chorych dializowanych • Podsumowanie) 285 Piśmiennictwo 291 12. Stany nagłe w hematologii i onkologii Barbara Nasiłowska-Adamska, Iwona Malinowska 293 12.1. Zespół rozpadu guza (ZRG) (Epidemiologia • Etiopatogeneza • Objawy • Profilaktyka • Rozpoznanie w warunkach szpitalnych • Rozpoznanie różnicowe • Leczenie ratunkowe na szpitalnym oddziale ratunkowym poprzez specjalistę medycyny ratunkowej/leczenie specjalistyczne 293 12.2. Neutropenia, gorączka neutropeniczna i neutropeniczne zapalenie jelit (Epidemiologia • Rozpoznanie • Leczenie • Neutropeniczne zapalenie jelit) 302 12.3. Ucisk na rdzeń kręgowy (Etiologia • Rozpoznanie • Diagnoza • Leczenie) 310 12.4. Zespół nadlepkości krwi (Etiologia • Etiopatogeneza • Objawy • Rozpoznanie w warunkach przedszpitalnych • Medyczne czynności ratunkowe w miejscu wezwania i w trakcie transportu • Rozpoznanie w warunkach szpitalnych • Leczenie ratunkowe na szpitalnym oddziale ratunkowym przez specjalistę medycyny ratunkowej • Leczenie specjalistyczne na docelowym oddziale szpitalnym prowadzone poprzez specjalistę w danej dziedzinie) 313 12.5. Rozsiane wykrzepianie we wnętrzunaczyniowe (Etiologia • Etiopatogeneza • Objawy • Rozpoznanie • Rozpoznanie różnicowe • Leczenie) 320 Piśmiennictwo 325 13. Stany zagrożenia życia w cukrzycy Krzysztof Strojek 327 13.1. Klasyfikacja cukrzycy (WHO, 1997) 327 13.2. Stany zagrożenia życia związane z hiperglikemią 329 13.3. Kryteria diagnostyczne śpiączek cukrzycowych 331 13.4. Leczenie śpiączek cukrzycowych 332 13.4.1. Wlew insuliny 332 13.4.2. Nawodnienie chorego 332 13.4.3. Podaż wodorowęglanów 333 13.5. Stany ze spadkiem stężenia glukozy (hipoglikemia) 334 13.6. Klasyfikacja hipoglikemii 336 13.7. Leczenie hipoglikemii 337 Piśmiennictwo 337 14. Wybrane stany zagrożenia życia pochodzenia endokrynnego Dariusz Kajdaniuk, Beata Kos-Kudła, Bogdan Marek 339 14.1. Przełomy tarczycowe 339 14.1.1. Definicje 339 14.1.1.1. Przełom tarczycowy hipermetaboliczny (tyreotoksyczny) (Epidemiologia • Etiopatogeneza • Objawy • Rozpoznanie w warunkach przedszpitalnych • Medyczne czynności ratunkowe w miejscu wezwania i podczas transportu • Rozpoznanie w warunkach szpitalnych • Rozpoznanie różnicowe • Leczenie ratunkowe na szpitalnym oddziale ratunkowym poprzez specjalistę medycyny ratunkowej • Leczenie specjalistyczne na docelowym oddziale szpitalnym prowadzone poprzez specjalistę w danej dziedzinie) 339 14.1.1.2. Przełom tarczycowy hipometaboliczny (śpiączka w przebiegu obrzęku śluzowatego; śpiączka hipometaboliczna) (Epidemiologia • Etiopatogeneza • Objawy • Rozpoznanie w warunkach przedszpitalnych • Medyczne czynności ratunkowe w miejscu wezwania i podczas transportu • Rozpoznanie w warunkach szpitalnych • Rozpoznanie różnicowe • Leczenie ratunkowe na szpitalnym oddziale ratunkowym poprzez specjalistę medycyny ratunkowej • Leczenie specjalistyczne na docelowym oddziale szpitalnym prowadzone poprzez specjalistę w danej dziedzinie) 344 14.1.1.3. Przełom nadnerczowy (Epidemiologia • Etiopatogeneza • Objawy • Rozpoznanie w warunkach przedszpitalnych • Medyczne czynności ratunkowe w miejscu wezwania i w trakcie transportu • Rozpoznanie w warunkach szpitalnych • Rozpoznanie różnicowe • Leczenie ratunkowe na szpitalnym oddziale ratunkowym przez specjalistę medycyny ratunkowej • Leczenie specjalistyczne na docelowym oddziale szpitalnym prowadzone poprzez specjalistę w danej dziedzinie) 349 14.1.1.4. Przełom nadciśnieniowy wywołany przez guzy wydzielające katecholaminy (hormonalnie czynne PPGL) (Epidemiologia • Etiopatogeneza • Objawy • Rozpoznanie w warunkach przedszpitalnych • Medyczne czynności ratunkowe w miejscu wezwania i podczas transportu • Rozpoznanie w warunkach szpitalnych • Rozpoznanie różnicowe • Leczenie ratunkowe na szpitalnym oddziale ratunkowym przez specjalistę medycyny ratunkowej • Leczenie specjalistyczne na docelowym oddziale szpitalnym prowadzone przez specjalistę w danej dziedzinie). 352 14.1.1.5. Przełom hiperkalcemiczny (Epidemiologia • Etiopatogeneza • Objawy • Rozpoznanie w warunkach przedszpitalnych • Medyczne czynności ratunkowe w miejscu wezwania i podczas transportu • Rozpoznanie w warunkach szpitalnych • Rozpoznanie różnicowe • Leczenie ratunkowe na szpitalnym oddziale ratunkowym poprzez specjalistę medycyny ratunkowej • Leczenie specjalistyczne na docelowym oddziale szpitalnym prowadzone poprzez specjalistę w danej dziedzinie) 355 14.1.1.6. Przełom hipokalcemiczny (Epidemiologia • Etiopatogeneza • Objawy • Rozpoznanie w warunkach przedszpitalnych • Medyczne czynności ratunkowe w miejscu wezwania i podczas transportu • Rozpoznanie w warunkach szpitalnych • Rozpoznanie różnicowe • Leczenie ratunkowe na szpitalnym oddziale ratunkowym poprzez specjalistę medycyny ratunkowej • Leczenie specjalistyczne na docelowym oddziale szpitalnym prowadzone poprzez specjalistę w danej dziedzinie) 358 Piśmiennictwo 361 15. Wpływ otyłości na wybrane narządy i układy Michał Holecki, Jan Duława 363 15.1. Wstęp 363 15.2. Układ sercowo-naczyniowy 364 15.2.1. Nadciśnienie tętnicze 364 15.2.2. Choroba niedokrwienna serca 364 15.3. Układ pokarmowy 366 15.4. Układ mięśniowo-szkieletowy 367 15.5. Układ oddechowy 367 15.5.1. Otyłość a zespół obturacyjnego bezdechu we śnie 368 15.6. Układ moczowo-płciowy 369 15.7. Układ wydzielania wewnętrznego 369 15.7.1. Hiperinsulinemia 370 15.7.2. Hormony płciowe 370 15.7.3. Hormon wzrostu 371 15.7.4. Glikokortykosteroidy 371 15.8. Otyłość a rozwój chorób nowotworowych 371 Piśmiennictwo 372 16. Stany zagrożenia życia u chorych zadziornych i z zaburzeniami psychicznymi Małgorzata Janas-Kozik 375 16.1. Stany wymagające natychmiastowej interwencji psychiatrycznej będące objawem chorób albo zaburzeń psychicznych 376 16.1.1. Tendencje samobójcze i samouszkodzenia 376 16.1.1.1. Tendencje samobójcze (Epidemiologia • Etiopatogeneza • Objawy • Rozpoznanie różnicowe • Medyczne czynności ratunkowe • Rozpoznanie w warunkach szpitalnych) 376 16.1.1.2. Samouszkodzenia (Epidemiologia • Etiopatogeneza • Objawy • Rozpoznanie różnicowe • Medyczne czynności ratunkowe • Rozpoznanie w warunkach szpitalnych) 379 16.1.2. Pobudzenie i agresja (Epidemiologia • Etiopatogeneza • Objawy • Rozpoznanie różnicowe • Medyczne czynności ratunkowe • Rozpoznanie w warunkach szpitalnych) 383 16.1.3. Zachowania zdezorganizowane (Epidemiologia • Etiopatogeneza • Objawy • Rozpoznanie różnicowe • Medyczne czynności ratunkowe • Rozpoznanie w warunkach szpitalnych) 387 16.1.4. Lęk (Epidemiologia • Etiopatogeneza • Objawy • Rozpoznanie różnicowe • Medyczne czynności ratunkowe • Rozpoznanie w warunkach szpitalnych) 389 16.1.5. Katatonia (Epidemiologia • Etiopatogeneza • Rozpoznanie różnicowe • Medyczne czynności ratunkowe • Rozpoznanie w warunkach szpitalnych) 391 16.1.6. Majaczenie (Epidemiologia • Etiopatogeneza • Objawy • Rozpoznanie różnicowe • Medyczne czynności ratunkowe • Rozpoznanie w warunkach szpitalnych) 393 16.1.7. Objawy niepożądane po stosowaniu leków psychotropowych (Medyczne czynności ratunkowe • Rozpoznanie w warunkach szpitalnych) 397 16.2. Objawy psychiczne chorób na podłożu somatycznym 402 16.2.1 Limbiczne zapalenie mózgu (Epidemiologia • Etiopatogeneza • Objawy • Rozpoznanie różnicowe • Medyczne czynności ratunkowe • Rozpoznanie w warunkach szpitalnych) 402 16.2.2. Otępienie (Epidemiologia • Etiopatogeneza • Objawy • Rozpoznanie różnicowe • Medyczne czynności ratunkowe • Rozpoznanie w warunkach szpitalnych) 405 16.2.3. Pokaźniejsze zaburzenia neuropoznawcze 406 16.2.4. Łagodne zaburzenia neuropoznawcze (Rozpoznanie różnicowe • Medyczne czynności ratunkowe • Rozpoznanie w warunkach szpitalnych) 406 16.3. Ostre zaburzenia psychiczne 408 16.3.1. Ostre zaburzenia psychotyczne (Epidemiologia • Etiopatogeneza • Objawy • Rozpoznanie różnicowe) 408 16.3.2. Zaburzenia nastroju psychotyczne i niepsychotyczne (mania i depresja) (Epidemiologia • Etiopatogeneza • Objawy • Rozpoznanie różnicowe) 409 16.3.3. Dezorganizujące zaburzenie regulacji nastroju 410 16.3.4. Okresowe zaburzenia eksplozywne 411 16.3.5. Ostre zaburzenia stresowe 411 16.3.6. Zaburzenia wywołane nowymi substancjami psychoaktywnymi (Medyczne czynności ratunkowe • Rozpoznanie w warunkach szpitalnych) 412 Piśmiennictwo 415 17. Specyfika postępowania z chorymi w wieku podeszłym w stanie zagrożenia życia Jarosław Derejczyk 417 17.1. Ocena chorego geriatrycznego z pogorszeniem stanu zdrowia 417 Piśmiennictwo 420 17.2. Homeostaza wodno-elektrolitowa a ostre stany zagrożenia życia 420 Piśmiennictwo 424 17.3. Majaczenie 425 Piśmiennictwo 427 17.4. Gorączka u osoby starszej w ciężkim stanie 427 Piśmiennictwo 428 17.5. Omdlenia i upadki 429 Piśmiennictwo 431 17.6. Zatorowość płucna 432 Piśmiennictwo 433 17.7. Konsekwencje nieprawidłowego używania leków – jatropatogenia 434 Piśmiennictwo 435 17.8. Kardiomiopatia stresowa 435 Piśmiennictwo 436 18. Wybrane stany zagrożenia życia w ostrych zatruciach Magdalena Łukasik-Głębocka 437 18.1. Rozpoznanie w warunkach przedszpitalnych 438 18.1.1. Badanie podmiotowe 438 18.1.2. Badanie przedmiotowe 439 18.1.3. Badania dopełniające 439 18.2. Progresywnanie na miejscu zdarzenia i podczas transportu 439 18.3. Rozpoznanie w warunkach szpitalnych 440 18.3.1. Badanie przedmiotowe 440 18.3.1.1. Ilościowe zaburzenia świadomości 440 18.3.1.2. Jakościowe zaburzenia świadomości 441 18.3.1.3. Drgawki uogólnione 442 18.3.1.4. Hiperkinezy 443 18.3.1.5. Zaburzenia oddychania 443 18.3.1.6. Zaburzenia układu krążenia 444 18.3.1.7. Zaburzenia ciepłoty ciała 445 18.3.1.8. Zniszczenie wątroby i nerek 446 18.3.1.9. Zespoły objawów – toksydromy 448 18.3.2. Badania dopełniające 457 18.4. Leczenie na szpitalnym oddziale ratunkowym 460 18.4.1. Dekontaminacja 460 18.4.1.1. Dekontaminacja przewodu pokarmowego 460 18.4.1.2. Dekontaminacja skóry 463 18.4.1.3. Dekontaminacja oczu 464 18.5. Leczenie na oddziale docelowym 464 18.5.1. Odtrutki 464 18.5.2. Metody przyspieszające eliminację trucizn 464 18.5.2.1. Wielokrotne podawanie węgla aktywowanego („dializa jelitowa") 464 18.5.2.2. Alkalizacja moczu 465 18.5.2.3. Pozaustrojowa eliminacja trucizn 466 18.6. Ośrodki toksykologiczne 468 Piśmiennictwo 470 19. Wybrane stany zagrożenia życia pochodzenia środowiskowego Marek Kawecki, Przemysław Strzelec 471 19.1. Oparzenia dróg oddechowych – obrażenie inhalacyjne (Epidemiologia • Przyczyny • Objawy • Rozpoznanie w warunkach przedszpitalnych • Medyczne czynności ratunkowe w miejscu wezwania i w trakcie transportu • Rozpoznanie w warunkach szpitalnych • Rozpoznanie różnicowe • Leczenie ratunkowe na szpitalnym oddziale ratunkowym przez specjalistę medycyny ratunkowej • Leczenie specjalistyczne • nowoczesnanie w przypadku podejrzenia oparzeń dróg oddechowych) 471 19.2. Oparzenia powłoki ciała i głębiej położonych struktur (Epidemiologia • Etiopatogeneza • Objawy • Rozpoznanie w warunkach przedszpitalnych • Medyczne czynności ratunkowe w miejscu wezwania i podczas transportu • Rozpoznanie w warunkach szpitalnych • Rozpoznanie różnicowe • Leczenie ratunkowe na szpitalnym oddziale ratunkowym • Leczenie specjalistyczne na docelowym oddziale szpitalnym • postępowanie w sytuacji oparzeń) 480 19.3. Oparzenia chemiczne (Epidemiologia • Etiopatogeneza • Objawy • Rozpoznanie w warunkach przedszpitalnych • Medyczne czynności ratunkowe w miejscu wezwania i podczas transportu • Rozpoznanie w warunkach szpitalnych • Rozpoznanie różnicowe • Leczenie ratunkowe na szpitalnym oddziale ratunkowym przez specjalistę medycyny ratunkowej • Leczenie specjalistyczne na docelowym oddziale szpitalnym prowadzone poprzez specjalistę w danej dziedzinie) • nowoczesnanie w sytuacji oparzeń chemicznych i elektrycznych 495 19.4. Oparzenia jonizujące (Epidemiologia • Etiopatogeneza • Objawy • Rozpoznanie w warunkach przedszpitalnych • Medyczne czynności ratunkowe w miejscu wezwania i podczas transportu • Rozpoznanie w warunkach szpitalnych • Rozpoznanie różnicowe • Leczenie ratunkowe na szpitalnym oddziale ratunkowym przez specjalistę medycyny ratunkowej • Leczenie specjalistyczne na docelowym oddziale szpitalnym • progresywnanie w sytuacji oparzeń) 499 19.5. Oparzenie elektryczne i porażenie prądem elektrycznym (Epidemiologia • Etiopatogeneza • Objawy • Rozpoznanie w warunkach przedszpitalnych • Medyczne czynności ratunkowe w miejscu wezwania i w trakcie transportu • Rozpoznanie w warunkach szpitalnych • Rozpoznanie różnicowe • Leczenie ratunkowe na szpitalnym oddziale ratunkowym przez specjalistę medycyny ratunkowej • Leczenie specjalistyczne na docelowym oddziale szpitalnym prowadzone poprzez specjalistę w danej dziedzinie) 502 19.6. Porażenia piorunem (Epidemiologia • Etiopatogeneza • Objawy • Rozpoznanie w warunkach przedszpitalnych • Medyczne czynności ratunkowe w miejscu wezwania i w trakcie transportu • Rozpoznanie w warunkach szpitalnych • Rozpoznanie różnicowe • Leczenie ratunkowe na szpitalnym oddziale ratunkowym przez specjalistę medycyny ratunkowej • Leczenie specjalistyczne na docelowym oddziale szpitalnym prowadzone przez specjalistę w danej dziedzinie) 507 19.7. Przegrzanie, wyczerpanie grzejne, udar cieplny (Epidemiologia • Etiopatogeneza • Objawy • Rozpoznanie w warunkach przedszpitalnych • Medyczne czynności ratunkowe w miejscu wezwania i podczas transportu • Rozpoznanie w warunkach szpitalnych • Rozpoznanie różnicowe • Leczenie ratunkowe na szpitalnym oddziale ratunkowym przez specjalistę medycyny ratunkowej • Leczenie specjalistyczne • postępowanie w przypadku hipertermii) 511 19.8. Stany związane z działaniem niskiej temperatury – odmrożenia, odmroziny i stopa okopowa (Epidemiologia • Etiopatogeneza • Objawy • Rozpoznanie w warunkach przedszpitalnych • Medyczne czynności ratunkowe w miejscu wezwania i podczas transportu • Rozpoznanie w warunkach szpitalnych • Rozpoznanie różnicowe • Leczenie ratunkowe na szpitalnym oddziale ratunkowym przez specjalistę medycyny ratunkowej • Leczenie specjalistyczne na docelowym oddziale szpitalnym • innowacyjnanie w sytuacji odmrożeń) 515 19.9. Hipotermia (Epidemiologia • Etiopatogeneza • Objawy • Rozpoznanie w warunkach przedszpitalnych • Medyczne czynności ratunkowe w miejscu wezwania i w trakcie transportu • Rozpoznanie w warunkach szpitalnych • Rozpoznanie różnicowe • Leczenie ratunkowe na szpitalnym oddziale ratunkowym • Leczenie specjalistyczne na docelowym oddziale szpitalnym • progresywnanie w hipotermii) 521 Piśmiennictwo 526 20. Martwicze infekcje tkanek miękkich i skóry zagrażające życiu Justyna Glik, Marek Kawecki 527 20.1. Medyczne czynności ratunkowe w miejscu wezwania i podczas transportu 529 20.2. Rozpoznanie w warunkach szpitalnych 529 20.3. Najważniejsze postacie kliniczne martwiczych infekcji tkanek miękkich 531 20.4. Leczenie ratunkowe na szpitalnym oddziale ratunkowym 534 20.5. Leczenie specjalistyczne na docelowym oddziale szpitalnym 534 20.6. Leczenie chirurgiczne piorunujących infekcji skóry i tkanek miękkich 535 20.7. Antybiotykoterapia 536 20.8. Terapia hiperbaryczna 537 Podsumowanie 538 Piśmiennictwo 538 21. Aspekty psychologiczne w stanach zagrożenia życia Bernadetta Izydorczyk 539 21.1. Sytuacje zagrożenia życia – definicje psychologiczne 539 21.2. Profil psychologicznych symptomów u osoby w ostrym stanie zagrożenia życia 542 21.2.1. Charakterystyka niepowtarzalnych stanów emocjonalnych 543 21.2.2. Charakterystyka myślenia i zniekształceń poznawczych 545 21.2.3. Cierpienie i ból osoby w przypadku zagrożenia życia 547 21.3. Psychologiczna epidemiologia i etiopatogeneza ostrych stanów zagrożenia życia 548 21.4. Osobowość a reakcja na stres związany ze stanem zagrożenia życia 551 21.5. Psychologiczna pomoc w przypadku zagrożenia życia 552 21.6. Podsumowanie 555 Piśmiennictwo 555 22. Wybrane procedury zabiegowe w stanach zagrożenia życia Anna Kunsdorf-Wnuk, Hanna Cholewa 557 22.1. Zabiegi zapewniające drożność górnych dróg oddechowych 557 22.1.1. Rękoczyny udrażniające górne drogi oddechowe 558 22.1.2. Intubacja tchawicy 559 22.1.3. Alternatywa intubacji – nadgłośniowe przyrządy do udrażniania dróg oddechowych (SAD) 566 22.1.4. Konikotomia 568 22.1.5. Tracheotomia 569 22.2. Dostęp naczyniowy 570 22.2.1 Kaniulacja żył obwodowych 570 22.2.2. Kaniulacja żył centralnych 570 22.2.3. Rola ultrasonografii w kaniulacji żył centralnych 575 22.2.4. Kaniulacja tętnic 576 22.3. Dostęp doszpikowy 578 22.4. Perikardiocenteza 580 22.5. Torakocenteza i drenaż jamy opłucnej 581 Piśmiennictwo 584 Skorowidz 585