Pierwszy stopień

Powstały jako skromne wprowadzenie do głośnej "The Ethics of Diet" Howarda Williamsa szkic Tołstoja obrósł przez lata ogromną liczbą komentarzy i nieprzypadkowo szanowano go za jeden z tekstów założycielskich rosyjskiego wegetarianizmu. Niejednokrotnie nawiązywano do niego w dodatku w Polsce, choć na ogół przywołując najczęściej zawarte w nim opisy okrucieństwa panującego w odwiedzonej przez Tołstoja rzeźni w Tule. Dziś znany jest w głównej mierze z drugiej ręki – i chyba przeważnie z racji ogromnej masy prozwierzęcych bon motów, których… w dziełku Tołstoja nie ma. "Pierwszy stopień" z całą pewnością domaga się ponownej lektury, zarówno z uwagi na moc i urok zawartych w książce tyrad przeciwko obżarstwu, jak i na jej główną tezę – tezę głoszącą, iż dopiero odrzucenie mięsa daje nam realną szansę etycznego życia. Po prostu nie sposób, jak powiada Tołstoj, pogodzić "moralności z befsztykiem".