Matura. język polski. poziom podstawowy. podstawa programowa 2023 (Demart)

Począwszy od 2023 roku następuje zmiana formuły egzaminów maturalnych, a bodaj największe i najgłębsze z nich dotyczą języka polskiego. Ich lista jest naprawdę długa i obejmuje nie tylko wykaz lektur obowiązkowych. Zarówno egzamin pisemny, jak i ustny będą wymagały wykazania się znajomością faktów i treści lektur, co będzie sprawdzane m.in. Na teście historycznoliterackim, ale też – co widocznie trudniejsze – umiejętnością interpretacji tych treści. Równocześnie w odniesieniu do prozy, jak i poezji. Na wyszczególniony temat trzeba będzie umieć napisać notatkę syntetyzującą (to kompletna nowość), wypracowanie, przygotować wypowiedź monologową (w trakcie części ustnej egzaminu), a wszystko podeprzeć odpowiednim kontekstem (wskazano ich 14), odniesieniem do tekstów literackich i kultury (to może być rzeźba, obraz, grafika, spektakl albo film). Podstawowym zadaniem tego repetytorium jest pomoc w tym, żeby uczniowie potraktowali egzamin maturalny z języka polskiego w zakresie podstawowym jako realne niebanalne wyzwanie, z którego wyjdą zwycięsko. Aby oswoili lęk poprzez zdobycie i ugruntowanie wiedzy i umiejętności interpretacyjnych.
Publikacja licząca 436 stron została przygotowana w taki sposób, żeby zaznajomić uczniów z najpotrzebniejszą wiedzą dotyczącą kolejnych okresów i utworów literackich. Omówienie każdej z epok podzielono na dwie części:
– zwięzły rys historycznoliteracki, który pozwoli przypomnieć sobie klimat światopoglądowy danej epoki, omawiane na lekcji motywy, twórców i najważniejsze dzieła i
– obszerną część zadaniową, dzięki której uczniowie sprawdzą swoją wiedzę, umiejętność analizy i interpretacji utworów, a także czytania ze zrozumieniem. Samodzielne wykonanie poleceń utrwali bądź poszerzy tę wiedzę dotyczącą mocnych dzieł.
Rys dotyczący każdej epoki kończy tablica kontekstów z przykładami odniesień do utworów w innych okresach literackich, z przykładami nurtów filozoficznych, obrazów malarskich, filmowych z powołaniem się na biografię twórców i faty historyczne. Wcześniej pojawiają się założenia światopoglądowe epoki, główne motywy twórczości,, formy utworów oraz wybitni twórcy i przykłady z literatury.
W zadaniach, dużo utworów (zwłaszcza poetyckich) jest przytaczanych w całości albo w obszernych fragmentach, co ułatwi próby interpretacyjne oraz pozwoli na przytaczanie w odpowiedzi właściwych cytatów. To znaczne ułatwienie, gdyż nie trzeba będzie sięgać do innych źródeł, by przypomnieć sobie treść utworu, bądź w ogóle zaznajomić się z tekstem. W przygotowanych wyjaśnieniach podane zostały nie tylko przykładowe odpowiedzi, ale także wskazówki, jak poradzić sobie z mocnym zadaniem, czyli jaką przyjąć formę realizacji polecenia oraz inspiracje do wyrażania osobistych opinii na zadany temat. Tych odpowiedzi nie należy traktować jako jedynych realnych, są one raczej wskazówką, w którym kierunku warto podążać.
Tym samym jest to metoda przekazania wędki zamiast ryby co przełoży się zapewne śmielsze konstruowanie wypowiedzi na egzaminie ustnym. Tam bowiem maturzystów czekać będą dwa tematy z losowanych zagadnień: jedno będzie z puli tematów obejmujących lektury obowiązkowe (wykaz 280 pytań jest dostępny na stronach okręgowych komisji egzaminacyjnych), a drugie z zestawu nieujawnionego przed egzaminem, które ma być związane z załączonym do pytania materiałem literackim, ikonicznym bądź językowym.
Taka kompozycja repetytorium pozwoli na rzetelnie powtórzenie materiału (także uczniom, którzy posiadają jeszcze więcej czasu do matury), wdroży do samodzielnego wykonywania zadań maturalnych i będzie oparciem na każdym etapie przygotowań – w trakcie lekcji, wykonywania zadań domowych, przed sprawdzianami, a w końcu podczas powtórek tuż przed maturą.
Wierzymy, iż dzięki doświadczeniu i perfekcyjnym umiejętnościom pedagogicznym naszych autorek repetytorium okaże się cenną pomocą i wskazówką jak się uczyć. Mamy także nadzieję, iż – przynajmniej niektóre utwory i ich twórcy – okażą się bliskie i ważne dla uczniów, także po egzaminie.