Tytuł Cukrzyca typu 2 Podtytuł Przewodnik dla chorych Autorzy Andrzej Gawrecki, Anna Duda-Sobczak, Agata Juruć, Sylwia Karbowska Język polski Wydawnictwo PZWL ISBN 978-83-200-5141-4 Rok wydania 2016 Warszawa Wydanie 1 ilość stron 184 Format mobi, epub Spis treści Przedmowa IX 1. WSTĘP Andrzej Gawrecki 1 Na czym polega cukrzyca typu 2? 1 Dlaczego w cukrzycy rodzaju 2 działanie insuliny nie jest korzystne? 2 Dlaczego warto kontrolować stężenie glukozy we krwi? 4 Rys historyczny 7 Jak leczono cukrzycę w starożytności? 7 Skala zachorowań, epidemiologia zjawiska 11 Aktualne metody leczenia cukrzycy rodzaju 2 12 Jakie dane dotyczące cukrzycy należy przekazać pacjentom? 14 2. TRAWIENIE I BILANS ENERGETYCZNY Sylwia Karbowska 15 Pożywienie jako źródło energii koniecznej do życia 15 Jakie komponenty obecne w pożywieniu są potrzebne dla człowieka? 16 W jaki sposób jedzenie, które dostarczymy, jest przez nas użytkowane, czyli losy pokarmu od talerza do komórek naszego organizmu 17 Ile energii potrzebuje nasz organizm w ciągu doby? 20 Bilans energetyczny 23 3. PLAN ZDROWEGO ODŻYWIANIA Sylwia Karbowska 25 Ustalenie dobrej masy ciała 25 Jaka powinna być Twoja poprawna masa ciała? 25 Ustalenie zapotrzebowania kalorycznego w ciągu doby 27 Jak obliczyć zapotrzebowanie na kalorie w ciągu dnia? 27 Ustalenie deficytu kalorycznego 28 Ustalenie liczby posiłków w ciągu dnia 29 Źródła pokarmów zaspokajające zapotrzebowanie na energię i komponenty odżywcze w ciągu dnia 32 Grupy produktów spożywczych dostarczających cennych komponentów odżywczych 32 Białka, tłuszcze – czy podnoszą wartości cukru? 33 Białka – do czego nam są niezbędne i jakie są ich źródła? 33 Po co są nam konieczne białka? 35 Zapotrzebowanie na białko 36 Gdzie możemy znaleźć białka? 37 Tłuszcze – ich rola, zagrożenia i źródła w produktach spożywczych 37 Węglowodany – znaczący element pokarmowy wpływający bezpośrednio na wzrost glikiemii 43 Witaminy – niezbędne elementy pokarmowe 46 Witamina „na zdrowe oczy", czyli witamina A 48 Witamina D – konkretne kości 49 Witamina E – witamina młodości 50 Witamina K – na korzystną krzepliwość krwi 50 Witamina C – witamina niepodatności 51 Witaminy z grupy B 52 składniki mineralne – po co są nam niezbędne i jakie są ich źródła w pożywieniu Wapń – konieczny do budowy kości 55 Magnez 56 Sód i potas 56 Żelazo 57 Jak poprawnie przyrządzać posiłki – zdrowe techniki kulinarne 57 Jak dbać o prawidłowe wartości glikemii, jedząc poza domem? 59 4. OD CZEGO ZALEŻĄ WARTOŚCI CUKRU Agata Juruć 61 Indeks glikemiczny i jego wpływ na wartości glikemii 61 Co się dzieje w organizmie po zjedzeniu posiłku o wysokim IG? 61 Co jeszcze wpływa na wartość IG? 63 Czym jest ładunek glikemiczny? 65 Rola błonnika pokarmowego w utrzymaniu dobrych wartości cukru 66 Jakie korzyści wynikają ze spożywania błonnika? 67 Źródła błonnika pokarmowego 68 Kto nie powinien stosować diety wysokobłonnikowej? 68 Substancje słodzące 69 Stewia – naturalny słodzik dla diabetyków 70 Czy warto stosować słodzik zamiast cukru? 71 Napoje alkoholowe 72 Produkty zalecane i niewskazane 73 Jak korzystnie czytać etykiety produktów spożywczych? 75 Wartość energetyczna 75 Wykaz komponentów 76 Termin spożycia 76 Dodatki do żywności 77 Syrop glukozowo-fruktozowy 78 Glutaminian sodu 78 Izomery „trans" 79 właściwości superfoods w kuchni diabetyka 80 Młody jęczmień 80 Nasiona chia 80 Quinoa 81 Jagody goji 81 Amarantus 82 Spirulina 82 Fakty i mity na temat żywienia i diet w cukrzycy 83 Można jeść słodycze,przeznaczone dla diabetyków 83 Warto pić sok z grejpfruta, bo sprawnie obniża stężenie cukru 83 w trakcie słodzenia należy zastępować cukier biały cukrem brązowym albo miodem 84 Cynamon pomaga w walce z wysokim stężeniem cukru 84 Chory z cukrzycą powinien jeść niewiele i niejednokrotnie 85 Nie wolno integrować chleba z wędliną ani ziemniaków z mięsem, ponieważ to sprzyja tyciu 85 Warto scalać szpinak z sokiem z cytryny lub kaszę gryczaną z natką pietruszki 85 5. METODY LECZENIA A ZALECENIA ŻYWIENIOWE Andrzej Gawrecki 87 Doustne leki przeciwcukrzycowe 88 Leki zniżające insulinooporność, czyli uwrażliwiające organizm na działanie insuliny 88 Leki rozszerzające wydzielanie insuliny 90 Leki ograniczające wchłanianie glukozy z przewodu pokarmowego 91 Leki zwiększające sekrecję insuliny zależnie od posiłku 91 Leki powodujące cukromocz, czyli utratę cukru z moczem 93 Insulinoterapia w cukrzycy typu 2 95 Co powoduje, że leczenie insuliną różni się u poszczególnych pacjentów? Metoda wielokrotnych wstrzyknięć insuliny a intensywna czynnościowa insulinoterapia 99 Metoda wielokrotnych wstrzyknięć insuliny a żywienie osoby z cukrzycą rodzaju 2 99 Metoda intensywnej czynnościowej insulinoterapii a żywienie osoby z cukrzycą rodzaju 2 100 Mieszanki insulinowe a żywienie osoby z cukrzycą typu 2 102 Czy dwie iniekcje mieszanki w czasie doby wystarczą? 104 Czy obojętne jest, ile czasu przed posiłkiem należy podać insulinę? 104 Czy przy cukrzycy rodzaju 2 może być stosowana osobista pompa insulinowa? 105 6. WYSIŁEK FIZYCZNY W CUKRZYCY rodzaju 2 Andrzej Gawrecki 107 Rekomendacje dotyczące aktywności fizycznej dla osób z cukrzycą rodzaju 2 108 Jak obliczyć tętno, które będzie oznaczało umiarkowany wysiłek fizyczny? 110 Zasady podejmowania aktywności fizycznej przez osobę z cukrzycą rodzaju 2 111 Doustne leki wykorzystywane w leczeniu cukrzycy 113 7. ŻYWIENIE W ZALEŻNOŚCI OD CHORÓB WSPÓŁISTNIEJĄCYCH Anna Duda-Sobczak 115 Choroby nerek 115 Przewlekła choroba nerek 115 Kamica nerkowa 118 Dna moczanowa 120 Nadciśnienie tętnicze 122 progresywnanie niefarmakologiczne 122 Zalecane zmiany stylu życia 122 Warto spróbować – dieta DASH 124 Otyłość 124 Dlaczego otyłość jest groźna dla zdrowia? 125 postępowanie w otyłości 126 Zaburzenia gospodarki lipidowej 131 Dlaczego zaburzenia gospodarki lipidowej są groźne? 131 Kiedy spełnione będą kryteria dobrego wyrównania gospodarki lipidowej u osób z cukrzycą? 132 Dlaczego nienasycone kwasy tłuszczowe są tak ważne dla zdrowia? 133 Choroby przewodu pokarmowego 134 Choroba refluksowa 134 Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy 136 Uchyłki jelita grubego 139 Nieswoiste zapalenia jelit 140 Wrzodziejące zapalenie jelita grubego 140 Choroba Leśniowskiego-Crohna 141 Operacje bariatryczne 143 Kiedy rozważać leczenie bariatryczne? 144 Przeciwwskazania do zabiegu bariatrycznego 144 Jakie są wyniki leczenia? 145 postępowanie po zabiegu 145 8. PSYCHOLOGICZNE ASPEKTY JEDZENIA I MOTYWACJA DO ODCHUDZANIA Agata Juruć 147 Psychologiczne czynniki związane z jedzeniem 147 Jedzenie a stres 149 Kiedy zgłosić się do specjalisty – zaburzenia jedzenia występujące w cukrzycy typu 2 151 Moja motywacja do odchudzania i plan działania 153 JADŁOSPISY Sylwia Karbowska, Agata Juruć 155 Jadłospis 1300 kcal 156 Jadłospis 1700 kcal 163 Piśmiennictwo 172