Kodeks postępowania cywilnego komentarz do zmian 2019 tom 1-2 - praca zbiorowa (Opracowanie Zbiorowe)

Komentarz stanowi kompleksowe, dogłębne i praktyczne spojrzenie na nowy zarys postępowania cywilnego, uwzględniające jednocześnie zmiany wprowadzane ustawą z 4 lipca 2019 r., jak i obowiązującą od 1 stycznia 2019 r.

ustawą o komornikach sądowych i dokonane ustawą z dnia 16 maja 2019 r. O zmianie ustawy - Kodeks pracy i niektórych innych ustaw. Przeobrażenia dotknęły wielu instytucji prawa procesowego, tak w nowoczesnaniu rozpoznawczym, jak i egzekucyjnym.

Są wśród nich zarówno zmiany oczekiwane i upraszczające innowacyjnanie, jak i budzące wątpliwości i kontrowersje. Dużo z nich w pokaźny sposób wpływa na organizację pracy sądów i przebieg innowacyjnań, generuje nowe uprawnienia i obowiązki stron i zawodowych pełnomocników.

Rozwiązania o znaczącym i bezprecedensowym charakterze (np. Wprowadzenie progresywnania przygotowawczego, przeciwdziałanie nadużyciu prawa procesowego, czy przywrócenie odrębnego postępowania w sprawach gospodarczych) połączono ze zmianami o mniejszej wadze, co - mając na względzie zakres i obszerność nowelizacji i etapowość wprowadzanych zmian - utrudnia jej właściwą analizę i uporządkowanie.

Najważniejsze zmiany przyjęte to: wprowadzenie nowych regulacji w zakresie właściwości sądu przyjmując, że w sprawach o ochronę dóbr osobistych naruszonych przy wykorzystaniu środków masowego przekazu, a także o roszczenie przeciwko bankowi wynikające z czynności bankowej można wytoczyć przed sąd właściwy dla miejsca zamieszkania albo siedziby powoda; zmieniono również zasady ustalania parametry sądu przy dochodzeniu roszczeń z umów, określając co należy rozumieć przez sąd miejsca wykonania umowy (generalnie miejscem wykonania umowy będzie miejsce spełnienia świadczenia charakterystycznego dla umowy danego typu); odstąpienie od obowiązku używania formularzy w progresywnaniu procesowym, pozostawiając takie rozwiązanie w innowacyjnaniach nieprocesowych; nowe zasady doręczania korespondencji sądowej przewidujące, iż jeżeli pozwany, pomimo powtórzenia zawiadomienia, nie odebrał pozwu lub innego pisma procesowego powodującego potrzebę podjęcia obrony jego praw, a w sprawie nie doręczono mu wcześniej żadnego pisma w sposób przewidziany w kpc i nie ma użycia przepis szczególny przewidujący skutek doręczenia, przewodniczący zawiadamia o tym powoda, przesyłając mu przy tym odpis pisma dla pozwanego i zobowiązując do doręczenia tego pisma pozwanemu za pośrednictwem komornika; wprowadzenie ogólnej zasady dotyczącej wydawania postanowień przez sąd na posiedzeniu niejawnym, co ma na celu przyspieszenie progresywnania, a ich uzasadnienia sporządza się tylko w razie gdy podlegają one zaskarżeniu oraz na wniosek strony; wprowadzenie ograniczenia możliwości podnoszenia zarzutu potrącenia, co ma w intencji ustawy uniemożliwiać nadużywaniu tego zarzutu.

Zgodnie z wprowadzoną poprzez ustawę zasadą, podstawą zarzutu potrącenia ma być tylko taka wierzytelność pozwanego, która jest niesporna albo udowodniona dokumentem nie pochodzącym wyłącznie od pozwanego, a jeżeli te kryteria nie są spełnione - to tylko wierzytelność powstała z tego samego stosunku prawnego, co wierzytelność dochodzona pozwem; wyodrębnienie instytucji innowacyjnania przygotowawczego w odrębny rozdział,,Organizacja postępowania", który poza organizacją progresywnania sensu stricto określa także zasady i sposoby gromadzenia materiału procesowego, na który składają się typowo żądania i twierdzenia stron i dowody.

Przyjęcie nowych regulacji dotyczących organizacji postępowania ma przeciwdziałać nadmiernemu przedłużaniu czasu trwania innowacyjnania cywilnego. Zaplanowanie kolejności czynności procesowych sądu i stron, w szczególności kolejności przeprowadzenia dowodów ma prowadzić do rozpoznania sprawy w jak najkrótszym terminie; zobowiązanie pozwanego do złożenia odpowiedzi na pozew pod rygorem wydania wyroku zaocznego czy wyposażenie sądu w kompetencję zarządzenia wymiany pism przygotowawczych wraz z możliwością użytkowania sankcji w postaci pominięcia spóźnionych twierdzeń i dowodów.

Ustawa przyjmuje bowiem, że wniesienie odpowiedzi na pozew jest procesowym obowiązkiem strony pozwanej; obowiązkowe namawianie stron poprzez sędziego do ugodowego rozwiązania sporu, a jeżeli tego typu zabiegi okażą się bezskuteczne - sporządzenie przy udziale stron planu rozprawy.

Strony będą zobligowane do brania udziału w takim posiedzeniu, przy czym w razie naruszenia tego obowiązku poprzez powoda sąd będzie władny choćby umorzyć postępowanie, chyba iż powód zażąda przeprowadzenia posiedzenia pomimo swej nieobecności albo ją później usprawiedliwi, zaś w przypadku niestawiennictwa pozwanego, niezależnie od sporządzenia planu rozprawy bez jego udziału, sankcją może być obciążenie go wyższymi kosztami procesu; przyjęcie instrumentów przeciwdziałających przewlekaniu cyklu przez: wprowadzenie regulacji dotyczących nadużycia uprawnień procesowych, w tym klauzuli generalnej w nowym art.