Jarema (Książka i wiedza)

Jan Zachariasiewicz (1823-1906) urodził się w Radymnie na Podkarpaciu, gdzie jego ojciec był właścicielem dużej posiadłości ziemskiej. W 1833 r. Zachariasiewicz rozpoczął naukę w gimnazjum w Przemyślu.

Od najwcześniejszych lat należał do organizacji spiskowych i samokształceniowych, za co w 1842 r. Trafił na dwa lata do ciężkiego więzienia. Po wyjściu na wolność rozpoczął studia na uniwersytecie we Lwowie.

W tym mieście spędził większość dorosłego życia. Współredagował lwowskie czasopisma, w których propagował progresywne poglądy w duchu pozytywistycznym. Do kręgu jego znajomych należeli m.in. Karol Szajnocha, Kornel Ujejski i Wincenty Poi.

Na początku lat pięćdziesiątych Zachariasiewicz ponownie z powodów politycznych został osadzony na kilka lat w więzieniu, a po powrocie do domu zaczął pisać powieści. Do najbardziej znanych należą Święty Jur (1862) i Jarema (1863).

Akcja Jaremy toczy się w połowie XIX w. W Galicji. Fabuła osnuta jest wokół konfliktu wsi z dworem o serwituty, czyli dostęp chłopów do pańskich lasów i pastwisk po zniesieniu pańszczyzny. W tle pobrzmiewa złowrogim echem rabacja galicyjska z 1846 r.

Autor zwraca w powieści uwagę na umiejętne podsycanie poprzez rząd w Wiedniu antagonizmów pomiędzy tymi dwiema klasami społecznymi.