Tytuł Podstawy konstrukcji urządzeń Tom 1 Język polski Wydawnictwo Wydawnictwo Naukowe PWN ISBN 978-83-01-19117-7 Rok wydania 2019 Wydanie 3 liczba stron 600 Format pdf Spis treści Przedmowa 11 1. Wprowadzenie do problematyki konstruowania Marek Dietrich (p. 1.1, 1.2), Włodzimierz Ozimowski (p. 1.3+1.7), Jacek Stupnicki (p. 1.8) 15 1.1. Cykl konstruowania 15 1.2. Kryteria oceny konstrukcji 23 1.3. Zasady wytwarzania maszyn 27 1.3.1. Półfabrykaty 28 1.3.2. Przetwarzanie półfabrykatów 33 1.3.3. Montaż-36 1.4. Precyzyjność składników maszyn 38 1.4.1. Dokładności wymiarów liniowych 38 1.4.2. Pasowania 40 1.4.3. Chropowatość powierzchni 41 1.4.4. Odchyłki kształtu i położenia 44 1.5. Normalizacja w budowie urządzeń 44 1.6. Unifikacja 45 1.7. Wybrane problemy ochrony patentowej 46 1.8. Materiały konstrukcyjne 48 1.8.1. Cechy mechaniczne materiałów konstrukcyjnych 55 1.8.2. Właściwości fizyczne materiałów konstrukcyjnych 61 1.8.3. Atrybuty technologiczne tworzyw konstrukcyjnych 63 Bibliografia 66 2. Modelowanie i optymalizacja Marek Dietrich (p. 2.1+2.3), Włodzimierz Ozimowski (p. 2.4, 2.5) 68 2.1. Ogólne problemy modelowania 68 2.1.1. Istota i potrzeba modelowania 68 2.1.2. Model nominalny 71 2.1.3. Model matematyczny 77 2.1.4. Zjawiska losowe w maszynach 81 2.1.5. Identyfikacja parametrów modelu 83 2.2. Metody badania modeli matematycznych 84 2.3. Optymalizacja w budowie maszyn 85 2.3.1. Problematyka optymalizacji 85 2.3.2. Model optymalizacyjny 86 2.3.3. Deterministyczne metody optymalizacji 97 2.3.4. Losowe metody optymalizacji 110 2.4. Mieszane metody optymalizacji 112 2.4.1. Metoda gradientowo-losowa 112 2.4.2. Metoda kompleks 113 2.5. Programowanie dynamiczne 115 Bibliografia 125 3. Wspomaganie komputerowe w budowie sprzętów Bohdan Korytkowski 126 3.1. Wprowadzenie 126 3.2. Systemy komputerowego wspomagania projektowania, konstruowania i kreślenia CAD 2D 128 3.2.1. Dane ogólne 128 3.2.2 oczekiwania sprzętowe 128 3.2.3. Ogólne zasady pracy z programem 129 3.2.4. Technologia pracy 130 3.2.5. Organizacja pracy 132 3.2.6. Nakładki na programy CAD 134 3.3. Zintegrowane systemy CAD/CAM/CAE 134 3.3.1. Dane ogólne 134 3.3.2. Wymagania sprzętowe 137 3.3.3. Ogólne zasady pracy w systemie 137 3.4. CAD w zintegrowanym systemie CAD/CAM/CAE 138 3.4.1. Modelowanie geometryczne 3D 139 3.4.1.1. Narzędzia modelowania 139 3.4.1.2. Organizacja plików 143 3.4.1.3. Technika modelowania 144 3.4.1.4. Modelowanie cechyczne - korzyści i zakres zastosowań 147 3.4.1.5. Analiza części modelu geometrycznego 150 3.4.2. Założenia 152 3.4.2.1. Zasady tworzenia założeń 152 3.4.2.2. Wiązanie między sobą parametrów najróżniejszych części, wchodzących w skład złożenia 154 3.4.2.3. Rysunki eksplodowane złożeń 154 3.4.2.4. Organizacja struktury złożenia 155 3.4.3. Rysunek technologiczny 155 3.4.4. Niektóre programy CAE 156 3.4.4.1. Programy z wykorzystaniem metody składników skończonych (MES) 156 3.4.4.2. Programy do analizy mechanizmów 156 3.5. Języki programowania związane z programami CAD 157 Bibliografia 157 4. Bezusterkowość i bezpieczeństwo Tadeusz Szopa 158 4.1. Wprowadzenie w problematykę bezusterkowości i bezpieczeństwa 158 4.2. Pojęcia i miary niezawodności 160 4.2.1. Ogólny model cyklu powstawania niesprawności obiektu 160 4.2.2. Opisowa definicja pojęcia niezawodności 166 4.2.3. Miary niezawodności 168 4.2.3.1. Podstawowe miary bezawaryjności 168 4.2.3.2. Miary niezawodności specyficzne dla obiektów odnawianych 181 4.3. Zagadnienia wyboru poziomu niezawodności 183 4.4. Struktura bezawaryjności 189 4.4.1. Ważniejsze modele struktur niezawodnościowych 189 4.4.2. Dobór postaci struktury bezusterkowościowej 193 4.4.3. Opis zależności stochastycznych pomiędzy czasami funkcjonowania części 194 4.4.4. Użycie metod drzew do opisu struktury bezawaryjnościowej i przebiegu zdarzeń niepożądanych 196 4.5. Modelowanie i analiza bezusterkowości 203 4.5.1. Możliwość kształtowania poziomu niezawodności obiektu w fazie jego projektowania 203 4.5.2. Modelowanie i analiza bezawaryjności elementu obiektu mechanicznego 206 4.5.3. Modelowanie niezawodności obiektu złożonego z wielu elementów 215 4.5.4. Analiza bezawaryjności obiektu złożonego z wielu składników 226 4.5.5. Niezawodność człowieka 231 4.6. Projektowanie odnowy profilaktycznej 237 4.7. Eksperymentalne badania bezusterkowości 242 4.8. Bezpieczeństwo człowieka w systemach człowiek-technika-środowisko 249 4.8.1. Wstęp 249 4.8.2. Podstawowe pojęcia 252 4.8.3. Miary ryzyka i miary bezpieczeństwa 256 4.8.4. Związki miar ryzyka z miarami bezusterkowości i zagrożeń 260 4.8.5. Jakościowa analiza ryzyka 264 4.8.6. Ilościowa analiza ryzyka 267 4.8.6.1. Probabilistyczny model ryzyka 267 4.8.6.2. Modelowanie zagrożeń 269 4.8.6.3. Modelowanie bezusterkowości 271 4.8.6.4. Procedura modelowania i analizy ryzyka 271 4.8.6.5. Uwagi dopełniające 273 4.8.6.6. Czynnik ludzki w analizach ryzyka 274 4.8.7. Problemy zarządzania bezpieczeństwem 274 4.8.8. Projektowanie bezpieczeństwa 278 Bibliografia 278 5. Odporność elementów konstrukcyjnych na pękanie Stanisław Kocańda 282 5.1. Wprowadzenie 282 5.2. Elementy liniowej mechaniki pękania. Pękanie kruche i quasi-kruche 288 5.3. Współczynnik bezpieczeństwa 298 5.4. Elementy nieliniowej mechaniki pękania 301 5.4.1. Plastyczność w strefie pękania 301 5.4.2. Całka J 306 5.4.3. Pękanie plastyczne. Ujęcie ogólne 309 5.6. Kryteria porównawcze pękania plastycznego i kruchego 311 5.7. Wykres oceny pękania 314 Bibliografia 318 6. Solidność zmęczeniowa i podstawy obliczeń zmęczeniowych Stanisław Kocańda 319 6.1. Naprężenia zmienne i przebieg zmęczenia- wiadomości wstępne i podstawowe pojęcia 319 6.1.1. Naprężenia zmienne 320 6.1.2. Wykresy Wöhlera. Granice zmęczenia 324 6.1.2.1. Wykresy Wöhlera w ujęciu statystycznym 331 6.1.3. Wykresy zmęczeniowe 335 6.1.4. Zjawiska zmęczenia w metalach i ich przebieg 341 6.1.5. Przełomy zmęczeniowe 346 6.2. Czynniki wpływające na trwałość zmęczeniową 351 6.2.1. Działanie karbu 351 6.2.1.1. Pojęcia ogólne. Współczynniki kształtu 351 6.2.1.2. Współczynnik działania karbu 367 6.2.1.3. Zniżanie wpływu karbu poprzez konstrukcyjne kształtowanie 374 6.2.2. Wpływ wielkości przedmiotu 379 6.2.3. Wpływ typu obróbki i stanu warstwy wierzchniej 381 6.2.3.1. Obróbka skrawaniem 381 6.2.3.2. Obróbki ulepszające warstwę wierzchnią 383 6.2.4. Działanie korozji i ośrodków aktywnych 387 6.2.5. Wpływ temperatury 389 6.3. Współczynniki bezpieczeństwa i dopuszczalne naprężenia. Schemat obliczeń 390 6.3.1. Cykle symetryczne 390 6.3.2. Cykle niesymetryczne 396 6.3.3. Obliczenia wstępne 404 6.3.4. Obliczenia sprawdzające i korekcyjne 406 6.4. Obliczenia zmęczeniowe przy obciążeniach złożonych 408 6.5. Probabilistyczne metody obliczeń zmęczeniowych 414 6.5.1. Ocena prawdopodobieństwa zniszczenia elementów 414 6.5.2. Ocena prawdopodobieństwa zniszczenia przy określonej wartości współczynnika bezpieczeństwa 422 6.6. Obliczenia w zakresie ograniczonej wytrzymałości zmęczeniowej 426 6.6.1. Naprężenia zastępcze i współczynniki bezpieczeństwa 431 6.6.2. Probabilistyczna ocena bezawaryjności z wykorzystaniem hipotezy kumulacji uszkodzeń 433 6.7. Zakres malej liczby cykli obciążenia 439 6.7.1. Uwagi wstępne. Pętle histerezy i wykresy cyklicznego odkształcenia 439 6.7.2. Podstawowe zależności do obliczeń zmęczeniowych. Kryteria odkształceniowe 444 6.7.3 Kryteria energetyczne 450 6.7.4. Działanie karbu. Współczynniki bezpieczeństwa 455 6.8. Obliczenia na podstawie prędkości zmęczeniowego pękania 464 6.8.1. Opis prędkości zmęczeniowego pękania 464 6.8.2. Prędkość pękania a mikrobudowa powierzchni pęknięć 478 Bibliografia 484 7. Badania eksperymentalne w budowie maszyn Jacek Stupnicki 485 7.1. Rola i cel badań eksperymentalnych 485 7.2.Przygotowanie badań, opracowanie wyników, wnioskowanie 487 7.2.1. Podstawowe wielkości mierzone w budowie sprzętów 487 7.2.2. Metodyka planowania i prowadzenia badan eksperymentalnych 487 7.2.3. Błędy pomiarów 490 7.2.3.1. Metody pomiarów 490 7.2.3.2. Źródła błędów 491 7.2.3.3. Klasyfikacja błędów 493 7.2.3.4. Ocena wyników pomiarów 494 7.2.3.5. Wyznaczanie parametrów wzorów empirycznych metodą najmniejszych kwadratów 500 7.3. Metody pomiarów stosowane w badaniach konstrukcji i w budowie urządzeń 502 7.3.1. Pomiary czasu, temperatury, promieniowania, wielkości akustycznych, magnetycznych, lepkości, masy i gęstości 502 7.3.1.1. Pomiar czasu 502 7.3.1.2. Pomiary temperatury 502 7.3.1.3. Pomiary promieniowania-defektoskopia rentgenowska 506 7.3.1.4. Pomiary wielkości akustycznych 509 7.3.1.5. Badania metodami magnetycznymi 514 7.3.1.6. Pomiar lepkości cieczy i gazów 516 7.3.1.7. Pomiar masy 517 7.3.1.8. Pomiary gęstości 520 7.3.2. Pomiary sil, momentów sil, ciśnień 522 7.3.2.1. Pomiary sil 523 7.3.2.2. Pomiar momentu skręcającego 525 7.3.2.3. Pomiary ciśnienia 527 7.3.3. Pomiar wielkości geometrycznych 531 7.3.3.1. Pomiary odległości 531 7.3.3.2. Pomiary kształtu części urządzeń 535 7.3.3.3. Dyskretne metody pomiaru przemieszczeń 540 7.3.3.4. Polowe metody pomiaru przemieszczeń 545 7.3.4. Pomiary prędkości i drgań 555 7.3.4.1. Pomiary prędkości 555 7.3.4.2. Pomiary drgań 555 7.3.5. Pomiary odkształceń i naprężeń 560 7.3.5.1. Stan naprężenia 560 7.3.5.2. Stan odkształcenia 563 7.3.5.3. Pomiary odkształceń 564 7.3.5.4. Interferometryczne metody badania odkształceń i naprężeń 572 Bibliografia 590 Skorowidz 592