Powieść osnuta wokół wątków autobiograficznych. Powstała po rozwodzie Elizy Orzeszkowej z mężem i sprzedaży posiadajątku, kiedy to pisarka osobiście doświadczyła trudnej sytuacji finansowej. Próby znalezienia pracy i samodzielnego utrzymania się przekonały ją o istnieniu silnych stereotypów kulturowych i ograniczeń społecznych otaczających kobiety. Wyrosła z tych doświadczeń "Marta" odbiła się szerokich echem wśród społeczeństwa polskiego. Powieść opowiada historię kobiety, młodej wdowy z znikomym dzieckiem, która próbuje odnaleźć się w zupełnie nowej dla siebie sytuacji. Sytuacji ta wymusza weryfikację dotychczas przyjętych zasad, panujących reguł społecznych i narzuconych wzorców zachowań - nieprzystających do obecnego stanu rzeczy. Bohaterka rzuca wyzwanie światowi mężczyzn, uprzedzeń, ograniczeń i stereotypów. Czy wychodzi z tego obronną ręką?