Redystrybucyjne skutki wprowadzenia podatku od nieruchomości ad valorem (Poltext)

Podatek od nieruchomości jest najważniejszym podatkiem lokalnym, a także widocznym źródłem dochodów budżetów gminnych. Pełni on zwykle funkcje fiskalne, dlatego także jego redystrybucyjna charakterystyka nie znajduje się w centrum uwagi polityków, włodarzy gmin i ekonomistów. Brakuje także opracowań omawiających podatek od nieruchomości pod kątem jego skutków dla redystrybucji dochodu. Monografia Redystrybucyjne skutki wprowadzenia podatku od nieruchomości ad valorem przynajmniej w części wypełnia tę lukę.

Autor omawia funkcjonujące na świecie systemy opodatkowania nieruchomości. W sposób plastikowy charakteryzuje jednocześnie systemy, dla których podstawę opodatkowania stanowi powierzchnia, jak i te oparte na wartości określonej w katastrze nieruchomości, zwane systemami katastralnymi lub systemami ad valorem. Krytycznej analizie poddaje obowiązujący w Polsce system powierzchniowy i wskazuje jego mankamenty, opisując, w jaki sposób nie przystaje on do realiów gospodarki rynkowej. Wynikiem tych porównań są propozycje zmian w polskim systemie podatkowym w odniesieniu do nieruchomości.

Powołując się na zasadę sprawiedliwości podatkowej, autor postuluje stopniowe odejście od podatku „od powierzchni", który jest niesprawiedliwy i dyskryminuje właścicieli tanich nieruchomości, i ewolucyjne przejście do podatku „od wartości", który umożliwia bardziej proporcjonalne rozłożenie ciężaru podatkowego. Znaczącym celem publikacji jest pokazanie, jak zmiana zasad opodatkowania nieruchomości z formuły powierzchniowej na wartościową wpłynie na rozkład obciążeń podatkowych, a także jakie może ona nieść za sobą konsekwencje dla systemu zasilania finansowego jednostek samorządu terytorialnego.