Tytuł Pielęgniarstwo we współczesnym położnictwie i ginekologii. Podręcznik dla studiów medycznych Język polski Wydawnictwo PZWL ISBN 978-83-200-6266-3 Rok wydania 2010 Warszawa Wydanie 2 liczba stron 424 Format mobi, epub Spis treści Przedmowa V Rozdział I. Zdrowie i płodność kobiety 1 Cele operacyjne rozdziału – Celina Łepecka-Klusek 1 1. Okresy życia kobiety – Michał Bokiniec 2 1.1. Okres dojrzewania, pokwitania 2 1.2. Okres dojrzałości płciowej 11 1.3. Okres przekwitania 13 2. Opieka nad kobietą w zróżnicowanych fazach jej życia – Celina Łepecka-Klusek 18 2.1. Okres pokwitania 18 2.2. Okres dojrzałości płciowej 20 2.3. Okres przekwitania 22 3. Planowanie rodziny – Celina Łepecka-Klusek 25 3.1. Zasady ogólne 25 3.2. Metody naturalne 26 3.3. Antykoncepcja 33 3.4. Trudności z rozrodem 39 4. Ćwiczenia sprawdzające – Celina Łepecka-Klusek 44 Rozdział II. Ciąża 45 Cele operacyjne rozdziału – Celina Łepecka-Klusek 45 5. Fizjologia ciąży – Longin Marianowski, Piotr Marianowski 46 5.1. Wstęp 46 5.2. Zmiany hormonalne w czasie ciąży 48 5.3. Podział życia w środkumacicznego na okresy 48 5.4. Rozpoznanie ciąży 49 5.5. Czas trwania ciąży 54 5.6. Monitorowanie stanu płodu 55 6. Opieka przedporodowa – Celina Łepecka-Klusek 60 6.1. Opieka przedkoncepcyjna 60 6.2. Trójpoziomowa organizacja opieki perinatalnej 61 6.3. Opieka profilaktyczna nad kobietą ciężarną 63 6.4. Fason życia kobiety w okresie ciąży 68 6.5. Najczęstsze dolegliwości w czasie ciąży i sposoby radzenia sobie z nimi 81 6.6. Przygotowanie do rodzicielstwa i porodu 86 7. Ćwiczenia sprawdzające – Celina Łepecka-Klusek 91 Rozdział III. Poród 93 Cele operacyjne rozdziału – Celina Łepecka-Klusek 93 8. Poród fizjologiczny – Wiesław Szymański, Waldemar Dobrzyński 94 8.1. Wprowadzenie 94 8.2. Definicja porodu fizjologicznego 94 8.3. Czynniki biorące udział w wyzwoleniu czynności skurczowej mięśnia macicy 94 8.4. Charakterystyka czynności skurczowej macicy 98 8.5. Mechanizm porodu dobrego 100 8.6. Okresy porodu 104 9. Opieka nad kobietą podczas porodu fizjologicznego – Barbara Prażmowska 107 9.1. Rozpoznanie początku porodu 107 9.2. Przyjęcie kobiety rodzącej do szpitala 107 9.3. Badanie położnicze – podstawowe elementy 108 9.4. Prowadzenie porodu 115 9.5. Żywienie i nawadnianie w czasie porodu 116 9.6. Pozycje ciała w czasie porodu 116 9.7. Nawiązanie współpracy z rodzącą i osobą towarzyszącą 118 9.8. Udogodnienia dla rodzących 118 9.9. Walka z bólem w czasie porodu 119 9.10. Monitorowanie czynności serca płodu 120 9.11. Postęp porodu 121 9.12. Obserwacja stanu ogólnego i położniczego w III okresie porodu 122 9.13. Pielęgnowanie kobiety w IV okresie porodu 123 10. Poród przedwczesny – Wiesław Szymański, Stanisław Skublicki 125 10.1. Definicja 125 10.2. Epidemiologia 125 10.3. Etiologia i czynniki ryzyka porodu przedwczesnego 126 10.4. Przedwczesne pęknięcie pęcherza płodowego a poród przedwczesny 127 10.5. Zasady postępowania w przypadku przedwczesnego pęknięcia błon płodowych 128 10.6. Niewydolność cieśniowo-szyjkowa 128 10.7. Przewidywanie i profilaktyka porodu przedwczesnego 129 10.8. Nowoczesnanie w porodzie przedwczesnym 130 10.9. Prenatalna terapia kortykosteroidami 131 10.10. Prowadzenie porodu przedwczesnego 132 11. Pielęgnowanie ciężarnej z zagrażającym porodem przedwczesnym – Marzena Bucholc 135 11.1. Przyjęcie do szpitala i na oddział 135 11.2. Zapewnienie spokoju i leczenie spoczynkowe 135 11.3. Obserwacja stanu ogólnego i położniczego 136 11.4. Edukacja pacjentki 139 11.5. Udział pielęgniarki/położnej w leczeniu farmakologicznym 143 11.6. Rola pielęgniarki/położnej w przygotowaniu kobiety do wypisu i zaleceń do domu 144 12. Poród operacyjny – Marek Szymański, Wiesław Szymański 146 12.1. Cięcie cesarskie 146 12.2. Zabieg kleszczowy 156 12.3. Trakcja próżniowa 163 13. Ćwiczenia sprawdzające – Celina Łepecka-Klusek 170 Rozdział IV. Połóg 171 Cele operacyjne rozdziału – Celina Łepecka-Klusek 171 14. Przebieg połogu fizjologicznego – Longin Marianowski, Piotr Marianowski 172 15. Laktacja i karmienie piersią – Celina Łepecka-Klusek, Marzena Bucholc 174 15.1. Fizjologia laktacji 174 15.2. Skład mleka kobiecego i jego znaczenie dla zdrowia dziecka 175 15.3. Zmienność mleka kobiecego 178 15.4. Korzyści wynikające z karmienia piersią 179 15.5. Poprawna technologia karmienia piersią 181 15.6. Czynniki warunkujące poprawną laktację i hamujące ją 185 15.7. Promocja karmienia piersią 186 15.8. Grupy wsparcia 188 15.9. Trudności w karmieniu piersią 189 15.10. Przeciwwskazania do karmienia piersią 191 16. Obserwacja i pielęgnowanie kobiety w połogu fizjologicznym – Jolanta konieczna 194 17. Opieka nad kobietą w połogu po cięciu cesarskim – Jolanta konieczna 203 18. Zakażenia połogowe – Longin Marianowski, Piotr Marianowski 209 18.1. Zakażenia miejscowe i ogólne 209 18.2. Połogowe zapalenie gruczołu piersiowego 210 19. Pielęgnowanie w zakażeniach połogowych – Katarzyna Kanadys 212 19.1. Zasady ogólne 212 19.2. Pielęgnowanie w zakażeniu ran krocza i pochwy 212 19.3. Pielęgnowanie w zakażeniu błony śluzowej jamy macicy 214 19.4. Pielęgnowanie w posocznicy połogowej 215 19.5. Pielęgnowanie w połogowym zapaleniu piersi 217 20. Profilaktyka zakażeń połogowych – Celina Łepecka-Klusek 219 21. Ćwiczenia sprawdzające – Celina Łepecka-Klusek 224 Rozdział V. Noworodek 225 Cele operacyjne rozdziału – Celina Łepecka-Klusek 225 22. Klasyfikacja noworodków – Henryka Sawulicka-Oleszczuk 226 23. Noworodek donoszony – Henryka Sawulicka-Oleszczuk 228 23.1. Zmiany dostosowawcze do życia pozamacicznego 229 23.2. Adaptacja układu oddechowego 231 23.3. Opieka lekarska nad noworodkiem 236 23.4. Ocena stanu ogólnego noworodka 236 23.5. Resuscytacja noworodków 238 23.6. Noworodki za niepokaźne albo za obszerne w stosunku do wieku płodowego 240 23.7. Noworodki urodzone po terminie 241 23.8. Szczepienia w okresie noworodkowym 241 23.9. Testy przesiewowe 242 24. Pielęgnowanie noworodka donoszonego – Anna Pilewska-Kozak 243 24.1. Progresywnanie z noworodkiem w sali porodowej 243 24.2. Przyjęcie noworodka na oddział położniczo-noworodkowy 246 24.3. Pielęgnowanie i obserwacja dziecka w ciągu pierwszych 12 godzin życia 246 24.4. Pielęgnowanie i obserwacja dziecka w ciągu kolejnych dni pobytu w szpitalu 247 24.5. Pielęgnowanie w stanach przejściowych okresu noworodkowego 249 24.6. Pielęgnowanie noworodka z pieluszkowym zapaleniem skóry i zapobieganie jego wystąpieniu 250 24.7. Wypis noworodka ze szpitala – zalecenia dla matki/rodziców odnośnie do pielęgnowania dziecka w domu 251 24.8. Zadania pielęgniarki/położnej rodzinnej w opiece nad noworodkiem w środowisku domowym 252 25. Noworodek niedojrzały – wcześniak – Henryka Sawulicka-Oleszczuk 255 25.1. Trudności w adaptacji do życia pozamacicznego 255 25.2. Żywienie noworodka urodzonego przedwcześnie 260 25.3. Retinopatia wcześniaków 262 25.4. Szczepienia ochronne i testy przesiewowe 262 25.5. Opieka medyczna nad wcześniakiem po wypisaniu ze szpitala 263 26. Obserwacja i pielęgnowanie noworodka niedojrzałego – Anna Pilewska-Kozak 265 26.1. Postępowanie z noworodkiem niedojrzałym w sali porodowej 265 26.2. Obserwacja i pielęgnowanie w kolejnych dniach po narodzinach 266 26.3. Zadania pielęgniarki/położnej w stymulacji odruchu ssania u noworodka 269 26.4. Udział matki/rodziców w opiece nad noworodkiem niedojrzałym 270 26.5. Zadania pielęgniarki/położnej we wczesnej stymulacji rozwojowej wcześniaka (program wczesnej stymulacji rozwojowej) 272 26.6. Wypis ze szpitala – przygotowanie matki/rodziców do opieki nad dzieckiem w domu 276 27. Ćwiczenia sprawdzające – Celina Łepecka-Klusek 277 Rozdział VI. Wybrane zagadnienia z patologii ciąży 279 Cele operacyjne rozdziału – Celina Łepecka-Klusek 279 28. Krwawienia podczas ciąży – Jan Oleszczuk, Marzena Laskowska 280 28.1. Poronienia 280 28.2. Łożysko przodujące 282 28.3. Zaburzenia oddzielania się łożyska 284 28.4. Przedwczesne oddzielenie łożyska 284 28.5. Ciąża pozamaciczna 286 28.6. Ciąża szyjkowa 288 29. Pielęgnowanie ciężarnej z poronieniem zagrażającym – Marzena Bucholc 290 29.1. Przyjęcie do szpitala i na oddział 290 29.2. Leżenie w łóżku 290 29.3. Obserwacja i ocena 291 29.4. Odżywianie 292 29.5. Uniemożliwianie zaparciom 293 29.6. Zapewnienie spokoju i odpoczynku 293 29.7. Higiena ciała 295 29.8. Ćwiczenia gimnastyczne 296 29.9. Wypis ze szpitala i zalecenia do domu 296 30. Nowoczesnanie pielęgniarki w sytuacji niepomyślnego zakończenia ciąży – Marzena Bucholc 298 30.1. Przygotowanie do zabiegu łyżeczkowania jamy macicy 298 30.2. Opieka pielęgniarska podczas zabiegu i po nim 299 30.3. Wypis ze szpitala i zalecenia do domu 301 31. Nadciśnienie w ciąży – Jan Oleszczuk, Marzena Laskowska 304 31.1. Nadciśnienie tętnicze przewlekłe 304 31.2. Stan przedrzucawkowy 305 31.3. Rzucawka 311 31.4. Zespół HELLP 313 31.5. Stan przedrzucawkowy nałożony na przewlekłe nadciśnienie tętnicze 314 31.6. Nadciśnienie tętnicze ciążowe 315 32. Pielęgnowanie ciężarnych z objawami stanu przedrzucawkowego – Marzena Bucholc 317 32.1. Pielęgnowanie w łagodnej postaci stanu przedrzucawkowego 317 32.2. Pielęgnowanie w ciężkiej postaci stanu przedrzucawkowego 321 33. Opieka nad kobietą, u której wystąpił atak rzucawki – Marzena Bucholc 325 34. Konflikt serologiczny w układzie Rh – Jan Oleszczuk, Marzena Laskowska 328 34.1. Istota i niebezpieczeństwa konfliktu serologicznego 328 34.2. Prenatalna diagnostyka choroby hemolitycznej 329 34.3. Leczenie choroby hemolitycznej płodu 334 34.4. Ukończenie ciąży powikłanej konfliktem serologicznym 335 34.5. Profilaktyka konfliktu serologicznego 336 35. Konflikt serologiczny w układzie grupowym AB0 – Jan Oleszczuk, Marzena Laskowska 339 36. Badania diagnostyczne używane w położnictwie – Jan Oleszczuk, Marzena Laskowska 341 36.1. Kardiotokografia 341 36.2. Elektrokardiografia płodowa 344 36.3. Pulsoksymetria płodowa 344 36.4. Pobieranie próbki krwi płodu 345 36.5. Testy dojrzałości płuc płodu 345 36.6. Określanie stężenia alfa-fetoproteiny (AFP) 345 36.7. Amnioskopia 347 36.8. Amniopunkcja (amniocenteza) 347 36.9. Badanie kosmówki 348 36.10. Kordocenteza – badanie krwi płodowej 348 36.11. Ocena komórek płodowych w krążeniu matki 348 36.12. Badania ultrasonograficzne 348 36.13. Profil biofizyczny 349 36.14. Badanie przepływu krwi metodą Dopplera 350 37. Ćwiczenia sprawdzające – Celina Łepecka-Klusek 352 Rozdział VII. Wybrane zagadnienia z ginekologii 353 Cele operacyjne rozdziału – Celina Łepecka-Klusek 353 38. Zakażenia i stany zapalne w ginekologii – Tomasz Paszkowski, Radzisław Sikorski, Małgorzata H.J. Sikorska-Jaroszyńska 354 38.1. Zapalenie sromu – vulvitis 355 38.2. Zapalenie pochwy – vaginitis, colpitis 358 38.3. Zapalenie szyjki macicy – cervicitis 361 38.4. Stany zapalne trzonu macicy 361 38.5. Zapalenie przydatków – adnexitis 365 39. Zakażenie ludzkim wirusem upośledzenia niepodatności i AIDS – Tomasz Paszkowski, Radzisław Sikorski, Małgorzata H.J. Sikorska - Jaroszyńska 368 40. Udział pielęgniarki/położnej w profilaktyce, rozpoznawaniu i leczeniu stanów zapalnych, a także zakażeń narządu rodnego kobiety – Celina Łepecka-Klusek 370 41. Badania diagnostyczne w ginekologii – Grzegorz Jakiel 374 41.1. Definicja 374 41.2. Planowanie badań diagnostycznych 374 41.3. Ocena wartości metod diagnostycznych 375 41.4. Ekonomizacja badań diagnostycznych 376 41.5. Metody uniwersalne 376 41.6. Metody diagnostyczne nowoczesne 380 41.7. Badania użytkowane w celu diagnostyki szczegółowej w ginekologii 382 41.8. Badania realizowane w diagnostyce niepłodności małżeńskiej 384 41.9. Badania wykorzystywane w sytuacji nietrzymania moczu 386 41.10. Badania inwazyjne 387 42. Operacje ginekologiczne – Grzegorz Jakiel 392 42.1. Wstęp 392 42.2. Klasyczna metoda operacji ginekologicznych 394 42.3. Operacje ginekologiczne endoskopowe 395 42.4. Metody znieczulenia wykorzystywanego w operacjach ginekologicznych 395 42.5. Przegląd podstawowych i typowo wykonywanych zabiegów operacyjnych w ginekologii 396 43. Przygotowanie kobiety do operacji ginekologicznej – Elżbieta Redźko 403 43.1. Przygotowanie dalsze 403 43.2. Przygotowanie bliższe 405 44. Pielęgnowanie kobiety po operacji ginekologicznej – Elżbieta Redźko 408 44.1. Wczesny okres pooperacyjny 408 44.2. Dalsze doby pooperacyjne 410 45. Ćwiczenia sprawdzające – Celina Łepecka-Klusek 413 Skorowidz 415