Druga powieść poetycka w dorobku Adama Mickiewicza to jedno z najważniejszych dzieł polskiego romantyzmu, powstałe najprawdopodobniej w latach 1825–1828, w czasie zesłania poety w głąb Rosji. Chcąc, pomimo zakazu carskich władz, wypowiedzieć się na aktualne tematy polityczne, Mickiewicz zdecydował się na parabolę – akcję utworu umieścił w średniowieczu, a osią fabularną uczynił konflikt pomiędzy Litwą a Zakonem Krzyżackim. Pomimo licznych ograniczeń ze strony cenzury udało mu się stworzyć dzieło wyraziste i pod wieloma względami pionierskie.
równocześnie w Rosji, jak i w Polsce, utwór został przyjęty z rezerwą. Opór budził m.in. Makiawelizm tytułowego bohatera, zdaniem niektórych uderzający w podstawy polskiego życia duchowego. W dodatku powieść podsycała nastroje niepodległościowe i zrywała z jednoznaczną wykładnią etyczną samotnej bohaterskiej walki w imię wolności.
W warstwie artystycznej Konrad Wallenrod dowodzi nie tylko doskonałego warsztatu poetyckiego Mickiewicza, lecz także niezwykłej swobody, z jaką autor przenosił na rodzimy grunt najważniejsze dokonania romantyzmu europejskiego. Rewelacyjne opracowanie prof. Stefana Chwina pozwala w pełni docenić także ten aspekt dzieła.
Książka ukazuje się w procesu Wzorcowe tomy BN na stulecie serii.
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.
Adam Mickiewicz
Adam Mickiewicz (1798–1855) – poeta, dramaturg, tłumacz, publicysta, działacz polityczny. Uwielbiany za jednego z trzech Wieszczów Narodowych – obok Słowackiego i Krasińskiego. Autor takich arcydzieł literatury polskiej jak: Oda do młodości (1820), Ballady i romanse (1822), Grażyna (1823), Dziady cz. II i IV (1823), a także Dziady cz. III (1832). Urodził się w Nowogródku na Litwie. Studiował na Uniwersytecie Wileńskim, gdzie współtworzył tajne towarzystwa patriotyczne i samokształceniowe, za co został aresztowany i karnie zesłany w głąb Rosji. Tu powstały m.in. Jego znane Sonety krymskie (1826) i Konrad Wallenrod (1828). W 1829 roku udało mu się opuścić imperium Rosyjskie i po okresie podróży osiadł w Paryżu. Ożenił się z Celiną Szymanowską, z którą miał szóstkę dzieci. W 1840 roku objął nowo powstałą katedrę literatur słowiańskich w Collège de France, a krótko później związał się z Kołem Sprawy Bożej Andrzeja Towiańskiego. W czasie Wiosny Ludów utworzył legion polski we Włoszech. Kilka lat później, w czasie wojny krymskiej, wyruszył z misją utworzenia legionów polskich do Konstantynopola, gdzie umarł nagle 26 listopada 1855 roku. Został pochowany na cmentarzu Les Champeaux w Montmorency pod Paryżem. W roku 1900 jego prochy urodziwyście przeniesiono na Wawel.
Stefan Chwin
Stefan Chwin (ur. 1949) – krytyk i historyk literatury, eseista, prozaik; profesor nauk humanistycznych. Karierę naukową rozpoczął w latach 70., a wyróżniającą się pracę doktorską napisał pod kierunkiem prof. Mari...