„Kochane Dzieci, …
Jeżeli te pamiętniki mogą mieć jakąś wartość, wyjąwszy uczuciową, to chyba tę, że przeżywszy lat sześćdziesiąt, dotknąwszy różnych szczebli towarzystwa, żyjąc w epoce dziwnych i niepospolitych przewrotów, nie tylko w kraju naszym, lecz i w obcych, byłam świadkiem naocznym, jak nasze towarzystwo ulegając silnym wpływom zewnętrznym i wewnętrznym, nagle się przekształcało zrzucając dawną postać, a przyoblekając nową.”
TOM I
Z opowieści rodzinnych, zapamiętanych obrazów, zamglonej pamięci dziecka i dorosłej refleksji nad tym, co zaszło w początkach życia, składa się pierwszy tom „Pamiętników”. Widzimy szczęście spokojnego, skromnego życia rodziny kresowej, zmącone chorobą i śmiercią ojca. Podziwiamy codzienną dzielność i zaradność kobiet, starających się utrzymać niewielkie gospodarstwo. Towarzyszymy maleńkiej Ewie w przeprowadzkach do spokrewnionych, lecz obcych jej dworków, gdzie była oddawana na wychowanie. Z ciekawością oglądamy jej oczami życie krewnych, przyglądając się im w codzienności i od wielkiego święta.